بۇل جاپونداردىڭ «كاي» جانە «زەن» دەگەن سوزىنەن شىققان. اتاپ ايتار بولساق، بۇل وزگەرىس جانە جاقسارۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. نەگىزى جاپوندىقتار ءۇشىن باستى نارسە – ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ.

ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن جاپون ەكونوميكاسىن   كوتەرۋ كەرەك بولدى. سوعىستان قالجىراعان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋ باستى مىندەت بولىپ سانالدى. سوندىقتان دا جاپون بيلىگى مەن حالقى جاڭاشىلدىققا بەت بۇردى. ال ەكونوميكاداعى يننوۆاسيا ەلدى،  ءوندىرىستى ورگە سۇيرەدى. ءبىر عانا مىسال، سوعىستان كەيىن از ۋاقىتتان سوڭ، جاپون ەكونوميكاسىن العا جىلجىتار سالا انىقتالا باستادى. ول ماشينا ءوندىرىسىنىڭ جولعا قويىلۋى ەدى. اتاپ ايتار بولساق، جاپوندىق «تويوتا» الەمدىك برەندكە اينالدى. ال بۇل سالادا ەڭ الدىمەن كايدزەن جۇيەسى پايدالانا باستادى. ال ونىڭ تيىمدىلىگى نەدە؟ بۇل جۇيەدە كولىك تەتىكتەرى مەن قوراپتارىنان باستاپ   كولىك قۇراستىرۋ دەيىنگى ارالىقتاعى جۇمىسقا وسى كايدزەن جۇيەسى قولدانىلدى. مۇنداعى باستى ماقسات – ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋ ارقىلى شىعىندى بارىنشا ازايتۋ. بۇل تىركەستى باسقالاي ايتساق، ۇنەمدى ءوندىرىستى جولعا قويۋ جانە تۇراقتى تۇردە تەحنولوگيانى جاقسارتىپ وتىرۋ.

ارينە، جاپونيا مەن ەۋروپا قۇرلىعىنداعى ەلدەردىڭ ءوندىرىستى دامىتۋىندا ەرەكشەلىكتەر بار. اتاپ ايتار بولساق، «قارت قۇرلىقتا» ورنالاسقان  مەملەكەتتەردە يننوۆاسيا ارقىلى ءوندىرىستى سەرپىندى دامىتۋ قولعا الىنسا، ال جاپوندىقتار ءوز تەحنولوگياسىن تۇراقتى تۇردە جاڭارتىپ وتىرادى. ال كايلزەن جاپون ءپرينسيپى «5س» تىكەلەي بايلانىستى، اتاپ ايتار بولساق  سۇرىپتاۋ،  جۇيەگە كەلتىرۋ، تازا ۇستاۋ، ستاندارتتاۋ جانە جەتىلدىرۋ. مۇنىڭ ەڭ ماڭىزدىسى مىنادا: جۇمىستى جاقسارتۋ جونىندەگى بارلىق ۇسىنىستار ەڭ الدىمەن قىزمەتكەرلەردىڭ وزدەرىنە بايلانىستى. بۇل رەتتە ءبىر عانا مىسال كەلتىرەلىك، ەگەر جۇمىسكەر جۇمىس ىستەپ تۇرعان جەردەن قاجەتتى قۇرىلعى الىس جەردە جاتاتىن بولسا، ونى بارىپ الىپ كەلۋ كەرەك. ءبىراق وعان ۋاقىت كەتەدى. سول ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ مۇنىڭ تيىمدىلىگى مىنادا: جۇمىسكەر ەكى ارادا ءجۇرىپ ساندالمايدى. ول جۇمىس ورنىن قۇرىلعى تۇرعان جەرگە جاقىنداتۋعا كۇش سالادى. بۇل ءبىر جاعىنان ۋاقىتتى ءتيىمدى پايدالانۋعا جول اشادى. كومپانيانىڭ جەتەكشىسى دە قىزمەتكەر ايتىپ تۇرعان ماسەلەنىنىڭ وڭتايلى جاعىن قاراستىرادى جانە جۇمىسكەرگە كايدزەن جۇيەسى بويىنشا ىڭعايلى ءوزى ايتقان نۇسقانى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ارينە، كايدزەن جۇيەسىنىڭ  بيزنەستەگى ماڭىزى زور. نەگىزى بيزنەس ءوندىرىستىڭ دامۋىنان عانا تۇرمايدى، وندا وندىرىسپەن قاتار، بۋحگالتەريا، سەرۆيستىك قىزمەت، تاسىمالداۋشىلارمەن جۇمىس، تاعى سول سياقتى بۇكىل پروسەستەردەن تۇرادى. ەگەر جوعارى اتتارى اتالعان سالانىڭ  ءبىرى اقساپ، ول سالادا ولقىلىقتار ورىن جاتسا، وندا شىعىن كوبەيەدى، تابىس ازايادى. سوندىقتان بيزنەستە  ۇساق-تۇيەك دەگەن بولمايدى، بارلىق جاعى تۇراقتى تۇردە جەتىلدىرىلىپ، جاقسارىپ تۇرۋى قاجەت.

نەگىزىنەن باسشىلار تاراپىنان بولاتىن بيۋروكراتيالىق ادەتتەر قاشان دا ءتيىمسىز، ول ءوندىرىستىڭ دامۋىنا كەدەرگىسىن تيگىزەدى. سوندىقتان كايدزەن جۇيەسى بويىنشا ەڭ الدىمەن پروبلەمالار اشىق تالقىلانۋى ءتيىس.  سوندا عانا ءتۇيىندى ماسەلەلەردى شەشۋگە جول اشىلادى.

كايدزەن جۇيەسىندە ارتىق شىعىننان قۇتىلۋدىڭ تيىمدىلىگى زور. ال شىعىن دەگەنىمىز نە؟ ال ءار نارسەگە بايلوانىستى.

قوزعالىس: مىسالى، كەرەكتى ماتەريال ءوزى تۇرعان ورىننان الىس قاشىقتىقتا تۇرسا، جۇمىسكەر ونى الىپ كەلۋگە ارتىق  ۋاقىتىن جۇمسايدى.

ۋاقىت: وندىرىستە ءار پروسەسكە ۋاقىت كەتەدى. ەگەر كىمدە -كىم ۋاقىتىن قىسقارتىپ جۇمىس ىستەي الاتىن بولسا، ونىڭ ارتىقشىلىعى دا باسىم بولادى.

اقاۋ: ەگەر وندىرىستەگى ولقىلىقتاردى نەعۇرلىم ەرتەرەك بايقاساڭىز، وندا ۋاقىت پەن جۇمسالاتىن قارجىنى سوعۇرلىم ۇنەمدەي الاسىز.

شەكتەن تىس ءوندىرۋ: ءسىز قاجەتتى دەڭگەيدەن تاۋاردى كوپ وندىرسەڭىز جانە ول قويمادا كوبىرەك جاتىپ قالاتىن بولسا، وندا شىعىن دا ەسەلەنە تۇسەدى.

كەز كەلگەن كاسىپورىن پروبلەماسىز بولمايدى. ال كايدزەن ونى شەشۋگە بارىنشا كومەكتەسەدى، كاسىپورىنداعى جۇمىسشىعا كەزدەسكەن پروبلەما ءۇشىن ايىپپۇل تولەۋ ماقسات ەمەس. جۇمىسشىنىڭ پروبلەمانى بولدىرماۋ ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىگى كۇشەيەدى جانە ونى سەزىنە الادى. ناقتى ايتقاندا، كايدزەن كليەنتكە ارنالعان ءوزىن-وزى جەتىلدىرۋ ستراتەگياسى. كايدزەن جۇيەسى بويىنشا كاسىپورىننىڭ بار قىزمەتى كليەنتتىڭ  قاناعاتتاندىرارلىق جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن كۇشەيتۋگە ارنالعانىن ايتا كەتكەن ءجون.