دانيار ەلەۋسىنوۆ باتىس قازاقستان وبلىسى، قازتالوۆكا اۋدانى، بەرەزينو اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. حالىقارالىق دەڭگەيدەگى سپورت شەبەرى، قازاقستاننىڭ بىرنەشە دۇركىن چەمپيونى، جاستار اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىنىڭ ءفيناليستى (مەكسيكا، 2008 ج.)، قازاقستان جاستار ويىنىنىڭ چەمپيونى (2009 ج.)، ق ر چەمپيونى (2010 ج.)، گۋانچجوۋداعى ازيا ويىندارىنىڭ چەمپيونى (2010 ج.)، وليمپيادالىق كۆاليفيكاسيالىق قۇرلىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى (2012)، قر-2012 كۋبوگىنىڭ جەڭىمپازى، (2016 ج.) ريو وليمپياداسىنىڭ «التىن مەدال» يەگەرى.
— ءسىز قازاق ەلىنە عانا ەمەس، بارشا الەم جۇرتشىلىعىنا تانىس جانسىز. كوپشىلىك جاندارعا ءسىزدىڭ جەكە ءومىرىڭىز قىزىقتى ەكەنى جاسىرىن ەمەس. ءوزىڭىز جايلى، ومىرىڭىزدە بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى ايتىپ كەتسەڭىز؟
— مەن بوكسپەن وسىندا اينالىستىم. توعىز جاسىمنان رينگتە ءجۇرمىن، ودان بەرى 16 جىل ءوتتى. ءاردايىم سپورتقا جاقىن ءجۇردىم، مەكتەپتەگى سپورتتى ەستافەتالار مەن مارافوندارعا قاتىسىپ، باسكەتبول، فۋتبول وينادىم. قازاق-ورىس ادەبيەتىن جاقسى كوردىم. مانەرلەپ وقۋدان ورىس جانە قازاق تىلدەرىنەن كونكۋرستارعا قاتىسىپ، ءاردايىم ءبىرىنشى ورىنداردى يەلەنەتىنمىن. ءبىراق، سوڭعى قاتىسقان كەزىمدە وسىعان دەيىن تالاي ورىن العانسىڭ دەپ ءبىرىنشى ورىندى بەرمەدى. مۇنداي ارەكەت شىنىن ايتسام ماعان اسا ۇنامادى. سەبەبى ءوزىم لايىقتى بولىپ تۇرعان ورنىمدى يەلەنە المادىم. وندا دا ساياساتتىڭ قاتىسى بولدى. «سەن تالاي مارتە ورىن العانسىڭ، ەندى باسقا ادام الۋى كەرەك» دەگەن سوڭ، مەن سپورت سالاسىن تاڭداپ كەتتىم. مەكتەپتە وتە بەلسەندى بولدىم. بارلىق قوعامدىق ءىس-شارالارعا قاتىستاتىنمىن.
قازاق اگرو تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە وقۋىمدى اياقتادىم، اسكەردە بولدىم. ءقازىر وتباسىلى اداممىن، ءوزىمنىڭ سۇيىكتى ءىسىم بوكسپەن اينالىسامىن. مەن ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە وتباسىم. الدىمەن ءبىر جاراتۋشىعا، سوسىن بارىپ وزىمەن سەنەمىن! «اتا-بابالارىڭنىڭ ارۋاقتارى ءۇشىن» دەپ اللاعا سەرىك قوساتىنداردى ۇناتپايمىن. ءوزىمىزدىڭ دۇرىس يسلام ءدىنىن قولدايمىن. قازاق داستۇرلەرىنىڭ بارلىعىن بىلمەسەم دە، يسلامعا قارسى كەلمەيتىندەرىن ۇستانۋعا تىرىسامىن. ادام ءۇشىن وتباسىنان ارتىق ەشتەڭە جوق دەپ بىلەمىن. سپورت سالاسىندا وسى جەتكەن جەتىستىگىممەن توقتاپ قالعىم كەلمەيدى. پوتەنسيالىم جەتكىلىكتى، بويىمداعى بار كۇش-قۋاتىمدى سارقىپ، ەڭبەك ەتۋدى جالعاستىرامىن.
— 2017 جىلعا دەگەن جوسپارلارىڭىز قانداي؟
— ازىرشە ناقتى جوسپارلاردى بىلمەيمىن. اكەم ەكەۋمىز ويلانىپ، ءبىر شەشىمگە كەلەمىز. كەلەسى جىلعا قازاقستان بوكس فەدەراسياسى بىزگە ءبىر جىلعا لايىقتى دەمالىس بەردى. ارينە جارىستارعا شىعىپ تۇراتىن بولامىز، ءبىراق نەگىزگىلەرىنە شىقپايمىز، ءبىز قازاقستان چەمپيوناتتىعىنان بوساتىلدىق.
— قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەگى سىڭگەن سپورت شەبەرى ەكەنىڭىزدى بىلەمىز، ءبىراق كەي دەرەكتەردە ءسىزدى حالىقارالىق سپورت شەبەرى دەپ قويعان. وسى جايىندا ءوزىڭىزدىڭ جاۋابىڭىزدى بىلسەك؟
— مەن حالىقارالىق دارەجەدەگى سپورت شەبەرى ەمەسپىن. مەن قازاقستاننىڭ ەڭبەگى سىڭگەن سپورتشىسىمىن. مەن نورماتيۆتەردىڭ ءبارىن باياعىدا ورىنداپ تاستاعانمىن. نەگە مەنى كوپشىلىك ءالى كۇنگە دەيىن حالىقارالىق سپورت كلاسستىڭ شەبەرى دەپ ويلايتىنىن بىلمەيمىن. مەن 2014 جىلدان بەرى ەلىمىزدىڭ ەڭبەگى سىڭگەن سپورت شەبەرىمىن.
— دانيار، سىزگە مەملەكەتتىك قىزمەت ۇسىنىپ، لاۋازىمى بار شەنەۋنىك بولساڭىز ەڭ الدىمەن ەلىڭىز ءۇشىن نە ىستەر ەدىڭىز؟
— ماعان لاۋازىمدى قىزمەت ۇسىنسا قاي سالادا بولماسىن مەن سپورت مادەنيەتىن دامىتاتىن ەدىم. سەبەبى ماعان ءوز سالام جاقىنىراق.
— ءسىز تانىمال ادامسىز. ەلىمىزدىڭ جاستارى سىزگى ۇلگى تۇتىپ، كۋمير سانايدى. قازىرگى قازاق جاستارىنىڭ قانداي ارەكەتتەرىنە كوڭىلىڭىز تولمايدى؟ ولارعا قالاي اسەر ەتەر ەدىڭىز؟
— جامان جاقتارىن بىلمەيمىن. قازىرگى زاماننىڭ جاستارى سپورتپەن اينالىسۋدى سانگە اينالدىردى. ولار ءۇشىن سىرا ءىشىپ، قولدارىنا تەمەكى قىستىرۋ ماقتان ەمەس. فيتنەس- كلۋبتارعا بارىپ، ساياباقتاردا جاتتىعىپ جۇرگەن جاستاردى كوپ كەزدەستىرەمىن. سوندىقتان ۇكىمەت تاراپىنان جاستاردىڭ سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋىنا بارلىق جاعداي جاسالىپ جاتىر دەپ ويلايمىن.
—بۇگىنگى تاڭدا قازاق جىگىتتەرىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ تومەن ەكەنى ءجيى ايتىلىپ ءجۇر. جاستار اراسىندا الفونستاردىڭ دا قاپتاپ كەتكەنى جاسىرىن ەمەس. نەگە قازاق جىگىتتەرى ۇساقتالىپ بارا جاتىر؟
— مۇنداي پروۆوكاسيالىق سۇراقتارىڭىزبەن مەن كەلىسپەيمىن. مەنىڭ اينالامدا ونداي جىگىتتەر بولماعاندىقتان، ءوز باسىم جىگىتتەردى ۇساقتالىپ كەتتى دەپ ويلامايمىن. مۇمكىن ازدى-كوپتى الفونستار بار شىعار، ولاردى اسا كوپ دەپ ويلامايمىن. مەن ارالاسىپ جۇرگەن جىگىتتەردىڭ بارشاسى وتباسىن اسىراپ جۇرگەن جاۋاپتى جىگىتتەر.
— ايلىعىڭىزدى ۇلكەن كولەمدە ءوسىرىپ، بوكسەر رەتىندە وزگە ەلدىڭ نامىسىن قورعاۋ ءۇشىن شاقىرسا، ءوز كەلىسىمىڭىزدى بەرەر مە ەدىڭىز؟
— جوق، ەشقاشان كەلىسىمىمدى بەرمەيمىن. قانشا اقشا بەرسە دە، وتانىمدى ساتۋ مەنىڭ تاراپىمنان وپاسىزدىق بولار ەدى. مەنىڭ قانىم قازاق، وسى توپىراقتا ءوستىم. كاسىبي بوكسقا وتكەن كۇندە دە قانات يسلام مەن گەنا سياقتى ءوز بايراعىمدى الىپ، رينگكە قازاقتىڭ شاپانىمەن شىعار ەدىم.
— دانيار، قازىرگى جاستارىمىزدى پاتريوت دەپ سانايسىز با؟ الدە كوپشىلىگى رۋحاني قۇندىلىقتاردى ماتەريالدى قۇندىلىقپەن الماستىرىپ الدى ما؟
ءبارىن بولماسا دا، كوپشىلىگىن پاتريوت دەپ سانايمىن. ۇكىمەت تاراپىنان ولاردىڭ پاتريوت بولۋلارىنا بارلىق جاعداي جاسالىنىپ جاتىر. كەيبىر ەلى ءۇشىن الاڭدامايتىن جاستارعا باتىستىڭ ىقپالى اسەر ەتىپ جاتقان بولار.
— اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
سۇحباتتاسقان: ايجان قالييەۆا
پىكىر قالدىرۋ