وسكەن وڭىرىنە ادال پەرزەنتتىڭ، جاھانعا ءماشھۇر عالىمنىڭ ازاماتتىق اقيقاتى

/image/2021/02/26/crop-51_3_361x481_1dbe898f-79f9-49f6-8e3a-ba78a73b5ef3.jpg

عىلىم جولىندا باعالى بەلەستەردى ەڭسەرىپ، جاھاندىق عىلىمي اينالىمدا ءوزىنىڭ پايىمدى ويلارىمەن تانىلعان ازامات، وسكەن ءوڭىرى مەن تۋعان جەرىنە ادال پەرزەنت ۆيكتور ميحايلوۆيچ ينيۋشين ءوزىنىڭ ونەگەلى ومىرىمەن، عىلىمداعى تاباندىلىعىمەن، جاسامپازدىعىمەن كوپشىلىك قاۋىمعا، ستۋدەنتتەرگە جاقسى تانىس. ونىڭ تاعدىرىنداعى بەتبۇرىستار، الەمنىڭ عىلىمي قوعامىن ءدۇر سىلكىنتكەن جەتىستىكتەرى ءوزىنىڭ ىزىنەن ەرگەن جاس عالىمداردى جىگەرلەندىرەدى، ەڭبەكتەرى تالاپتى شاكىرتتەرگە وي سالادى، اقىل-كەڭەستەرى جاسى كىشى ارىپتەستەرىن دانالىققا باستايدى.

رەسەيدىڭ سولتۇستىك-باتىسىندا، سول جىلدارداعى عىلىم مەن مادەنيەتتىڭ وشاعى سانالعان لەنينگراد قالاسىنداعى تانىمال گيدروقۇرىلىسشىنىڭ وتباسىندا 1941 جىلى دۇنيە ەسىگىن اشقان پەرزەنتتى اسىل ارماندارى كيەلى قازاقستان ولكەسىنە جەتەلەدى. وسكەمەن قالاسىندا بالالىق شاعىنىڭ كەرەمەت كەزەڭدەرىن وتكەرىپ، قۇستاردىڭ سايراعان ۇشىنە، بالىقتاردىڭ سۋداعى تىرشىلىگىنە قىزىقتى. ويلاي ءجۇرىپ، ويلانا ءجۇرىپ، اينالاسىندا بولىپ جاتقان تابيعي پروسەستەردى باقىلادى. بۇل كەزەڭ – ۆيكتور ءينيۋشيننىڭ ناتۋراليستىك كوزقاراستارىن قالىپتاستىرعان التىن كەزەڭ ەدى.

اسقاق ارماندارىن جەتەلەگەن جاس تالاپكەر 1958-1963 جىلدارى س.م.كيروۆ اتىنداعى قازاقتىڭ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بيولوگيا فاكۋلتەتىندە ءبىلىم الىپ، كەيىننەن گيستولوگيا جانە سيتولوگيا كافەدراسىندا ستاجەر-زەرتتەۋشى رەتىندە كۇردەلى عىلىم جولىنا اياق باسادى. ۇدايى ىزدەنىس، جاڭالىققا دەگەن قۇمارلىق جاس عالىمدى اسا كۇردەلى لازەرلىك فوتوبيولوگيا پروبلەماسىن زەرتتەۋگە باعىتتاپ، بيوفيزيكا سالاسىنىڭ بەيمالىم سىرلارىن اشۋدا زور تابىسقا جەتكىزدى. سوڭىنان زەرتحانالىق تاجىريبەنىڭ قىرى مەن سىرىنا قانىعىپ، جان-جاقتى ءبىلىم جيناعان عالىم 1972 جىلى  «گيستوفيزيولوگيچەسكوە يسسلەدوۆانيە دەيستۆيا يزلۋچەنيي وپتيچەسكيح كۆانتوۆىح گەنەراتوروۆ ي درۋگيح سۆەتوۋستانوۆوك نا ورگانيزم چەلوۆەكا ي جيۆوتنىح» تاقىرىبىندا دوكتورلىق ديسسەرتاسيانى جوعارعى دارەجەدە قورعادى. بيوفيزيكا زەرتتەۋ وبلىسىنداعى ناقتى ناتيجەلى زەرتتەۋلەرىنە الەم ۋنيۆەرسيتەتتەرى قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، الەمگە تانىلعان ۇستاز 1977-1979 جىلدارى پولشادا، اۆستراليادا جانە ءۇندى ەلدەرىندە جاراتىلىس سىرلارىنا قاتىستى لەكسيالار وقىدى.
ۆيكتور ميحايلوۆيچ ينيۋشين – تۋعان تابيعاتىنا، وسكەن وڭىرىنە ادال پەرزەنت. ول ەلىمىزدەگى ساياسي-قوعامدىق وقيعالاردىڭ باسىندا ءجۇرىپ، ەلىمىزدەگى ەكولوگيالىق احۋالعا قاتىستى الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ كەلەدى. بۇل ءسوزىمىزدى ونىڭ «نيەۆادا-سەمەي» يادرولىق قوزعالىسىنا قاتىسقان كەزەڭدەرى ايعاقتايدى.

بۇگىنگى كۇندەرى پروفەسسوردىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن 4 دوكتورلىق ديسسەرتاسيا جانە 19 كانديداتتىق ديسسەرتاسيا قورعالدى، ۇلاعاتتى ۇستاز ۇدايى ديپلومدىق، ماگيسترلىك جۇمىستارعا جەتەكشىلىك ەتىپ كەلەدى. ءبىلىم بەرۋ ۇردىسىندەگى پروسەستەردەن قالىس قالماي، مەكتەپ وقۋشىلارىنا قاتىستى پروفوريەنتاسيالىق جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە ات سالىسۋدا. ونىڭ جەكە قورىندا باسپا بەتىندە جارىق كورگەن قۇندى 430-دان استام عىلىمي ماقالالار، 60 اۆتورلىق كۋالىكتەر مەن پاتەنتتەر بار.

ۆيكتور ميحايلوۆيچ ءينيۋشيننىڭ ىرگەلى ەڭبەكتەرى عىلىمي ورتادا ەرتە كەزدەن مويىندالىپ،  ا.ل. چيجيەۆسكيي مەدالىمەن جانە «قۇرمەت» وردەنىمەن، 2014 جىلى ۋنيۆەرستيتەتىمىزدىڭ 80 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا «ۋنيۆەرسيتەتكە 80 جىل» سالتاناتتى مەدالىمەن ماراپاتتتالعان. مۇنىمەن قوسا، قۇرمەتتى ۇستاز قازىرگى تاڭدا بيولوگيا جانە بيوتەحنولوگيا سالالارى بويىنشا حالىقارالىق زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەتىن رف لازەرلىك اكادەمياسىن اكادەميگى. سونىمەن قاتار، فاكۋلتەت ۇجىمدى مەن ستۋدەنتتەر قاۋىمىنىڭ بەدەلى وقىتۋشى، كەلەلى كەڭەسشى، جاقسى جان، جارقىن جۇرەك يەسى.

قۇرمەتتى ۆيكتور ميحايلوۆيچ ينيۋشين!

ءسىزدى 80 جاسقا تولعان مەرەيتويىڭىزبەن قۇتتىقتايمىز! بۇگىنگى تاڭدا ادام ءومىر جولىنىڭ اسقار بيىگى – سەكسەن جاسقا شىعىپ وتىرعان ءسىزدى، عۇمىرىن قازاقستان بولاشاعىنا ارناعان زيالى ازامات رەتىندە تانيدى.

بيولوگيا جانە بيوتەحنولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ بيوفيزيكا، بيومەديسينا جانە نەيروعىلىمدار كافەدراسىنىڭ  پروفەسسورى ب.ع.د. س.ت. تولەۋحانوۆ، دوسەنت م.ا. ب.ع.ك. گ.ق. اتانبايەۆا

قاتىستى تەگتەر :

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار