كىشكەنتاي كورەرمەندەردىڭ ونەرمەن تانىساتىن العاشقى مەكتەبى – الماتى مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترى بۇگىندە ونلاين فورماتتا جۇيەلى جۇمىس اتقارۋدا. ىزدەنىمپاز بۇلدىرشىندەرىمىزدىڭ قيالىنا قانات بىتىرەر الەم حالىق ەرتەگىلەرى، ءۇي جاعدايىندا جاساۋعا بولاتىن ءتۇرلى قولونەر، قۋىرشاق بۇيىمدار جاساۋ ساباقتارى ۇسىنىلىپ، بالا بولاشاعى ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى كەزەڭدەردى ءتيىمدى پايدالانۋ جولدارىن جان-جاقتى قاراستىرۋدا. اسىرەسە، «قۇپياعا تولى قۋىرشاقتار الەمى» ايدارى ەكى تىلدە قاتار ۇسىنىلىپ، بالالاردىڭ ەرەكشە قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرعان تەاتر قويماسىنداعى قۋىرشاقتارمەن تانىستىرىپ، ولاردىڭ قالاي ويناتىلاتىنىن كورسەتۋ دارىستەرى كورەرمەندەرىمىزدىڭ كوڭىلىنەن ايرىقشا ورىن الۋدا. ۇزاق جىلدار تەاتر رەپەرتۋارىنان تۇسپەي، بىرنەشە بۋىن بۇلدىرشىندەرىمىزدى تاربيەلەپ شىعارعان ونەر ورداسى ۇسىنار تاعىلىمدى دۇنيەلەر مۇنىمەن تولاستاماق ەمەس.

بالعىن بۇلدىرشىندەرىمىزدەن بولەك، تەاتردىڭ شىعارماشىلىق كەلبەتىن قالىپتاستىرۋعا وڭ ىقپالىن تيگىزگەن ەرەسەكتەرگە ارنالعان قويىلىمدار جايلى جاڭا ايدار دا كورەرمەندەرگە ۇسىنىلدى. «تەاترتانۋشىلار تالداۋى» دەپ اتالاتىن ايدار «حالىقارالىق تەاتر سىنشىلارى بىرلەستىگىمەن» ۇيىمداسا وتىرىپ جارىققا شىعارعان جوبا. تىكەلەي ەفيردە وتەتىن سۇحبات بارىسىندا تەاترتانۋشىلار سپەكتاكلگە تەرەڭ تالداۋ جۇرگىزىپ، تەاتر رەپەرتۋارىنداعى سپەكتاكلدەرگە تەاترتانۋشىلىق كوزقاراستارىن اشىق ءبىلدىردى. بىرلەستىكتىڭ مۇشەلەرى ءسانيا قابدييەۆا، باقىت نۇرپەيىس، امانكەلدى مۇقان، مەرۋەرت جاقسىلىقوۆا، انار ەركەباي، زۋحرا يسلامبايەۆا سىندى ەلىمىزدىڭ بەدەلدى تەاتر سىنشىلارى سپەكتاكلدەرگە ساراپتامالىق تالداۋ جاساپ، ارتىقشىلىقتار مەن كەمشىلىكتەرگە كاسىبي باعا بەردى. سونىمەن قاتار، جاس تەاترتانۋشىلار دا جوبامىزدان تىسقارى قالماي، ەرەسەكتەرگە ارنالعان «مەدەيا» (رەج.: ا.سالبان)، «انا-جەر انا» (رەج.: د.جۇمابايەۆا)، «رومەو مەن دجۋلەتتا» (رەج.:د.جۇمابايەۆا) قويىلىمدارىنا زاماناۋي ەركىن ويلارىن بىلدىرگەن قاراعاندى وبلىستىق س.سەيفۋللين اتىنداعى اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ ادەبيەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قۋانىشبەكوۆا التىناي، پاۆلودار وبلىستىق ج.ايماۋىتوۆ اتىنداعى قازاق مۋزىكا-دراما تەاترىنىڭ ادەبي-دراما ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى تۇرلىبەك نۇركەن، سونىمەن قاتار، سايانا رينات قىزى، ارۋجان بەردىقوجا، ۇلبوسىن تۋلاق سىندى ىزدەنىسى جوعارى تەاترتانۋشىلاردى اتاپ ايتۋعا بولادى. تەاتر سىنشىلارىنىڭ اي̆تار وزەكتى وي̆ى، تەرەڭ تالداۋى تەاتردىڭ باعىتىن انىقتاۋ ءۇشىن قاشان دا ماڭىزدى بولماق. اتالمىش جوبا اياسىندا تەاتر رەپەرتۋارىنداعى «انا-جەر انا» سپەكتاكلىنە ساراپتامالىق تالداۋ جاساعان تەاترتانۋشى، ونەرتانۋ كانديداتى امانكەلدى مۇقاننىڭ پىكىرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز:

«قۋىرشاق تەاترى سوناۋ وتىزىنشى جىلدارى قيلى كەزەڭدە دۇنيەگە كەلگەن ونەر ورداسى. ەلىمىزدەگى دراما تەاترلارىنىڭ كەز-كەلگەنى ءوز كورەرمەنىن تابۋ ءۇشىن الدىمەن قۋىرشاق تەاترىن اشۋ قاجەت. ەستەتيكالىق تولىسىپ، بولاشاق ۇلكەن تەاتردىڭ تۇراقتى كورەرمەنىن دايىنداۋ قۋىرشاق تەاترىنىڭ ۇلەسىندە. م.اۋەزوۆ ءوزىنىڭ ءبىر ماقالاسىندا قازاق تەاترلارى تەك ءبىر باعىتپەن شەكتەلمەۋ قاجەتتىگىن، دراما، وپەرا، جاستار مەن جاسوسپىرىمدەر، قۋىرشاق تەاترلارىنىڭ بولۋى كەرەكتىگىن ايتادى. سول ارمانى وتىز بەسىنشى جىلدارى ورىندالىپ، بالالار رەپەرتۋارىن دايىنداعان ۇجىم ومىرگە كەلدى. مىنە، سەكسەن بەس جىلدىق تاريحى بار قۋىرشاق تەاترىنىڭ قازىرگى باعىتى، جۇمىستارى كوڭىل قۋانتارلىق. سونىڭ ىشىندە، تەاتردىڭ ەرەسەك كورەرمەندەرگە ارناپ ساحنالاعان «انا-جەر انا» قويىلىمى جايلى كوپ دۇنيە ايتۋعا بولادى. بۇگىندە بارلىق دەرلىك تەاترتانۋشىلاردىڭ نازارىن وزىنە اۋدارتىپ وتىرعان  تەاتردىڭ رەپەرتۋارىنا قوسىلعان، ءداستۇرلى رەجيسسۋرانىڭ قاقپاسىن بۇزعان بىرنەشە قويىلىمدار بار. ولار تاۋەلسىزدىكتەن كەيىن قالىپتاسقان رەجيسسەرلەر، جاڭا بۋىن دەۋگە بولادى. س      ول جاڭا تىنىستىڭ ءبىرى د.جۇمابايەۆانىڭ جۇمىستارىمەن جاقسى تانىسپىن.

ش.ايتماتوۆ شىعارمالارىن بىرنەشە تەاتردا ساحنالاعان رەجيسسەردىڭ «قۇس جولى» پوۆەسىنىڭ نەگىزىندە ساحنالاعان سپەكتاكلى – قۋىرشاق ارتيستەرىنىڭ پوتەنسيالىن كورسەتە الدى. ەڭ العاش ءا.مامبەتوۆ رەجيسسۋراسىمەن 1964 جىلى قازاق تەاترىندا ساحنالانعان قويىلىم بۇگىنگە دەيىن وزەكتىلىگىن جوعالتپادى. كەز-كەلگەن قويىلىم «تاۋەكەل». ال، قۋىرشاق تەاترىنداعى وسى ءبىر تاۋەكەل تەاتردىڭ كاسىبي شەبەرلىگىن شىڭداپ، بەيبىت ءومىردىڭ ءقادىرىن جەتە تۇسىنۋگە ۇندەيدى. ارالاس فورما قۋىرشاقتاردىڭ دا، ارتيستەردىڭ مۇمكىندىگىن كەڭىنەن كورسەتۋگە جول اشقان. سپەكتاكلدىڭ باسىنان سوڭىنا دەيىن تولعاناي انا بەينەسىن ءبىر اكتريسانىڭ سومداۋى ارتيست ءۇشىن اۋىر بولار ەدى. ونىڭ ۇستىنە ءۇش كەزەڭدى، ءۇش ءتۇرلى حال-كۇيدى بەينەلەۋدە ءۇش اكتريسانىڭ حاراكتەرىن كورسەتۋ وتە ۇتىمدى شەشىم. بەلىن بۋىپ تۇرىپ، بەيبىتشىلىكتەن قايعىعا اۋىسۋى، القا-قوتان وتىرا قالىپ تاماقتانۋلارى، ساپ تۇزەگەن ەتىكتەر، سول ارقىلى كورسەتكەن ەر-ازاماتتار بولمىسى نانىمدى. كەيىپكەرلەر بولمىسىندا ەستەتيكالىق كوركەمدىك ساقتالعان. سۋرەتشى جۇمىسى دا، سابانداردىڭ، كەرزى ەتىكتەر مەن وجاۋلاردىڭ ءتۇرلى تاسىلدە ويناتىلۋى ءساتتى شىققان. مۋزىكالىق پارتيتۋراعا ەرەكشە ءمان بەرەتىندەردىڭ قاتارىنانمىن. سپەكتاكلدەگى ءۇش نەگىزگى ءان، «ەسيمدە»، «قىرقىنشى جىلدارداعى بەسىك جىرى»، «سارى بيداي» قويىلىمنىڭ تەرەڭىنە بويلاۋعا اسەر ەتەدى. جالپى، قۋىرشاق تەاترىنىڭ رەپەرتۋارىنا وتە دۇرىس تاڭدالعان، ءساتتى سپەكتاكل دەپ سانايمىن».

ەلىمىزدە عانا ەمەس، بۇكىل الەمدە بولىپ جاتقان جان جابىرقاتار ءحال-احۋال بالالار پسيحولوگياسىنا، ولاردىڭ كىرشىكسىز ويلارىنىڭ، بالا قيالدارىنىڭ توقىراۋىنا، جالپى كورەرمەندەرىمىزبەن بايلانىس باسەڭدەۋىنە جول بەرمەۋى ءتيىس. بۇگىندە ادامزاتتىڭ الدىندا تۇرعان زور مىندەت – بولاشاق ۇرپاقتىڭ باقىتتى ءومىرىن قالىپتاستىرۋ بولسا، قۋىرشاق تەاترى مۇنى ءوزىنىڭ دامۋ جولىنداعى باستى كرەدوسى دەپ سانايدى. تەاتر دۇنيەگە كەلگەن ۋاقىتتان بەرى ەسەپتەسەك، العاشقى كورەرمەندەرىمىزدىڭ جاسى بۇل كۇندە 70-تەن اسقان اقساقالدارىمىز بەن دانا اجەلەرىمىز بولادى. دەمەك، بالدىرعان شاق پەن بالا كۇندەرىنە ساياحات جاساعىسى كەلگەن ءار كورەرمەنىمىز قىزىقتى شارالاردى تاماشالاۋىنا بولادى. مۇندا كورەرمەن جاسىنا شەكتەۋ جوق. قۋىرشاق تەاترى ۇسىنار قىزىققا تولى دۋماننان قاپى قالماڭىزدار!

بەيبىت الكەيەۆا