جامبىل اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك فيلارمونياسىنىڭ الدىندا حالىق اقىنى ءسۇيىنباي ارون ۇلىنىڭ 200 جىلدىعىنا وراي ەڭسەلى ەسكەرتكىشى بوي كوتەردى. بۇل تۋرالى قامشى پورتالى ايقىن-اقپاراتقى سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.
تاستۇعىردىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمىن شاھار باسشىسى باۋىرجان بايبەك پەن سەنات دەپۋتاتى، قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى نۇرلان ورازالين اشتى.
باۋىرجان بايبەك، الماتى قالاسىنىڭ اكىمى:
– ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «قازاقتىڭ بۇكىل تاريحى – بىرىگۋ تاريحى، تۇتاستانۋ تاريحى» دەگەن بولاتىن. ءسۇيىنباي بابامىزدىڭ دا جىرلارى حالىقتى اۋىزبىرلىككە، تۇتاستىققا شاقىرادى. اقىننىڭ كوپءتىڭ مۇڭىن ايتىپ، «ءبورىلى بايراق استىنا ءيسى قازاق بالاسىن بىرىكءتىرسەم» دەگەن يدەياسى بۇگىنگى تاڭدا ءجۇزەگە اسىپ وتىر.
ءسۇيىنباي اقىننىڭ 200 جىلدىق مەرەيتويى ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە اتالىپ وتۋدە. «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن استانا قالاسىندا وتكەن عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسيا مەرەكە-لىك كونسەرتكە ۇلاستى. سونداي-اق پارتيانىڭ قولداۋىمەن قالامگەر اعامىز روللان سەيسەنبايەۆ «ۇلى جازۋشىلار مەن ويشىلدار» سەرياسىمەن ءسۇيىنباي مەن جامبىل اتالارىمىزدىڭ جىر جيناعىن باسىپ شىعاردى.
ۇلى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ شايىردى جەتىسۋ اقىندارىنىڭ التىن ءدىڭگەگىنە تەڭەۋى كەزدەيسوقتىق ەمەس. اقىننىڭ قايراتكەرلىك كەلبەتى ايگىلى قاتاعانمەن ايتىسىندا جان-جاقتى كورىنسە، مايلىقوجا، تەزەكتورەمەن بولعان ءسوز سايىسىندا ونىڭ باتىرلىق رۋحى، قايسار مىنەزى سۇلۋ جىر بولىپ توگىلدى. ول – ايتىس ونەرىن جاڭا بيىككە كوتەرىپ، تاقىرىپ اياسىن كەڭەيتكەن جاسامپاز تۇلعا. زامانى قايشىلىقتارعا تولى بابامىزدىڭ سۇرانشى، ساۋرىق، وتەگەن، قاراساي باتىرلارعا ارنالعان تاريحي جىر-تولعاۋلارى حالىقتى وتارشىلدىققا قارسى تۇرۋعا شاقىردى. تاۋەلسىز ەل بولۋعا ۇندەدى. ەرلىكتى، بىرلىكتى جىرلادى. ءسۇيىنبايدىڭ اقىندىعى تەك قازاق قاۋىمدىعىنا ەمەس، كورشى ورتا ازيا حالىقتارىنا دا جاقسى تانىس بولدى. ول قازاق-قىرعىز حالىقتارىنىڭ دوستىق قارىم-قاتىناسىن نىعايتۋعا ەرەكشە ۇلەس قوستى. «ماناس»، «ءرۇستەم-داستان»،«توتىناما» سياقتى ەكى ەل اراسىندا كەڭ تاراعان ەتنيكالىق داستانداردى وزىنشە مانەرمەن تاڭدى-تاڭعا ۇرىپ جىرلادى.
ۇلى بابالارىمىزدىڭ اسقاق ارماندارى ورىندالىپ، ەلىمىز تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزدى. ەندى ولاردىڭ شىعارمالارىن ءتۇگەندەپ، رۋحىنا ارناپ ەسكەرتكىشتەر قويىپ جاتىرمىز. ايبىندى ايتىسكەر اقىن، ادۋىندى جىرشى، قازاق پوەزياسىنىڭ الىبى ءسۇيىنباي ارون ۇلىنىڭ قۇرمەتىنە ارنالعان ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋى قۇتتى بولسىن!
بۇدان كەيىن ءسوز العان الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ ءسۇيىنباي ارون ۇلىنىڭ الماتى وبلىسى، جامبىل اۋدانى قاراقاستەك جەرىندە تۋىلعانىن ايتا كەلىپ، مەرەيتوي قارساڭىندا اتقارىلىپ جاتقان ىستەرگە توقتالىپ، حالىقتى الداعى جوسپارلارمەن قۇلاعدار ەتتى.
– استانا قالاسىندا «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ قولداۋىمەن جانە حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «الاتاۋدىڭ اقيىعى» اتتى حالىقارالىق كونفەرەنسيا ءوتتى. ودان كەيىن ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىمەن الماتى وبلىسىنان ءبىر توپ دەلەگاسيا جانە ءسۇيىنباي اتىنداعى فيلارمونيا ارتيستەرى تۇركياعا بارىپ، ەكى-ۇش قالاسىندا كونسەرت بەردى. انكارا قالاسىنىڭ ءدال تورىندە تۇركىتىلدەس حالىقتار اراسىندا اتاعى جايىلعان اقىننىڭ قۇرمەتىنە كەرەمەت ساياباق اشىلدى. ءبىزدى قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىسى جانسەيىت ءتۇيمەبايەۆ پەن تۇركسوي-دىڭ باس حاتشىسى دۇيسەن قاسەيىنوۆ ەرەكشە قولدادى. سول جولى اتالمىش ساياباققا «بابامىزدىڭ ەسكەرتكىشىن قويامىز» دەپ ۋادە بەرىپ كەلدىك. ءقازىر وسى ماقساتتا جۇمىس ىستەلۋدە. بۇدان بولەك، توي قارساڭىندا اۋىلدىڭ جولىن جوندەپ، ءسۇيىنباي اتامىزعا مەكتەپتىڭ اتىن بەردىك. الداعى قازان ايىندا اس وتكىزىپ، بايگە ۇيىمداستىرامىز، – دەدى اماندىق عابباس ۇلى.
جيىن بارىسىندا اقىن-جازۋشى نۇرلان ورازالين، روللان سەيسەنبايەۆ جانە ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتءتى اكادەميگى تولەگەن قوجامقۇلوۆ، م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ءۋاليحان قاليجان ءسوز ءسويلەسە، بەلگىلى اقىن سەرىك قالييەۆ جىردان شاشۋ شاشتى.
«ءسوزدىڭ ءپىرى – ءسۇيىنباي» اتالعان ەكىنشى ءبولىمدى گاسترولدىك-كونسەرتتىك ءبولىم باسشىسى امانتاي بەرعالييەۆ جۇرگىزىپ، ءسۇيىنباي ارون ۇلىنىڭ وسيەت-تەرمەلەرىنە كەزەك بەردى. ن.تىلەندييەۆ اتىنداعى اكادەميالىق فولكلورلىق-ەتنوگرافيالىق «وتىرار سازى» وركەسترى، ءانشى-جىرشى ەربولات شالدىبەكوۆ، ماقپال توقتاعان جانە باسقا دا ءداستۇرلى انشىلەر ونەر كورسەتىپ، سوڭىنان اقىن رۋحىنا قۇران باعىشتالدى.
مەكەمە ديرەكتورى اقان ءابدۋالىنىڭ ايتۋىنشا، «مەنىڭ ءپىرىم – ءسۇيىنباي، ءسوز سويلەمەن سىيىنباي» دەپ جىرلاعان جامبىل مەن ۇستازى ءسۇيىنبايدىڭ رۋحىنىڭ ءبىر جەردە توعىسۋى – قۋانارلىق جاعداي. كەيىنگى جاستارعا – تاعلىم، ۇرپاققا – ونەگە!