ۇيىقتار الدىندا بولمەمە كەلگەن بالام:
- اكە، مىنا جازعان شىعارمامدى وقىپ، قاتە جەرى بولسا دۇرىستاپ بەرىڭىزشى-دەپ قولىما ءبىر داپتەردى ۇستاتتى. وندا بۇلاي جىزىلىپتى:
اپاي بۇگىن بىزگە "مەن وسكەندە كىم بولامىن؟"-دەگەن تاقىرىپتا شاعىن شىعارما جازىپ كەلۋىمىزدى تاپسىردى. مەن مەكتەپتەن شىعىپ ۇيگە كەلگەنشە نە جازۋ كەرەكتىگىمدى ويلانىپ كەلدىم.
- مەن وسكەندە كىم بولامىن؟ - قانداي قىزىق سۇراق ەدى، ماعان سالسا ءبىر ەمەس، بىرنەشە ماماندىقتىڭ يەسى بولعىم كەلەدى. دارىگەر بولعىم كەلەدى، اسىرەسە كارديولوگ. سەبەبى اجەمنىڭ جۇرەگى اۋىراتىندىقتان ۇنەمى كارديولوگ دارىگەر تۋرالى ۇيدە، داستارحان باسىندا ءجيى ايتىلادى. شىركىن كارديولوگ بولسام عوي اجەمنەن اقشا الماي-اق ەمدەپ جازار ەدىم. سوندا اجەم الاتىن ازعانتاي زەينەتاقىسى وزىندە قالار ەدى. ال اكەمنىڭ جاعدايىن ويلاسام، باستىق بولعىم كەلەدى. ويتكەنى، اكەم جۇمىس باستى، سونىڭ وزىندە دەمالىس نەمەسە مەرەكە كۇندەرى باستىعىنىڭ بۇيىرۋىمەن جۇمىستان تىس قيمىلدارعا تارتىلادى. سودان ءبىزدى ويناتىپ شىعۋعا ۋاقىتى بولماي قالادى. ەگەر باستىق بولسام، اكەمدى جۇمساعىش باستىقتىڭ ءوزىن جۇمسار ەدىم. ال انامدى ويلاسام دۇكەندەگى ساتۋشى بولعىم كەلەدى. ونىڭ سەبەبى، انام دەمالىس كۇندەرى قالا سىرتىنداعى بازارعا ازىق-تۇلىك، كوكونىسساتىپ الۋعا كەتەدى. سودان شارشاپ كەلىپ، ءۇي جۇمىسىنا كىرىسەدى، بىزبەن بىرگە ويناۋعا مۇلدە زاۋقى بولمايدى. ءبىز ودان:
- انا، بۇل زاتتار ءۇي قاسىنداعى دۇكەندەردە دە بار ەمەس پە، نەسىنە ۇزاققا بارىپ، قاپ ارقالاپ بوسقا شارشاپ جۇرسىز-دەيتىنبىز. ماڭدايى تەرشىپ، ەكى يىعىنان دەم الىپ وتىرعان انام ءبىزدى باۋىرىنا باسىپ، ءجۇزى كۇلىمسىرەپ:
- ول جاقتا ارزان، بۇل جەردە قىمبات. اقشانى ۇنەمدەپ جۇمساۋ دا، جۇمىس ىستەپ اقشا تابۋدان كەم ەمەس -دەيتىن.
ۇيگە كەلگەن سوڭ دا ويلاندىم. شىركىن ءبىر ادام ءۇش ءتۇرلى ماماندىق يەسى بولۋعا مۇمكىندىك بولار ما ەكەن ؟ بولسا، مەن وسى ءۇش ءتۇرلى جۇمىستىڭ بارىندە ىستەر ەدىم.
بالامنىڭ جازعان شىعارماسى وسى، وقىپ شىقتىم. قاسىمدا نە دەر ەكەن دەپ، دەمىن ىشىنە تارتىپ، تۇرعان بالامدى باۋىرىما باسىپ، ماڭدايىنان يىسكەپ، ريزاشىلىق ءبىلدىردىم دە:
- بالام شىعارماڭ جاقسى ەكەن. ماعان وتە ۇنادى. ءبىراق، مەنىڭ ويىمشا بالا وسكەندە ەڭ الدىمەن قازاق بولۋى كەرەك. سودان سوڭ جانى قالاعان ءبىر نەمەسە بىرنەشە كاسىپتى يگەرسە نۇر ۇستىنە نۇر بولارى حاق -دەدىم.
- سوندا قالاي - دەدى بالام، ماعان قاراپ. قازاق بولىپ تۋىلعان بالا قازاق بولىپ وسەدى عوي ونسىزدا-دەدى سۇراۋلى جۇزبەن.
- جوق دەدىم مەن، قازاق وتباسىندا تۋىلعاننىڭ، قازاقشا ات پەن زاتقا يە بولىپ جۇرگەننىڭ ءبارى بىردەي قازاق بولىپ ەرجەتپەيدى. قازاق بولىپ وسپەگەن سوڭ، حالقىنا تيەر قايىرى دا بولمايدى. سەبەبى، قازاق بولۋ دەگەنىمىز - ءتۇر مەن ءپىشىننىڭ ۇقساستىعى ەمەس، ءتىل مەن ءدىلدىڭ، ءدىن مەن مادەنيەتتىڭ، ويلاۋ مەن ءىستىڭ، ارمان مەن مۇدەنىڭ، تۇرمىس پەن تانىمنىڭ تۇتاستىقتا بولۋ دەگەندىك . مەن وسىنى ايتتىم دا، سوڭعى كەزدە جازعان "ۇلت مولاسى"-دەگەن ولەڭىمدى وقىپ بەردىم.
قالاۋى جاننىڭ كوكسەيدى،
اقىلدىڭ ءجون دەپ تاپقانىن.
تانىمنان اقىل كوكتەيدى،
تانىم ول - كورىپ، باققانىم.
اقىلدان ارتىق ءبىر عاجاپ،
سانا بار، ونى ەس دەيدى.
انادان تۋعان بار قازاق،
قازاق بوپ اتتەڭ وسپەيدى.
سەبەبى سانا ادامدىق،
ويلاردىڭ ءمولدىر اسپانى.
جۇرەككە قونسا ناداندىق،
ۇلتسىزدىق دەرتتىڭ باسقانى.
ۇلت دەگەن زەڭگىر ءبىر سانا،
كىر شالماس كۇننىڭ وزىندەي،
سۇيمەگەن ۇلتىن - قۇل سانا،
ماڭگۇرتتىڭ قالعان كوزىندەي.
ۇلت دەگەن ەستىڭ ساناتى،
تاريحتىڭ ۇلى مۇراسى.
ەستىلەر ونىڭ قاناتى،
ەسسىزدەر ۇلتتىڭ مولاسى!
بالام تۇسىنبەي قالماسىن دەپ ءار شۋماقتىڭ ويىن قاراپايىم تىلمەن ايتىپ بەردىم. ءۇنسىز تىڭداعان بالام، مەنىڭ توسىمە باسىن قويعان كۇيى:
- اكە مەن وسكەندە ەڭ الدىمەن قازاق بولامىن، سودان سوڭ دارىگەر دە، ءمۇعالىم دە، ساتۋشى دا ءبارى بولامىن - دەدى ماعان سەرت ەتكەندەي ءار ءسوزىن نىقتاپ ايتىپ.
- الىپ جەردىڭ يەسى اتالعان از حالىقپىز، كىم بولساق تا الدىمەن قازاق بولۋىمىز كەرەك. ال ودان سوڭ قانداي ماماندىقتىڭ يەسى بولساڭ دا ەلىڭ ءۇشىن ەڭبەك ەتەتىن ازامات بولارىڭ انىق. ءبىرىڭدى قازاق ءبىرىڭ دوس، كورمەسەڭ ءىستىڭ ءبارى بوس دەگەن جوق پا دانا بابامىز اباي. ال سول دوستىققا جەتۋ ءۇشىن قازاقى قاسيەتتەر ورتاق بولۋى كەرەك- دەدىم ونى باۋىرىما تارتا ءتۇسىپ.
ءتۇن تىنىشتىعى ەكەۋىمىزدى ءوزىنىڭ مامىرجاي كۇيىنە بولەپ كەلەدى. مەنىڭ جۇرەگىمنىڭ ءبىر قالىپتى سوققان ۇنىنە بوي الدىردى ما جوق الدە كوپ ءتۇرلى ساباقتان قالجىرادى ما بالام تاناۋى پىسىلداپ ءتاتتى ۇيقىعا باتا باستادى. ونىڭ جۇدىرىقتاي جۇرەگىنىڭ ءدۇرسىلىن مەن دە انىق سەزىپ وتىرمىن.
سوڭى
قاستەر سارقىتقان
اباي اتىنداعى قازاق ۇپۋ ەلتانۋ جانە تۋريزم كافەدراسىنىڭ دوسەنتى
پىكىر قالدىرۋ