بۇگىن ەگەمەن قازاقستانعا اقپارات جانە كوممۋنيكاسيالار ءمينيسترى داۋرەن ابايەۆتىڭ ەلباسى ساياساتىنىڭ ناتيجەلەرى مەن قازاقستاننىڭ قازىرگى تاڭداعى الەمدە الاتىن ورنى تۋرالى ويىن بىلدىرگەن جازباسى جارىققا شىقتى. Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى اتالمىش ماقالانى نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى. 

ءبىز جولايرىقتا تۇرمىز. جاھاننىڭ كەلبەتى ادام سەنگىسىز جىلدامدىقپەن وزگەرۋدە. بۇعان دەيىن ەڭ قۇندى قازىناداي كورىنگەن مۇناي مەن گاز دا، باسقا شيكىزات اتاۋلى دا XXI عاسىردىڭ ەڭ باعالى بايلىعى – ءبىلىم مەن عىلىمعا ورىن بەرىپ، بىلاي ىسىرىلا باستادى. 

ادامزات تابالدىرىعىنان اتتاعان وسى مىڭجىلدىقتا بولاشاقتى كىمدەر ايقىندايدى؟ بۇل ساۋالدىڭ جاۋابى ءقازىردىڭ وزىندە بەلگىلى سياقتى. ەندىگى جەردە قوعامدى العا جەتەلەيتىندەر شاكىرتتەرىن قالىپتان تىس قادامدارعا رۋحتاندىرا الاتىن ۇستازدار، تۇتىنۋشىنىڭ قالاۋىن قاپىسىز تانىپ، باسقانىڭ تۇسىنە كىرمەگەن دۇنيەلەردى ويلاپ تاباتىن، تىڭنان جول سالاتىن بيزنەسمەندەر، ەل كورمەگەن جاڭالىق اشىپ، الەمدى وزگەرتۋگە دايىن عالىمدار بولماق. 

وسىناۋ الاساپىران دۇنيەدەگى قازاق­ستاننىڭ ورنى قانداي؟ ءبىزدى قانداي بولاشاق كۇتىپ تۇر؟ ارينە، الەمدەگى قاي ەلدى الساڭىز دا، بارىنە ورتاق ءبىر ار­مان­نىڭ بار ەكەنى انىق: قاي-قايسىسى دا باسقالاردان وزعىسى، الداعى ونجىلدىقتاردا گۇلدەنگەن ەلدەردىڭ ورتاسىنان ويىپ ورىن العىسى كەلەدى.

الايدا ەندىگى جەردە وعان جەتۋ ءۇشىن سول ەلدەردىڭ ۇكىمەتى عانا ەمەس، ءاربىر ازاماتى، ءتىپتى بۇعاناسى قاتپاعان بالاسىنا دەيىن كۇرەسكە تۇسەتىن بولادى. ءۇشىنشى مىڭجىلدىقتا ەلدىڭ تاعدىرى بۇگىنگى جاس ۇرپاقتىڭ قولىندا تۇر.

وسىدان 25 جىل بۇرىن ەۆم وپەراتورى دەگەنىمىز، ءدال ءبىر عارىشكەر ماماندىعىنان كەم تۇسپەيتىن ەدى. ال بۇگىندە كومپيۋتەردى قولدانا المايتىن ادام نەكەن-ساياق. ۇلى دالا ەلىندە ءقازىر اتتىڭ قۇلاعىندا وينايتىنداردان گورى اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى بەس ساۋساعىنداي بىلەتىندەر الدەقايدا كوپ. تۇتاس الەمدىك ءبىلىم بازاسىنا قوسىلۋ ءقازىردىڭ وزىندە ءجۇرىپ جاتىر. بۇل تەك باس­تاماسى عانا.

مىڭجىلدىقتار توعىسىنداعى وسىنداي الماعايىپ كەزەڭدە وسكەلەڭ بۋىنعا اسا قاجەت بولىپ تۇرعان دۇنيە – وزدەرىنە تەمىرقازىق ەتەر باعىت-باعدار. مىنە وسىنداي ايقىن باعداردى مەملەكەت باسشىسى «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا كورسەتىپ بەردى. وسى ماقالانى سارالاي كەلە، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ جاستارىنا بيىك زاڭعارلارعا نىق سەنىممەن سامعاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن قوس قانات ىسپەتتى ەكى ماسەلەنى ايرىقشا ءوتاپ وتۋگە بولادى.

مەكتەپ اياقتالعانىمەن وقۋ ءومىر بويى جالعاسادى

بىرىنشىدەن، اڭگىمە باسەكەگە ءقابى­لەتتىلىك تۋرالى بولىپ وتىر.

وقۋ ورنى مەن ەرەسەك ءومىردىڭ اراسىندا بۇرىن ايقىن شەكارا بولعانى ءمالىم. ەندىگى جەردە بۇل شەكارا عايىپ بولادى. تۇلەكتەر قولىنا كۋالىگىن العانىمەن، وقۋدىڭ ەشقاشان اياقتالمايتىنىن، ونىڭ ەندى عانا باستالاتىنىن سەزىنۋى كەرەك. ەندىگى جەردە ۇدايى وقۋعا تۋرا كەلەدى. بار ايىرماشىلىعى – ءبىلىمدى ەندى مىندەتتى تۇردە ءدارىسحانادا عانا ەمەس، ۇيدە دە، كەڭسەدە دە الامىز، كىتاپتان دا، نوۋتبۋك پەن سمارتفوننان دا وقيمىز. ونىڭ ۇستىنە قانداي دا ءبىر جوبالاردى ويلاپ تاۋىپ، تاۋىپ قانا قويماي، ىسكە اسىرا ءجۇرىپ، توڭىرەگىڭە مۇددەلەستەردى توپتاستىرا ءبىلۋ، وزگەلەردىڭ سۇرىنگەن تۇسىنان ساباق الىپ، ءوزىڭنىڭ وسال تۇستارىڭدى نىعايتۋ ارقىلى كۇننەن كۇنگە بىلىكتىلىگىڭدى شىڭداپ، جاڭا قىرلارىڭدى اشۋ قاجەت بولادى.

بۇدان بىلاي ءوز بويىنداعى تالانتتى ۇشتاي بىلەتىندەر، ونى ماقساتقا جەتۋ جولىندا كادەگە جاراتا الاتىندار عانا جەڭىمپاز اتانادى.  باستاپقى كاپيتال، باستاپقى مۇمكىندىك دەگەن نارسەلەر ءوزىن-وزى دامىتۋدىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ، ەكىنشى ورىنعا ىسىرىلا باستايدى.

ءوز-وزىڭدى دامىتۋعا قابىلەتتى بولۋ دەگەن ءسوز – كاسىبيلىكتىڭ ءسينونيمى. مىسالى، شامالعان سياقتى قاراپايىم اۋىلدا، كوپبالالى وتباسىندا تۋىپ، بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىق پەن ۇدايى ىزدەنۋدىڭ ارقاسىندا قازاق جاستارىنىڭ اراسىندا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ سول زاماننىڭ ەڭ اۋىر ءارى يننوۆاسيالىق كاسىبى – مەتاللۋرگ ماماندىعىن مەڭگەرگەن مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءومىر جولىن الايىق. ۇزدىكسىز وقۋ، اۋىر ەڭبەكتىڭ قازانىندا قايناۋ، تىڭنان جول ىزدەۋ  –  وسىنىڭ بارلىعى ۇشتاسا كەلە، مەملەكەت باسشىسىنىڭ بويىندا كوشەلى كوشباسشى تۇلعاسىن سومدادى. ساليقالى ساياساتتىڭ ارقاسىندا ءبىز 90-جىلدارداعى اۋىر داعدارىستان امان-ەسەن ءوتىپ، نارىقتىق قوعام قۇردىق. 8 مىڭ شاقىرىم اۆتوكولىك جولدارى، 3 مىڭ شاقىرىم تەمىر جول (كۇللى تمد ەلدەرىن قوسا العاننان دا كوپ) توسەلدى، ال رەسپۋبليكاداعى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ كولەمى كەڭەستىك كەزەڭدەگى رەكوردتاردان دا اسىپ كەتتى. ەسىلدىڭ بويىنا ەڭسەلى ەلوردا سالدىق، ميلليوننان استام قازاق اتامەكەنىنە ورالدى، 10 مىڭنان استام تالانتتى دا تالاپتى جاس مەملەكەتتىڭ قامقورلىعىمەن الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە وقۋعا مۇمكىندىك الدى.

ءۇمىت ۇرپاعى

مەملەكەت باسشىسى كورسەتكەن ەكىنشى باعدار – بىرتەكتىلىكتى ساقتاۋ.

جاڭعىرۋ دەگەنىمىز، ءبىر جاعىنان – سىرتقى الەمگە بارىنشا اشىق بولۋدان، ەكىنشى جاعىنان – بىرەگەيلىگىڭدى ساقتاۋدان تۇراتىن ديالەكتيكالىق ۇدەرىس ەكەنىن پرەزيدەنت ايقىن اڭعارتادى.

ءبىز ۇلى دالانىڭ باي مادەنيەتىن داۋىردەن داۋىرگە جەتكىزۋشىلەرمىز. حالقىمىزدىڭ بىرتەكتىلىگى – بۇل ءبىزدىڭ تابانىمىزدىڭ استىنداعى جەردى نىق باسىپ، الدىمىزعا بيىك ماقسات قويۋعا، مىنا الەمدەگى ورنىمىزدىڭ قانداي ەكەنىن جانە قايدا بەت الاتىنىمىزدى جەتە پايىمداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

«ازيا جولبارىستارىنىڭ» تاجىريبەسى جاھاندانىپ جاتقان عالامداعى سەرپىندى دامۋ دەگەنىمىزدىڭ رۋحاني جانە مادەني سالانى باتىستاندىرۋ ەمەستىگىن كورسەتتى.

كەرىسىنشە، بىرەگەي داستۇرلەر، قۇن­دى­لىقتار، تۋعان ءتىل – زاماننىڭ ەڭ كۇر­دەلى سىن-قاتەرلەرى الدىندا ۇلتتىڭ جۇدى­رىق­تاي جۇمىلعان، ءبىرتۇتاس قالىپتا قا­لۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن ارتىقشىلىقتار بولماق.

جاھاندىق وزگەرىستەردىڭ ەكپىنى قانشالىقتى كۇشتى بولسا دا، تاۋەلسىزدىكتىڭ ءار جىلىندا ءبىز الەمدىك كورديناتتار جۇيەسىندە ءوز ورنىمىزدى نىعايتا تۇستىك. قازىرگىدەي قۇبىلمالى زاماندا قازاقستان جاڭا جاعدايلاردى  ءجىتى باعامداي وتىرىپ، ماقسات-مۇراتىن ناقتىلاۋى، سوعان جەتۋدىڭ تىڭ جولدارىن ىزدەۋى قاجەت.

كەز كەلگەن قيىندىق، ەگەر ونىڭ الدىندا قول قۋسىرماي، جاڭا ءبىر سىناقتان وتۋگە باتىل قادام باساتىن بولساڭ، زور مۇمكىندىكتەردىڭ تەرەزەسى بولا الادى. نازاربايەۆ كوشباسشىلىعىنىڭ فە­نو­مەنى، ونىڭ كەمەل قۋاتى وسىندا جاتىر.

داۋرەن ابايەۆ، اقپارات جانە كوممۋنيكاسيالار ءمينيسترى