Álem halyqtary taǵamdy bir mólsherde paıdalaný kerek. Bul Mılandaǵy 1 maýsym men 31 qyrkúıektiń aralyǵynda ótetin EKSPO-2015 búkilálemdik kórmesiniń basty urany. Atalmysh kórmege qazaqstandyq delegasıa da qatysýda. Tek qatysyp qoıǵan joq. Basty favorıtterdiń birine aınaldy.  «Qazaqstan pavılony EHRO Milano- 2015 kórmesine kelgen qonaqtardyń úlken qyzyǵýshylyǵyn týǵyzyp otyr. Kún saıyn bul jerge elimizdiń mádenıetimen, tarıhymen jaqyn tanysqysy kelgen adamdardyń úlken kezegi jınalady.

Osy rette «Qamshy» portaly Mılan qalasynda ótip jatqan búkilálemdik EHRO 2015 kórmesine jáne EKSPO tarıhyna sholý jasaǵan bolatyn.

1. Qazaqstan pavılony EHRO Milano - 2015 kórmesinde qonaq eń kóp keletin oryndardyń birine aınaldy. Reppublica basylymy jarıalaǵan aqparattarǵa súıensek, ol eń tanymal bes pavılonnyń qataryna kiredi jáne kún saıyn 4500-deı adam qabyldaıdy.
2. Qazaqstan pavılony EHRO Milano - 2015 kórmesinde  Kolýmbıadan keıingi ekinshi oryndy alyp tur.
3. 27 maýsym kúni Mılandaǵy EKSPO- 2015 kórmesi aıasynda Qazaqstannyń ulttyq kúnderi uıymdastyryldy. Saltanatty sharany QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev ashty. Kórmege qatysýshy 147 eldiń ókilderine qarata aıtqan sózinde Memleket basshysy Búkilálemdik kórmeniń joǵary deńgeıdegi uıymdastyrý jumystaryn atap ótti.
4. Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Mılandaǵy EKSPO -2015 aıasynda uıymdastyrylǵan Qazaqstan-Italıa bıznes-forýmynda Italıa premer-mınıstri Matteo Rensımen birge lıftte turyp qaldy. Jazbada Nazarbaev pen Rensıdiń lıftte birneshe mınýtqa qalyp qoıǵany aıtylady. Órtsóndirýshiler jaǵdaıdy qysqa merzimde retteý úshin esikti baltalaýǵa májbúr boldy. Aıtpaqshy, forýmda quny 500 mıllıon dollar bolatyn 20  qujatqa qol qoıylǵan.
5. Expo Milano -2015 búkilálemdik kórmesine álemniń 147 eli qatysýda jáne olardyń 110-y ulttyq kúnderin ótkizedi. Buǵan deıin mundaı sharany Túrkimenstan, Marokko, Argentına, Týnıs, Qyrǵyzstan, Kongo, Ulybrıtanıa, Koreıa jáne basqalar uıymdastyrǵan bolatyn. Barlyǵy eki aı ishinde mılandyq kórmeni 3 mıllıonnan astam qonaq tamashalady.
6. Mılandaǵy kórmeni sátti ótkizýdi tilegen QR Prezıdenti kelgen qonaqtardy aldaǵy Astana EKSPO-2017 kórmesine shaqyrdy. «Astana EKSPO-2017» UK» basqarma tóraǵasy Ádilbek Jaqsybekov, «Mılandaǵy qazaqstandyq pavılon sekildi EKSPO-2017 kórmesi de qonaqtardyń úlken qyzyǵýshylyǵyn týǵyza alady»,-dedi.

Iá, Mılandaǵy Búkilálemdik kórmeni tamashalaýǵa kelgenderdiń qarasy mol jáne olardy Qazaqstan pavılony qyzyqtyrady.  Sebebi, bizdiń eldiń pavılonynda kelgen tamashalaýshylarǵa «qymyz» quıyp qarsy alýda. Iá, qazaqtyń baýyrsaǵy men qymyzy, qymyrany kórmege kelgenderdiń qyzyǵýshylyǵyn týdyrmaı qoısyn ba?! Ázirge Mılanda ekinshi bolyp turmyz. Degenmen, Mılannan keıin kezek bizde. Astana osyndaı aýyr mindetti moınyna júktegende táýekelderdiń bolatynyn bilse kerek-ti. Áıtpegende EKSPO tarıhynda  búkilálemdik kórmeni uıymdastyryp,  shyǵynǵa belsheden batqan elder az emes. Já, endi osy EKSPO-nyń ótken tarıhyna kóz jiberip kóreıikshi. Kim utty? Kim utyldy?

1. EKSPO 2000 Germanıanyń Gannover qalasy. Shyǵyn mólsheri: 1,2 mlrd. evro. Tamashalaıdy dep kútilgen 40 mln. adamnan, bar bolǵany 18 mln. adam kelgen.
2. EKSPO 2010 Qytaıdyń Shanhaı qalasy. 73 mln. tamashalaýshy. Bul josparlanǵannan 20 paıyzǵa az bolǵan.
3. EKSPO 2012 Ońtústik Koreanyń Esý qalasy. Keledi, tamashalaıdy dep kútilgen 8 mln. adamnyń ornyna, 6,5 mln. adam kelgen.

Sonymen, Qytaı, Germanıa, Korea sıaqty álemniń damyǵan memleketteri kótere almaǵan kórmeni kishkene ǵana Qazaqstan qalaı ótkermek? 2017 jylǵy Astana EKSPO  kórmesiniń bas qurylysyn senip tapsyrǵandar qyrýar qarjyny qaltalaryna basyp álek.

EKSPO-nyń bıylǵy ıegerleri kórme aıaǵyna deıin 29 mln. tamashalaýshy qatysady dep josparlap otyr. Kórmeniń alǵashqy 2 aıynda 2 mln. tamashalaýshy tirkelgen. Al 31 qyrkúıek kúni kórmeniń saltanatty jabylý rásiminen soń, EKSPO estafetasy Qazaqstanǵa keledi. Daıyndalaıyq...

Nurgeldi Ábdiǵanıuly