قازىرگى كەزدە قىر توسىندە قىم-قۋىت تىرلىك باستالىپ، اق ەگىسكە دە وراق ءتۇسىپ ۇلگەردى. ودان بولەك، باۋ-باقشا داقىلدارى مەن ستراتەگيالىق ماڭىزى زور قانت قىزىلشاسىنان دا ءونىم الاتىن ۋاقىت تاياپ كەلەدى. وسىعان بايلانىستى، جامبىل وبلىسى شۋ اۋدانىندا اۋىلشارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ اياق-الىسىن بايقاۋعا بەل بۋعان اۋدان اكىمى جارىلقاسىن ايتاقوۆ پەن اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى ءاليحان بالقىبەكوۆ ءبىرقاتار اۋىلدىق وكرۋگتەگى ەگىستىك القاپتارىن ارالادى.
ەڭ اۋەلى، اۋدان ىرگەسىندەگى قونايەۆ اۋىلدىق وكرۋگىنە اتباسىن بۇرعان ج.ءابدىعاپار ۇلى ونداعى «اليجان» شارۋا قوجالىعىنىڭ ەگىستىك القابىن دۇبىرگە بولەگەن شارۋالاردىڭ ەڭبەگىن كوزبەن كورىپ قايتتى. 1999 جىلى قۇرىلعان اتالمىش قوجالىقتىڭ بۇگىندە 100 گەكتارعا جۋىق سۋارمالى جەرى بار. شارۋاشىلىق جەتەكشىسى يلياس زاكريايەۆتىڭ ايتۋىنشا بىرنەشە گەكتار كۇزدىك بيداي، 22 گەكتار جۇگەرى، 6 گەكتار قانت قىزىلشاسى جانە ءداندى داقىلدار ەگۋدە ەكەن. ءساتىن سالسا، قىركۇيەك ايىنان باستاپ قانت قىزىلشاسى مەن جۇگەرىنى جيناۋعا كىرىسپەك نيەتتە. شارۋالاردىڭ ەسەلى ەڭبەگىنە كۋا بولعان اۋدان باسشىسى شارۋاشىلىق يەسىنە ساتتىلىك تىلەدى.
بۇدان كەيىن ج.ايتاقوۆ جاڭا جول مەن ەسكى شۋ اۋىلدىق وكرۋگتەرىنىڭ شارۋالارىمەن دە كەزدەستى. الدىمەن بەلباسار اۋىلىنداعى «قىزىلشا» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ جۇمىسىمەن تانىسقان اۋدان اكىمى القاپتىڭ بۇگىنگى جاي-كۇيىن كوزبەن كوردى. اتالمىش اۋىلدان 300 گەكتار جەر الىپ، قانت قىزىلشاسىن ەگۋدى قولعا العان سەرىكتەستىكتە ناۋقاندىق جۇمىس كەزىندە 40-قا جۋىق ينجەنەر، وپەراتور، اگرونومدار مەن اۋىلشارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى سۋ جاڭا تەحنيكالار تىنىمسىز ەڭبەك ەتتى. قانت قىزىلشاسىن ەگۋ جۇمىستارىن ءساۋىر ايىنىڭ باسىندا باستاعان سەرىكتەستىك بۇگىنگى كۇنى 306 گەكتار جەردى تولىعىمەن يگەرگەن. ولار 300 گەكتارعا نەمىستىڭ «اكاسيا» جانە «ۆيوريكا» سىندى تۇقىمىن ەگىپ، قالعان 6 گەكتار اۋماققا وزدەرىنىڭ زەرتحاناسى ءۇشىن وزگە دە تۇقىمداردى ەگىپتى. اتالمىش سەرىكتەستىكتىڭ قۇرىلعانىنا كوپ ۋاقىت بولماسا دا ولاردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق الەۋەتتەرى ۇلكەن ەكەندىگىنە شارۋاشىلىقپەن تانىسۋ بارىسىندا كوز جەتكىزدىك. ويتكەنى، جەرگىلىكتى جەردەگى 40-قا جۋىق تۇرعىندى تۇراقتى جۇمىسپەن قامتۋ كەز كەلگەن سەرىكتەستىكتىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىن ءىس ەكەنى بەلگىلى. ونىڭ ۇستىنە، مۇنداعى اۋىلشارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى تەحنيكالارى دا ەڭ سوڭعى قوندىرعىلارمەن جابدىقتالعان. الايدا، اۋدان اكىمىنىڭ ەگىستىك القاپتارعا ءىسساپارى بارىسىندا اتالعان 300 گەكتار جەردەگى ءتاتتى ءتۇبىردىڭ باسىم بولىگىنە اعىن سۋ دەر كەزىندە جەتپەي، ءبىرقاتار ماسەلەلەردىڭ دە تۋىنداعانىن بىلدىك. دەيتۇرعانمەن، سەرىكتەستىك مۇنىمەن توقتاپ قالماي، جيىن-تەرىن جۇمىستارىن تولىقتاي ورىنداپ، قولدا بار ەگىستىكتەن مول ءونىم الۋدى كوزدەپ وتىر.
سونىمەن قاتار، اۋدان باسشىسى ءدال وسى اۋىلداعى «سەيدازيم» شارۋا قوجالىعىنىڭ ەگىستىك القابىندا دا بولدى. اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى ءاليحان بالقىبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، اتالمىش قوجالىقتىڭ يەسى ەگىپ وتىرعان 134 گەكتار جەردەگى «ناز» تۇقىمدى كۇزدىك بيداي جاقسى ءونىم بەرۋدە. ال، جالپى اۋدان بويىنشا 14700 گەكتار كۇزدىك بيداي بولسا، 21640 گەكتار جەرگە جازدىق ارپا ەگىلىپتى. تۇتاستاي العاندا 36 مىڭ گەكتاردان اسا جەرگە سەبىلگەن اق ەگىستىڭ بۇگىندە 50 پايىزى تۇگەلدەي وراققا ءتۇسىپ، جينالىپتى. ورتاشا ءونىم گەكتارىنا 19-20 سەنتنەردەن بولۋدا.
اۋدان اكىمى ج.ايتاقوۆ ۇستىمىزدەگى اپتانىڭ باسىندا شۋ قالاسى توعاي ماسسيۆىنە اتباسىن بۇرىپ، ونداعى 300 ورىندىق مەكتەپتىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىمەن تانىستى. نىساننىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىنا جاۋاپتى «قۇرىلىس تەد» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ ۋچاسكى باستىعى امانگەلدى جۇماعالييەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كەزدە مۇنداعى قۇرىلىس جۇمىستارى 70 پايىزعا ورىندالىپ، بولىنگەن قارجى دا جوسپارعا ساي يگەرىلىپ جاتقان كورىنەدى. ءوز كەزەگىندە اۋدان باسشىسى قۇرىلىسقا جاۋاپتى ماماندارعا ءبىلىم وشاعىنىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىن وقۋ جىلى باستالعانعا دەيىن اياقتاۋدى تاپسىردى. تيىسىنشە، مۇنداعى قۇرىلىسشىلاردىڭ سانىن ارتتىرىپ، جۇمىستى جىلدام ءارى، تياناقتى ورىنداۋ كەرەكتىگىن ايتتى.
شاپاعات قونىسباي
پىكىر قالدىرۋ