حالىقتىق جانە ساندىك-قولدانبالى ونەردىڭ بۇكىلرەسەيلىك مۋزەيى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق مۋزەيىمەن بىرلەسىپ، حالىقارالىق «التىن ادامنىڭ الەم مۋزەيلەرىنە شەرۋى» اتتى جوبا اياسىندا «ۇلى دالا مۇراسى: زەرگەرلىك ونەر جاۋھارلارى» كورمەسىن اشتى، دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ.

قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ەكى جاقتى مادەني-گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق بارلىق باعىتتاردا جانە وڭ ناتيجەلەرمەن دامىپ كەلەدى. ءارى، اتالمىش ەكى ەل اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق ءوزارا ىقپالداستىقتىڭ وزىق ۇلگىسى بولىپ تابىلادى.

«التىن ادامنىڭ الەم مۋزەيلەرىنە شەرۋى» حالىقارالىق كورمە جوباسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى شەتەلدىك كورەرمەندەردى ەرتە تەمىر داۋىرىندەگى ەۋرازيا ۇلى دالا بەلدەۋىنىڭ مادەني مۇراسىمەن تانىستىرۋ بولىپ تابىلادى. كورمەدە ق ر ۇلتتىق مۋزەيى قورىنان VIIء-ىىى عاسىرلارعا جاتاتىنالتىن بۇيىمدار كوللەكسياسى مەن ەسىك قورعانىنان تابىلعان ساق جاۋىنگەرى تولىق كيىممەن تانىستىرىلدى.

كورمەنىڭ نەگىزگى ەكسپوناتى - 1969 جىلى الماتى قالاسىنان شىعىسقا قاراي 50 شاقىرىم جەردەگى ەسىك قورعانىنان بەلگىلى ارحەولوگ كەمال اقىشيەۆ باسقارعان ارحەولوگيالىق ەكسپەديسيادا تابىلعان «التىن ادام». كوسەمنىڭ كوستيۋمى مەن باس كيىمىنىڭ بارلىق اشەكەيلەرى كيىمگە تىگىلگەن كەزەكپەن وزگەرىسسىز ساقتالعان. بارلىق اشەكەيلەر ونەر تۋىندىسى جانە سكيف-سىبىر اڭدىق ءستيلىنىڭ ەسكەرتكىشتەرىنە جاتادى. بۇگىندە «التىن ادام» بۇكىل الەمگە تانىمال جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سيمۆولى بولىپ سانالادى. ارحەولوگتار «التىن ادامنىڭ» جەرلەۋ كامەراسىننان 4800-گە جۋىق اشەكەيلەر تاپقان. بۇل بۇرىن-سوڭدى تابىلعان قورعاندار ىشىندەگى مىسىر پەرعاۋىنى تۋتانحاموننىڭ قابىرىنەن كەيىنگى ەڭ كوپ التىن اشەكەيلەر تابىلعان قورعان بولىپ سانالادى.

كورمەنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىندە ءسوز سويلەگەن قازاقستاننىڭ رەسەي فەدەراسياسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ كەلۋشىلەر نازارىنا ۇسىنىلىپ وتىرعان ارتەفاكتىلەر ساق مادەنيەتىنىڭ زوومورفتىق «اڭ» ءستيلىن پاش ەتەتىندىگىمەن بىرەگەي سانالاتىندىعىن باسا ايتتى. «سىزدەردى وسىناۋ كورمەدە قارسى الۋ ءبىز ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە. بۇل كورمە بىرەگەي سانالادى. سەبەبى ەسىك قورعاندار كەشەنى مەن «التىن ادام» – بۇل ەلىمزىدىڭ ەڭ مىقتى تاريحي-مادەني ەسكەرتكىشتەرىنىڭ ءبىرى. قازىرگى قازاقستان اۋماعى – بۇل 8 عاسىردان باستاپ ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن ساق مادەنيەتىنىڭ قالىپتاسىپ، ودان ارى دامىعان كەڭىستىگى. كوشپەلىلەر، ساقتار وسىناۋ مادەنيەتتىڭ تاسىمالداۋشىلارى رەتىندە وتە باي تاريحي مۇرا قالدىردى. دەگەنمەن، وكىنىشكە وراي اۋمالى-توكپەلى زامان سول ارتەفاكتىلەردىڭ ازداعان بولىگىن عانا بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەردى. ايتا كەتەرلىگى، «التىن ادام» 4 مىڭ التىن بۇيىمدار تۇرىندە تابىلدى. بۇل ەسىك كەشەنى قورعاندارىنىڭ قاپتالداعى قورىمىنىڭ بىرىنەن عانا الىنعان بۇيىمدار"، – دەدى ەلشى.

«ۇلى دالا مۇراسى: زەرگەرلىك ونەر جاۋھارلارى» اتتى ارحەولوگيا سالاسىنداعى تۋتانحامون قورعانىمەن عانا سالىستىرۋعا بولاتىن  «التىن ادامنىڭ» كورمەسى ءبىزدىڭ مۋزەيىمىزدە ق ر ۇلتتىق مۋزەيىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن العاش رەت اشىلىپ وتىر.كورمە ارحەولوگيالىق مازمۇنىمەن عانا ەمەس، جوعارى دەڭگەيدە دايىندالعاندىعىمەن دە ەرەكشەلەنەدى. حالىقتىق جانە ساندىك-قولدانبالى ونەردىڭ بۇكىلرەسەيلىك مۋزەيىندە ءوتىپ جاتقان بۇل كورمە كەلگەن كورەرمەندەرگە قۋانىش سىيلايدى دەپ ويلايمىن»، دەدى حالىقتىق جانە ساندىك-قولدانبالى ونەردىڭ بۇكىلرەسەيلىك مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى ە. ۆ. تيتوۆا.

حالىقارالىق «التىن ادامنىڭ الەم مۋزەيلەرىنە شەرۋى» اتتى جوبا اياسىندا ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان «ۇلى دالا مۇراسى: زەرگەرلىك ونەر جاۋھارلارى» كورمەسىندە تانىستىرىلاتىن زەرگەرلىك ونەر تۋىندىلارى – ەۋرازيانىڭ دالالىق مادەنيەتىنىڭ وزىندىك ءستيلى مەن ەرەكشەلىكتەرىن بەينەلەيتىن اشەكەي-بۇيىمدار مەن بىزگە اتى بەلگىسىز تاريح تەرەڭىندە قالعان شەبەرلەردىڭ قولدارىنان شىققان تۋىندىلاردىڭ ءبىر بولىگى عانا.

رف مينيسترلىگى مادەني مۇرا دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى يۋ. ا. ەۆتيۋحين:«رف مادەنيەت مينيسترلىگى وتاندىق مۋزەيلەردىڭ تمد ەلدەرى مۋزەيلەرىمەن ءوزارا قارىم-قاتىناس ورناتۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ وتىر. VI حالىقارالىق فورۋم اياسىندا قازاقستان 2018 جىلى ستراتەگيالىق سەرىكتەس بولدى.ءبىز بۇگىنگى كورمەدەن ەكى ەل اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ جەمىسىن كورىپ وتىرمىز» دەدى.

 «التىن ادامنىڭ الەم مۋزەيلەرىنە شەرۋى» حالىقارالىق كورمە جوباسىنىڭ مارشرۋتى شىعىس ازيا (جاپونيا، كورەيا)، وڭتۇستىك شىعىس ازيا (جۇڭگو)، ەۆروپا (اۆستريا، فرانسيا)، سونىمەن قاتار رەسەيدى جانە امەريكا قۇراما شتاتتارىن قامتيدى. جۇزەگە اسىرۋ مەرزىمى: 2018-2021 جىلدار.

 «التىن ادامنىڭ الەم مۋزەيلەرىنە شەرۋى» جوباسى ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن  جولعا قويىلعان «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ وتىر. بۇل جوبانى ۇيىمداستۋىرۋ ءۇشىن ۇلكەن جۇمىستار اتقارىلدى. بۇگىنگى كورمە ەكى ەلدىڭ ەجەلدەن قالىپتاسقان كورشىلەستىك نيەتىن جانە كاسىبي سەنىمدىلىكتى بىلدىرەتىن ايتۋلى شارالاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى»، دەپ اتاپ ءوتتى ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى تىلدەردى دامىتۋ جانە قوعامدىق-ساياسي جۇمىستار كوميتەتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى م. ك. ساعىمبايەۆا.

سونىمەن قاتار 2018 جىلى «التىن ادامنىڭ الەم مۋزەيلەرىنە شەرۋى» حالىقارالىق كورمە جوباسى ءازىربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق مۋزەيىندە (باكۋ ق. ءازىربايجان)، شەنسي پروۆينسياسى تاريحي مۋزەيىندە سيان ق. قحر)، گدانسك ۇلتتىق مۋزەيىندە (گدانسك ق. پولشا) جانە كورەيا ۇلتتىق مۋزەيىندە (سەۋل ق. كورەيا) وتكىزىلەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.

2019 جىلى اتالمىش كورمەنى جاپونيا، گرۋزيا، ۇلىبريتانيا، يسپانيا جانە تۇركيا مەملەكەتتەرىنىڭ مۋزەيلەرىندە وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.

2020 جىلى اقش، يتاليا، اۆستريا، فرانسيا جانە گەرمانيا مۋزەيلەرىندە وتكىزۋ جوسپارلانعان.

2021 جىلى حالىقارالىق كورمە جوباسى گران-پالە ۇلتتىق مۋزەيلەر بىرلەستىگىنىڭ (فرانسيا) جانە اۆستريا كوركەمونەر مۋزەيىنىڭ زالدارىندا تانىستىرىلادى.

اتالعان كورمە اياسىندا ت.ع.د.، پروفەسسور ز.س.ساماشيەۆتىڭ، ق ر ۇلتتىق مۋزەيى عىلىمي حاتشىسى، ت.ع.ك. ز.ك.سۋراگانوۆانىڭ، ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى تىلدەردى دامىتۋ جانە قوعامدىق-ساياسي جۇمىستار كوميتەتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى م. ك. ساعىمبايەۆانىڭ،رف مادەنيەت ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ۆ.ۆ. اريستارحوۆتىڭ، حالىقتىق جانە ساندىك-قولدانبالى ونەردىڭ بۇكىلرەسەيلىك مۋزەيى ديرەكتورى ە.ۆ.تيتوۆانىڭ، لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ارحەولوگيا كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ت.ع.د.، پروفەسسور ا.ر. كانتوروۆيچ جانە حالىقتىق جانە ساندىك-قولدانبالى ونەردىڭ بۇكىلرەسەيلىك مۋزەيىنىڭ باس كەڭەسشىسى گ.ب. اندرەيەۆانىڭ قاتىسۋىمەن پرەسس-كونفەرەنسيا وتكىزىلدى.

«ۇلى دالا مۇراسى: زەرگەرلىك ونەر جاۋھارلارى» كورمەسى 2018 جىلدىڭ 13 مامىرىنا دەيىن جالعاسادى.