بۇگىن قازاق ەلىنىڭ قارۋلى كۇشتەرى قۇرىلعانىنا 26 جىل تولدى. قارۋلى كۇشتەردىڭ قۇرىلۋىنىڭ 20 جىلدىعىندا، ياعني 2012 جىلى ق ر ۇكىمەتى 7 مامىردى مەملەكەتتىك مەرەكە - وتان قورعاۋشى كۇنى رەتىندە بەلگىلەدى. 1992 جىلدىڭ 7 مامىرىندا ق ر پرەزيدەنتى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىن قۇرۋ تۋرالى» جارلىعى شىعىپ، وعان ساي قازاقستان اۋماعىنا ورنالاسقان قارۋلى كۇشتەر وزدەرىنىڭ مۇلىكتەرىمەن قوسا، رەسپۋبليكانىڭ قاراۋىنا ءوتتى. قازاقستاننىڭ دەربەس قارۋلى كۇشتەرى قۇرىلدى. سول كۇننەن بەرى قازاقستان پرەزيدەنتى – قارۋلى كۇشتەردىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
قازاقستاننىڭ قورعانىس ىسىمەن تىكەلەي شۇعىلداناتىن العاشقى قورعانىس ءمينيسترى بولىپ گەنەرال-پولكوۆنيك ساعادات نۇرماعانبەتوۆ(1992-1995) تاعايىندالدى. قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ باسشىلىعىندا الىبەك قاسىموۆ (1995-1996)، مۇحتار التىنبايەۆ (1996-1999 جانە 2001-2007)، ءسات توقپاقبايەۆ (1999-2001)، دانيال احمەتوۆ (2007-2009)، ادىلبەك جاقسىبەكوۆ (2009-2014)، سەرىك احمەتوۆ (2014)، يمانعالي تاسماعامبەتوۆ (2014-2016) جەتەكشىلىك ەتتى. 2016 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنان باستاپ بۇل جاۋاپتى مىندەتتى گەنەرال-پولكوۆنيك ساكەن جاسۇزاقوۆ اتقارىپ كەلەدى.
قازاقستان اسكەرىن زاماناۋي تۇرعىدا دامىتۋ ماسەلەسىندە جاڭا تالاپتار مەن قازىرگى تاڭداعى قاۋىپ-قاتەرلەر بارىنشا ەسكەرىلدى. سونداي-اق الەمدىك جانە ايماقتىق قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ شارالارىنا ەلىمىزدىڭ بەلسەنە قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋ باعىتىنا دەن قويىلدى. بۇل جۇمىستاردى ناتيجەلى جۇرگىزۋ، قارۋلى كۇشتەرىمىزدىڭ زاماناۋي سيپاتىن انىقتاۋ، ونىڭ نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق نەگىزىن قۇرۋ جانە باسقا دا اسا ماڭىزدى مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن 1993 جىلى اقپاندا ەلىمىزدىڭ ءبىرىنشى اسكەري دوكتريناسى قابىلداندى. وعان قازاقستان اسكەرىن قۇرۋ قاعيداتتارى ەنگىزىلدى. 2000 جىلعى اقپاندا ەكىنشى اسكەري دوكترينا بەكىتىلدى. ول قارۋلى كۇشتەردى قۇرۋ جانە رەفورمالاۋدىڭ باسىم باعىتتارىن ناقتىلادى. ال 2007 جىلى ناۋرىزدا قابىلدانعان اسكەري دوكترينادا وڭىرلىك قولباسشىلىقتار اسكەرلەرىنىڭ بەلگىلەنگەن ايماقتاردا اسكەري قاۋىپسىزدىك مىندەتتەرىن شەشۋ ماسەلەلەرىندەگى دەربەستىگىن قامتاماسىز ەتۋ جايى ايقىندالدى. 2011 جىلعى 11 قازاندا ەلباسىنىڭ جارلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا اسكەري دوكتريناسى بەكىتىلدى. بۇل – قازاقستان تاۋەلسىزدىك العان ۋاقىتتان بەرگى قابىلدانىپ وتىرعان ءتورتىنشى دوكترينا. جاڭا رەداكسياعا «اسكەري قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى اعىمداعى جاعدايدى تالداۋ» تاراۋى قوسىلعان. قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ دەرەگى بويىنشا قازىرگى تاڭدا جىل سايىن 30 مىڭعا جاۋىق ازامات مەرزىمدى اسكەري مىندەت وتەۋگە شاقىرىلادى. قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ 12 پايىزى ايەلدەر. ق ر قارۋلى كۇشتەرى بۇۇ اياسىندا بىتىمگەرلىك ارەكەتتەرگە، سونداي-اق شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى اياسىنداعى حالىقارالىق اسكەري وقۋ-جاتتىعۋلارىنا بەلسەندى قاتىسىپ، جىل سايىن تۇراقتى تۇردە كورشى ەلدەرمەن بىرىككەن اسكەري وقۋ-جاتتىعۋ وتكىزىپ كەلەدى. اسكەري بيۋدجەتىمىزدىڭ كولەمى 2 ملرد 435 ملن اقش دوللارى كولەمىندە ەكەنى ايتىلادى. بيىلعى قاڭتار-اقپاندا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن قورعانىسقا 78،9 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى. ول ءبىر جىل بۇرىنعىدان 20 پايىزعا ارتقان.
ءداستۇر بويىنشا، وتان قورعاۋشىلار كۇنىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى (جوعارعى باس قولباسشى) ن.ءا.نازاربايەۆ كەزەكتى اسكەري اتاقتار تاعايىنداپ، كوزگە تۇسكەن اسكەري قىزمەتكەرلەردى ماراپاتتايدى. ءارى استانا قالاسى مەن ەلدەگى ءىرى اسكەري پوليگونداردا جاۋىنگەرلىك پارادتار وتەدى. بيىل 3 مامىردا ەلباسى نازاربايەۆ اقوردادا ءبىرقاتار تۇلعالارعا جوعارى اسكەري جانە ارناۋلى اتاقتار، سىنىپتىق شەندەر جانە بىلىكتىلىك سىنىبىن بەردى. قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى مەن قۇقىق قورعاۋ سالاسىنا جاڭادان 4 گەنەرال-لەيتەنانت پەن 14 گەنەرال-مايور قوسىلدى.
2012 جىلعى 3 مامىردا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قول قويعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ 20 جىلدىعى تۋرالى» بۇيرىعى نەگىزىندە «وتان قورعاۋشى كۇنى» بەكىتىلىپ، ونىڭ قۇرمەتىنە 2013 جىلى استانادا تۇڭعىش رەت جاۋىنگەرلىك پاراد ءوتتى. وعان 7 مىڭنان استام اسكەري قىزمەتشى، 400 بىرلىكتەن اسا اسكەري تەحنيكا، 86 ۇشاق پەن تىكۇشاق تارتىلعان ەدى.
وتان قورعاۋشى كۇنى بيىل دا جوعارى دەڭگەيدە اتالىپ وتپەك. ناقتىراق ايتقاندا، 7 مامىردا جامبىل وبلىسى قورداي اۋدانىنداعى «وتار» اسكەري بازاسىنىڭ اۋماعىندا جاۋىنگەرلىك پاراد وتەدى. اتاۋلى شاراعا ءۇش مىڭنان استام سارباز، 300-دەن استام قارۋلانۋ ءارى اسكەري تەحنيكاسى، 30-عا جۋىق اۆياسيا تەحنيكاسى قاتىسادى. ياعني، پارادتا اسكەريلەر قازاق اسكەرىنىڭ قاۋقارى مەن الەۋەتىن كەزەكتى مارتە پاش ەتپەك. پارادتى ۇلتتىق ارنا تىكەلەي ەفيردەن كورسەتەدى.
