Qazaqstandyq tanymal ekonomıs, ulttyq-demokratıalyq ustanymdaǵy saıasatker Muhtar Taıjan 13 jeltoqsan kúni respýblıkalyq telearnalardan kórsetilgen Elbasy Nursultan Nazarbaevtiń jýrnalıserge bergen suhbatynyń jeti ereksheligin atady. Bul týraly ol óziniń «Feısbýk» áleýmettik jelisindegi paraqshasynda jarıalady.

Menińshe biz prezıdenttiń keshegi suhbatyna tıisti nazar aýdarǵan joqpyz. Olaı deıtinim, keshegi suhbattyń (odan burynǵylarymen salystyrǵanda) erekshelikteri bolǵan sıaqty.

Mysaly:

1. Birinshi ret ústeldiń basynda tek qana qazaqtar otyrdy. Odan buryn qalaı bolsa da qazaqsha qaqpaıtyn orysty otyrǵyzatyn edi. Keshe úsh qazaq otyrdy, ekeýi - qazaqtildi, bireýi - orystildi, biraq qazaqsha túsinetin qazaq, Krasıenko sekildi emes, ıá?

2. Ylǵı maıysyp otyrǵan qyz jýrnalıser suhbatqa qatysqan joq. Áńgime ádeıi jumys tártibimen ótkizilgen sıaqty. Burynǵydaı aıtylatyn ánder, óleńder, qyzdarmen orynsyz ázilder bolǵan joq. Ol durys boldy, óıtkeni qazir bárimizdiń hal-ahýalymyz ázil men qaljyń aıtatyndaı emes.

3. Baıqasańyz, suhbattyń negizgi tili - qazaq tili boldy. Prezıdent qazaqsha kóbirek sóıledi, eń mańyzdy maǵlumattardy memlekettik tilinde aıtyp otyrdy. Osynda Beısen Quranbek baýyrymyzǵa alǵys aıtqym keledi, sebebi qazaqsha qoıylǵan suraqtary orysshaǵa qaraǵanda naqtylaý ıa saýattylaý bolyp kórindi. Burynǵy suhbattarda qazaq tilinde qoıylǵan suraqtary álsizdeý bolǵan soń qazaq tili № 2 bolyp keldi. Al, osy joly qazaq tilindegi suraqtar ótkirleý bolǵan soń qazaqsha jaýaptary da suhbatta №1 boldy.

4. Mysalǵa, Beıseke Quranbek Jeltoqsan oqıǵasy týraly suraqty kele jatqan 30-jyldyǵyn qalaı ótkizemiz dep keremet qoıdy. Sosyn baryp Baıqońyr taqyrybyn qozǵady. Bul jerde prezıdent (meniń bilýimshe) BİRİNSHİ RET "Proton" zymyranynyń zıanyn moıyndady. Men esteýimshe, Qazaqstandaǵy Reseıdiń polıgondary týraly prezıdent birinshi ret resmı aqpar berdi. «Aqyryndap jerimizdi qaıtaryp jatyrmyz» dedi. Kezinde osy úshin sottalǵanymyz beker bolmaǵan sıaqty.

5. Reseı men Túrkıa arasyndaǵy qaqtyǵys jaıly prezıdent menińshe sabyrly túrde jaýabyn berdi. Biz ekeýimen de dospyz, eshkimniń jaǵyna shyqpaımyz, neıtralıtetpiz. Ol ázirshe durys qoı. Odan keıin Qazaqstannyń ekonomıkalyq qıynshylyqtardyń sebepteriniń bireýi - Reseıdiń saıasatyn aıtty. EAES-ty ádettegideı maqtaǵan joq, ortaq valútany qarastyrmaımyz dep naqty aıttyp ketti! Biz bundaı málimdemelerdi baıqap júrýimiz kerek, dostar. Ol mańyzdy.

6. Táýelsizdigimizdiń qadirin týraly birneshe ret (suhbattyń basynda da, aıaǵynda da) naqty aıtyp ketti. Osy joly tolerastıa, kópultty Qazaqstan dep bir de bir sóz bolǵan emes. Buǵan biz nazar aýdaraıyq. Onyń ornyna rýshyldyqqa qarsy dálelder keltirdi. Ol da ras. Buryn bul taqyryp jabyq bolyp turdy.

7. Oralmandar týraly jaqsy aıttyp ketti. Biraq, endi sózden iske kirisý kerek dep bilemin bul taqyrypta. Suhbatta popýlızm da bolǵan, biraq onsyz bolmaıdy ǵoı. Oǵan qatty nazar aýdarǵan joqpyn.

Qorytyndy. Bul suhbattyń burynǵylarymen salastyrǵanda aıyrmashylyqtary bar dep moıyndaý kerek. Bir jaǵynan ol áleýmettik jelilerdiń áseri dep bilemin. Sebebi, sizderdiń, ıaǵnı halyqtyń pikirin sheneýnikter qalaı bolsa da oqıdy. Iaǵnı, FB paıda bolǵanymen tikeleı "obratnaıa sváz" da paıda boldy. Ol jaqsy. Ekinshi jaǵynan, munaıdyń baǵasy túsýdiń áserinen memlekettiń saıasaty ta ózgerdi. Árıne, halyqtyń kóńilinen shyǵý kerek. Al, sol halyq demografıa jaǵynan shynaıy Qazaq eli bolyp bara jatyr ǵoı. Bılik bul úrdisti baıqap rıtorıkasyn da ózgertip jatyr. Ol da durys. Osylaı, birtindep-birtindep, bir birimizdi túzetip myqty el bola alamyz dep úmittenemin! "Úmitsiz - shaıtan" degen ǵoı!

Muhtar Taıjannyń «Feısbýk» paraqshasynan