قازاقستاندىق ساراپشىلار پرەزيدەنتتىڭ بۇرىنعى كەڭەسشىسى مۇحتار قۇل-مۇحامەددتىڭ قىزمەتىنەن بوساتىلۋىنا بايلانىستى وزدەرىنىڭ جورامالدارىن ايتۋدا دەپ حابارلايدى  Qamshy.kz پورتالى NewTimes.kz-كە سىلتەمە جاساي وتىرىپ.

اپتانىڭ سەيسەنبىسىندە بەلگىلى بولعانداي مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ءوزىنىڭ كەڭەسشىسى مۇحتار ابرار ۇلى قۇل-مۇحامەدتى قىزمەتىنەن بوساتۋ تۋرالى ۇكىم شىعارعان ەدى. پرەزيدەنت كەڭەسشىسى لاۋازىمىنا ەكى مارتە شاقىرتۋ العان مۇحتار ابرار ۇلىنىڭ قىزمەتىنەن كەتۋىن اركىم ءارتۇرلى جورامالداۋدا. ءتىپتى،  اقوردا مۇحتار قۇل-مۇحامەدتى الداعى وتەتىن سايلاۋدا رەسمي ۇمىتكەر رەتىندە ۇسىنۋى مۇمكىن دەگەندەرى دە جوق ەمەس.

سونىمەن، مۇحتار ابرار ۇلى نە ءۇشىن قىزمەتىنەن بوساتىلدى؟ ونىڭ ەل ساياساتىنداعى ەندىگى ءرولى قانداي بولماق؟ بيىلعى سايلاۋدا مۇحتار ابرار ۇلى ءوز كانديداتۋراسىن ۇسىنا ما؟ ءبىز وسى ساۋالدارعا جاۋاپ ىزدەپ كوردىك.

قۋاندىق شاماحاي، حالىقارالىق جۋرناليست:

- ءيا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە مۇحتار قۇل-مۇحامەدتىڭ قىزمەتىنەن بوساتىلۋىنا قاتىستى ءتۇرلى پىكىرلەر ءجۇر. بىرەۋلەر ونى الداعى سايلاۋدا پرەزيدەنتتىكە ۇمىتكەر رەتىندە شىعادى دەيدى. ءاي، قايدام. مۇكىن بە؟ الدە، تاعى ءبىر ويىن با؟ ونىڭ ءقازىر انىق-قانىعى بەلگىسىز. سوندىقتان، بىردەڭە دەپ جورامال ايتۋ مۇمكىن ەمەس قوي. ءقازىر شەنەۋنىكتەردىڭ نە ءۇشىن قىزمەتىنەن بوساپ جاتقانىن بوساتقان كىسى مەن  وزدەرى عانا بىلمەسە، باسقا ەشكىم ءدوپ باسىپ ايتا المايدى. سوسىن نەشە ءتۇرلى جەل ءسوز قاڭباقشا ۇشىپ جۇرەدى. مۇنىڭ ءبارى اينالىپ كەلگەندە ءجاي عانا جورامال عانا. مۇحتار - پرەزيدەنت كومانداسىنداعى ادام عوي، كوپتەگەن جاۋاپتى قىزمەتتەر اتقاردى. عىلىمي دارەجەسىنىڭ ءوزى دوكتور دەگەندەي. ەگەر مينيستر ەتىپ تاعايىندايتىن بولسا، ءبىلىم جانە عىلىم  سالاسى دا وعان جات ەمەس. ءتىپتى، ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ بىرىنە رەكتور ەتىپ قويسا دا، ۇرشىقشا ءيىرىپ اكەتەر ەدى. بۇل مەنىڭ جەكە پىكىرىم عانا. ول - تانىمال ءارى بىلىكتى تۇلعا. قىزمەتسىز قالمايتىنى انىق. ارينە، ءتۇرلى پالە-جالادان امان بولسا.

امانحان ءالىم، اقىن، "اقيقات" جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى:

- ءقازىر، ول كىسىنىڭ قىزمەتتەن بوساتىلۋىن ساياسي تۇرعىدان بۇرمالاپ اكەتىپ جاتقاندار جوق ەمەس. بۇل تەك جورامالدار عانا. شىن مانىندە نە ءۇشىن بوساتىلدى، ەندى قاي جەرگە جىبەرىلەدى دەگەندى كەسىپ-پىشىپ ايتا المايمىن. ايتۋ ماعان جات. ال ازامات رەتىندە مەن مۇحتاردى وتە ساۋاتتى، ءبىلىمدى ۇلتىن سۇيەتىن، سول جولدا شىن كۇەيتىن تۇلعا دەپ بىلەمىن.سونداي-اق، مۇحتاردى ناعىز ينتيليگەنت، زيالى دەپ ايتۋعا بولادى. ول ءوز ويلارىن ەركىن، ىرىكپەي ايتا الادى. ەكشەپ ايتار بولسام، قازاق قوعامىنىڭ  قوعامدىق-ساياسي، مادەني-ادەبي، الەۋمەتتىك-تۇرمىستىق ومىرىنە بەي-جاي قارامايتىن ازامات. ءبىر عانا مىسال، مۇحتاردىڭ "مادەني مۇرالاردى جاڭعىرتۋدا" اتقارعان ءىسى ۇلكەن ازاماتتىق دەپ بىلەمىز. ال جەكە باسىنا كەلگەندە، ونىڭ قىزمەتىنە قاتىستى داقپىر اڭگىمەلەرگە سەنە بەرمەيمىن.

جانىبەك سۇلەيەۆ، پۋبليسيست:

- ءبىر ۇلكەن جازۋشىنىڭ ايتاتىنى بار ەمەس پە، "ومىردە نە قالاساڭ ءبارى بار" دەپ. سول سەكىلدى عوي بۇل جەردەدە. مۇحتار ابرار ۇلى اتى بەلگىلى ءارى سالماقتى كانديدات بولار ەدى. سايلاۋعا ءوزىن-وزى ۇسىنۋ تارتىبىمەن كەلسە - ءوز بەدەلىن جوعالتپايتىنى راس. ءبىراق، پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتىن اتقارعان ول - بىردەن ونىڭ باسەكەلەسىنە اينالۋى قيسىنسىزداۋ.

ال سايلاۋعا وزدەرىن-وزدەرى ۇسىنعاندارعا كەلسەم، ەندى ادامدار وزدەرىن كورسەتىپ قالعىسى كەلدى، پيار كەرەك دەگەندەي.  بۇل سايلاۋ بارىسىندا ولار وزدەرىنە-وزدەرى پيار جاساۋ ءۇشىن جۇرگەن بولۋى دا مۇمكىن.

ءامىرجان قوسانوۆ، ساياساتكەر:

- جالپى مەن بىزدەگى كادر ماسەلەسىنە بولجاۋ جاساۋ جايىنداعى ساۋالدارعا جاۋاپ بەرمەۋگە تىرىسامىن. ويتكەنى، بىزدە ءبارى دە مۇمكىن! ءبىراق سۇراق قويعان ەكەنسىزدەر، جاۋاپ بەرىپ كورەيىن. مۇحتار ءبىراز ۋاقىت بويىنا تىكەلەي باسشىلىق ەتەتىن بەلسەندى قىزمەتتەردەن تىس ءجۇرىپ، كولەڭكەدە قالعانى راس. ونى ءوز باسىم قازىرگى اقوردانىڭ ءىشى مەن ماڭايىنداعى توپارالىق تالاس-تارتىستىڭ سالدارى دەپ بىلەمىن. بىزدە بۇگىن توردە وتىرعان شەنەۋنىك ەرتەڭ تۇرمەدەن ءبىر-اق شىعادى ەمەس پە؟ پرەزيدەنتكە ۇمىتكەر بولۋى مۇمكىن دەۋشىلەردە بار. ونداي ادامنىڭ كانديداتۋراسىن تەك قانا بۇگىنگى پرەزيدەنتتىڭ ءوزى انىقتاپ، سايقىمازاق شوۋعا اينالىپ بارا جاتقان سايلاۋعا سونى سەرپىن بەرۋ ماقساتىندا جۇمساۋى مۇمكىن. ءبىراق سايلاۋ جاريالانعان كۇنى پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى بولىپ وتىرعان ادام اياق-استىنان «سايلاۋ ءىسساپارىنا» اتتاندىرىلىپ جاتسا، ونداي سايلاۋعا كىم سەنەدى؟ بىرەۋلەر ونى «پرەزيدەنتتىڭ سايلاۋ شتابىنىڭ جەتەكشىسى» بولادى دەپ جاتىر. ول دا مۇمكىن. ويتكەنى، يدەولوگيانى مەڭگەرگەن، سول سالادا كوپ جىل ەڭبەك ەتكەن، قازاقشا ەركىن سويلەيتىن ازامات. ءبىراق ول جاعدايدا پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ قازىرگى باسشىسى نە ىستەيدى دەگەن ساۋال تاعى دا تۋاتىنى راس.

نۇرزات توعجان