استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ (احقو) تالدامالىق ەسەبىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا سوڭعى 15 جىلدا قازاقستان 35 ملرد. كولىك جانە لوگيستيكاعا. قازاقستاندا جۇك تاسىمالداۋ كولەمى 10 جىلدا 28% — عا-2014 جىلعى 487 ملرد. توننا-كيلومەتردەن 2023 جىلى 621 ملرد-قا دەيىن ءوستى. 2019 جىلى پاندەمياعا دەيىن كولىك لوگيستيكاسى 5،6 ترلن تەڭگەگە قىزمەت كورسەتىپ، ءجىو-نىڭ 8% -. قامتاماسىز ەتتى. ۇكىمەت قازاقستاننىڭ جىو-دەگى كولىك پەن لوگيستيكانىڭ ۇلەسى 2025 جىلعا قاراي 9% - عا دەيىن وسەدى دەپ بولجاپ وتىر. سالىستىرۋ ءۇشىن: دامىعان ەلدەردە بۇل كورسەتكىش 13-14% جەتەدى.

احقو ەسەبىندە قازاقستان ارقىلى وتەتىن قۇرلىقتىق مارشرۋتتار اراسىندا ونىڭ نەگىزگى حابى رەتىندە ورتا ءدالىز نەمەسە تمتم دەپ اتالاتىن قازاقستاننىڭ ءرولى ەرەكشە كوزگە تۇسەدى. "ترانسكاسپيي حالىقارالىق كولىك باعىتى" حالىقارالىق قاۋىمداستىعى 2017 جىلدىڭ قاڭتارىندا قۇرىلدى. بۇگىندە ول 11 ەلدىڭ 25 ينفراقۇرىلىمدىق جانە لوگيستيكالىق كومپانيالارىن بىرىكتىرىپ، بۇكىل مارشرۋت بويىنشا لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىمنىڭ سينەرگياسىن قالىپتاستىرادى. دۇنيەجۇزىلىك بانك 2030 جىلعا قاراي ورتالىق ازيا مەن كاۆكازدىڭ ەكونوميكالىق ءوسۋى ەسەبىنەن وسى باعىت بويىنشا جىل سايىنعى تاسىمالداۋ كولەمىنىڭ 11 ملن تونناعا دەيىن ءۇش ەسەگە ۇلعايۋىن بولجاپ وتىر.

مۇنداي كۇشتى بولجامدار ساراپشىلارعا قيال سياقتى كورىنبەيدى. مىنە، جىلدام ءوسۋدىڭ پايداسىنا ايتاتىن ءبىر عانا مىسال. كولىك مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا قىتايدان ەۋروپاعا كونتەينەرلىك جۇكتەردىڭ ءترانزيتى وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا وتكەن سەگىز ايدا 20 ەسەگە جۋىق ءوستى جانە 2023 جىلدىڭ 8 ايىندا 1،1 مىڭ جفە-گە قارسى 19،9 مىڭ جفە (جيىرما فۋتتىق بالاماسى) سانىنا جەتتى.

تيمۋر قوجاحمەتوۆ، جەتكىزۋ تىزبەگىن باسقارۋ سالاسىنداعى كەڭەسشى:

— جۇڭگو ەكونوميكاسى بۇكىل الەمدە سۇرانىسقا يە تۇتىنۋ تاۋارلارىن قولجەتىمدى باعامەن ءوندىرۋ جانە ەكسپورتتاۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەيدى. 2022 جىلعا دەيىن قىتايدان ەۋروپاعا نەگىزگى قۇرلىق جۇكتەرى رەسەي ارقىلى تەمىرجول جانە اۆتوموبيل جولدارى ارقىلى ءوتتى. سانكسيالار ەنگىزىلگەننەن كەيىن بۇل مارشرۋتتار جابىلدى. ءۇندى مۇحيتى ارقىلى سينگاپۋر ارقىلى جانە ودان ءارى سۋەس كانالى ارقىلى جەرورتا تەڭىزىنە جۇكتەردى جەتكىزۋدىڭ تەڭىز جولى ۇزاعىراق ۋاقىت الادى جانە جۇكتەردى تاسىمالداۋ قىمباتىراق. وسىلايشا، جۇڭگو تاۋارلارىنىڭ باعا تارتىمدىلىعى تەڭەستىرىلەدى. سوندىقتان جۇڭگو TMTM دامىتۋعا مۇددەلى. ءبىر جاعىنان، بۇل كۇردەلى باعىت، ويتكەنى ول مۋلتيمودالدى، ياعني كونتەينەرلەر مەن جۇكتەردى پويىزداردان تەڭىز كەمەلەرىنە تيەۋ قاجەت، ال اقتاۋ مەن قۇرىق پورتتارىنىڭ ينفراقۇرىلىمىنىڭ قۋاتى ازىرگە شەكتەۋلى. پارومدار نەگىزىنەن ءازىربايجان بولىپ تابىلادى ازىرگە كاسپييدى ارالاپ ءجۇر جانە ولار ءوسىپ كەلە جاتقان كولەم ءۇشىن جەتكىلىكسىز. ەكىنشى جاعىنان، ترانسكاسپيي باعىتى وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنە، افريكاعا، تاياۋ شىعىسقا جانە ەۋروپاعا جۇڭگو تاۋارلارىن تەز جانە ارزان جەتكىزۋ ءۇشىن قۇرلىق پەن تەڭىز ساۋدا جولدارىن بىرىكتىرۋدى ماقسات ەتەتىن "بەلدەۋ جانە جول" دەپ اتالاتىن ورتا پاتشالىقتىڭ باستاماسىنا وتە ورگانيكالىق تۇردە ەنەدى.

"تمتم" قاۋىمداستىعىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا اقتاۋ جانە قۇرىق قازاقستاندىق تەڭىز پورتتارى ارقىلى ايىنا ورتا ەسەپپەن 6 مىڭعا دەيىن جۇك كونتەينەرى وتەدى. وسى جىلدىڭ 8 ايىندا اقتاۋ تەڭىز پورتى 18 125 جۇك اۆتوكولىك قۇرالىن وڭدەدى (وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 26% - عا ءوستى). بۇل رەتتە وزبەك اۆتوكولىك قۇرالدارىنىڭ اعىنى 65 % - عا ءوستى. قىتايلىق اۆتوتاسىمالداۋشىلار دا بيىل TMTM باعىتىن يگەرە باستادى. بۇگىندە قۇرىق-باكۋ جەلىسىندە 10-عا دەيىن پاروم جۇمىس ىستەيدى، ونىڭ ىشىندە ۆاگوندار مەن اۆتوماشينالاردى تاسىمالدايتىن 6 امبەباپ پاروم (پارومداردىڭ سىيىمدىلىعى 28-54 ۆاگون نەمەسە 32-50 اتس).

ەۋروپالىق قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكى (ەقدب) ورتالىق ازيانىڭ كولىك ينفراقۇرىلىمىن ەداۋىر جاقسارتۋ جانە تۇراقتى بايلانىستاردى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاجەتتى ينۆەستيسيالاردىڭ جالپى كولەمىن 18،5 ملرد ەۋرو دەڭگەيىندە باعالايدى. وعان 33 ينفراقۇرىلىمدىق جوبانى دامىتۋ كىرەدى. قازاقستان ءۇشىن قۇنى 5،5 ملرد ەۋرو بولاتىن 13 جوبا انىقتالدى.

ايجان بەيسەيەۆا، ورتالىق ازياداعى كولىك جانە لوگيستيكا بويىنشا ساراپشى:

 – شەتەلدىك ويىنشىلاردىڭ ماڭىزدى كولىك تورابى رەتىندە ايماققا دەگەن قىزىعۋشىلىعى بىرنەشە ءىرى بىرلەسكەن كاسىپورىنداردىڭ قۇرىلۋىمەن راستالادى. Caspian integrated Maritime Solutios Ltd، "قازمۇنايگاز" ۇك اق مەن Abu Dhabi ports Group بىرلەسكەن كاسىپورنى، ترانسكاسپيي مۇناي تاسىمالدارىن ۇلعايتۋ ءۇشىن مۇناي تانكەرلەرىن ساتىپ العان. بۇل KPMC Ltd.، قازاقستاننىڭ كولىك-لوگيستيكالىق سەكتورىندا اقپاراتتىق تەحنولوگيالار سالاسىندا قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن قۇرىلعان "قازاقستان تەمىر جولى "ۇك" اق (قتج) جانە PSA International (سينگاپۋر) بىرلەسكەن كاسىپورنى. Middle Corridor Multimodal Ltdء-دى اتاپ وتۋگە بولادى.، قتج بىرلەسكەن كاسىپورنى، "ءازىربايجان تەمىر جولدارى" جاق جانە "گرۋزين تەمىر جولى" اق تمتم-دە مۋلتيمودالدى جانە كولىكتىك-لوگيستيكالىق قىزمەتتەر سالاسىنداعى ۇيلەستىرىلگەن ساياساتتى قامتاماسىز ەتۋ جانە ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قولدانىلادى.