ALMATY. QazAqparat- Astanada ústimizdegi jyldyń 5 qazanynda «Máńgilik El - bolashaǵy birtutas el» taqyrybynda respýblıkalyq Patrıottar forýmy ótken bolatyn. Oǵan elimizdiń barlyq óńirlerinen 2000-nan astam delegat qatysty. Sonyń ishinde belgili aqyn, Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasy tóraǵasynyń orynbasary, Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń laýreaty Maraltaı Ybyraev ta bolǵan edi. «QazAqparat» tilshisine bergen suhbatynda aqyn osy forýmda túıgen oılarymen bólisti.
- Maraltaı Raıymbekuly, Elbasy Nursultan Nazarbaev Qazaqstan halqy bolashaǵy birtutas ult bolyp uıysqanda ǵana álemniń eń damyǵan 30 eliniń qataryna enip, uly derjavalarmen terezesi teń memleketke aınalatyndyǵyn talaı minberden aıtyp keledi. Osyǵan baılanysty óz oıyńyzben bólisseńiz.
- Iá, biz tarıh sahnasynda kóp ulysty baýyryna basqan dara ult retinde belgilimiz. Bizdiń peshenemizge osyndaı taǵdyr jazylǵan. Sondyqtan biz ózimizdi meılinshe bir ulttan quralǵan memlekettermen salystyra almaımyz. Biraq, qazirgi zamanda jetekshi ult retinde el bolashaǵynyń jaýapkershiligin óz moıynmyzǵa ala otyryp, Qazaqstanda ómir súretin ózge ulystardyń barlyǵyn baýyrymyzǵa basyp, Elbasy usynǵan Máńgilik el ıdeıasynyń saltanat qurýyna bir adamdaı atsalysýymyz qajet. Bul jerde ana tilimiz jetekshe rólge ıe bolady! Al Máńgilik eldi erterekte Tonykók abyzdyń aıtyp ketkeni belgili. Ol: «Túrki jurtynyń máńgilik muraty - Máńgilik el», - degen. Sol muratty Elbasy qoldap, qýattap otyr. Biz táýelsizdigimizdiń alǵashqy shırek ǵasyryna jýyq ýaqytta adam aıtsa nanǵysyz úlken múmkindikterge ıe bolyp otyrmyz. Elbasy talaı qıyn-qystaý, shıelenisken shaqtarda óziniń kemeńgerlik tulǵasyn kórsetip qana qoımaı, artynan ergen halqynyń da rýhyn kótere bildi. Men mynany aıtqym keledi, biz Elbasymen eshqashan da adaspaımyz.
- Maraltaı Raıymbekuly, elimizde úshtildilik saıasaty júrgizilip keledi. Qazirgi tańda onyń mańyzdylyǵy nede?
- Kóne túrikter, shaıyrlar jyrlaǵandaı tildi úsh salaǵa bólip qaraǵan. Olar - ana tili, dos tili jáne dushpan tili. Olardyń ara-jigi qazaq jurtshylyǵyna málim. Sonymen qatar, sonaý Hİİ ǵasyrda ádebıettiń jaýharıaty - «Kodeks Kýmanıkýs» (red. - batys mısıonerleri jazǵan «Qypshaq tiliniń sózdigi») ómirge keldi. Ol úsh tilde - túrki, parsy jáne latyn tilinde jaryq kórdi. Osy úsh tildiń ishine kúlli jer betindegi barsha tilder syıyp ketedi eken. Sonda nege ata-babalarymyz basqa tilderdi meńgergisi keldi? Budan kóp jáıtti ańǵarýǵa bolady. Búgingi saıasatta Elbasymyz Nursultan Ábishuly Nazarbaev úsh tildi - qazaq, orys jáne aǵylshyn tilin meńgerý kerektigin aıtyp otyr. Kezinde Qadyr aǵamyz da: «Ózge tildiń bárin bil, óz tilińdi qurmette!», - demep pe edi!? Biz osy tilderdi ıgerý arqyly ishimizde jatqan dúnıelerimizdi álemge jarqyratyp kórsete alamyz. Bizde «Bolashaq» degen baǵdarlama bar. Endi soǵan aýdarma salasy da qosylsa, nur ústine nur bolar edi! Sol arqyly jylyna keminde bir-eki jasty batysqa til meńgerýge jibersek, erteń ol jastar ádebıetimizdi, san myń jyldyq tarıhymyzdy ózge tilderge aýdaryp, qazaq halqyn álemge tanytar edi. Iaǵnı, til bilý - bizge qazir aýadaı qajet. Óıtkeni, zaman shapshań damyp jatyr. Sol zaman kóshiniń shańynda qalmas úshin til úırenýimiz kerek. Elbasy qamqor ákedeı, halqyn osyndaı mámilege shaqyryp otyr. Men muny qyzý qoldaımyn.
- Maraltaı Raıymbekuly, taıaýda Patrıottar forýmyna qatysyp qaıttyńyz. Osy forýmnan qandaı oı túıdińiz?
- Patrıottar forýmyndaǵy negizgi másele - ol osy eldiń birligi men tirligi, yntymaǵy. Birligi men tirligi jarasqan el ǵana asyl murattaryna qol jetkize alady! Ata-babamyz «Birlik bar jerde tirlik bar» dep bekerge aıtpaǵan. Elbasymyz da osy ustanymdy basshylyqqa alyp otyr. Al ulttar arasyna shı júgirtýdiń aıaǵy qandaı bolatyndyǵyn basqa memleketterden kórip otyrmyz. Sondyqtan, bir jerdiń sýyn ishken, nanyn jegen el sekildi tutasyp, birigetin bolsaq, alǵa qoıǵan maqsattarymyzǵa qol jetkize alatyn qýatty memleket bolamyz. Men forýmda osy taqyrypta sóz sóılep, baıandamamnyń aıaǵyn myna «Máńgilik el» degen óleńimmen aıaqtadym:
Máńgilik El - armanymnyń asqary.
Máńgilik El - baqytymnyń bastaýy.
Máńgilik El - tarıhymnyń dastany.
Máńgilik El - Nurly jolǵa bastady.
Máńgilik El - meniń appaq muratym.
Bolashaqqa nuryn shashyp turatyn.
Máńgilik El - Nurly joly qazaqtyń
Bar álemge moıyndatar qýatyn.
Máńgilik El - shejiresi dalamnyń.
Máńgilik El - aq tileýi anamnyń.
Máńgilik El - máńgilikke amanat.
Máńgilik El - Nurly joly babamnyń.
Máńgilik El - yntymaq pen birlikte.
Máńgilik El - ymyraly tirlikte.
Máńgilik El - erteńińdi ulyqtaý.
Máńgilik El - ótkenińdi umytpaý.
Máńgilik El - mańdaı teri halyqtyń.
Máńgilik El - nurly úmit, jaryq kún.
Máńgilik El - iz qaldyrý máńgige.
Máńgilik El - taýsylmaıtyn áńgime.
Máńgilik El - beıbit ómir áýeni.
Máńgilik El - El Anamdaı ádemi.
Máńgilik El - Táýelsizdik tiregi.
Máńgilik El - ult pen ulys tilegi.
Máńgilik El - Nuraǵamnyń dili edi.
Nuraǵamdy búkil Álem biledi!
Qazaq degen Kók Túriktiń uly eli.
Nuraǵamnyń nur jolymen júredi!!!
- Áńgimeńizge rahmet!