پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ حالىققا جولداۋىندا الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ مولشەرىن بىرىزدەندىرۋگە، دەموگرافيالىق پروسەستەردى بولجاۋ ورتالىعىن قۇرۋعا، زەينەتاقى جۇيەسىنە كوزقاراستاردى قايتا قاراۋعا جانە قارجىلىق ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋدى جالعاستىرۋعا شاقىرعان بولاتىن.

مەملەكەت باسشىسى الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ قولدانىستاعى جۇيەسىن سىنعا الىپ، بىرىزدىلىك جانە جۇيەلىلىكتىڭ جوعىن ايتىپ سىنعا الدى. ونىڭ ايتۋىنشا، جەڭىلدىكتەر مەن جاردەماقىلاردىڭ جۇزدەن استام ءتۇرى مەكتەپ پەن اۋرۋحانا، ينفراقۇرىلىمدارعا بولىنەتىن نەگىزگى رەسۋرستان الىستاتادى جانە ماسەلەنى ناقتى شەشۋگە كەدەرگى كەلتىرەدى.

- پرەزيدەنتتىڭ الەۋمەتتىك سالاعا نازار اۋدارىپ، الەۋمەتتىك تولەم جۇيەسىن تالداعانى جاقسى. بۇگىندە ول باسقا ءتۇرلى جۇمىس ىستەيدى: كوپبالالى وتباسىلارعا كومەك تابىسىنا قاراماستان تاعايىندالادى، ال ەكى-ۇش بالاسى بار تولىق ەمەس نەمەسە تابىسى تومەن وتباسىلار كوبىنەسە مەملەكەتتىك قولداۋسىز قالادى. ناتيجەسىندە بيۋدجەتتىڭ نەگىزگى بولىگى شامامەن 600 مىڭ كوپبالالى وتباسىنا كەتەدى، ال اتاۋلى كومەكتى تەك 45 مىڭعا جۋىق وتباسى الادى — شامامەن 240 مىڭ ادام. نەگىزگى كريتەريي تەك بالالار سانى عانا ەمەس، تابىس دەڭگەيى بولۋى كەرەك، - دەپ اتاپ ءوتتى "سانج" زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى جانار جاندوسوۆا.

ونىڭ پىكىرىنشە، تولەم جۇيەسى ءتيىمسىز جانە سىبايلاس جەمقورلىققا وسال. جەڭىلدىكتەردى زاڭسىز رەسىمدەيتىن دەلدالدار پايدا بولادى، ال ناقتى كومەك شىنىمەن مۇقتاج ادامدارعا جەتپەيدى. ارتىق تولەمدەر دە، مۇقتاجدارعا تولەم جاساۋدان باس تارتۋ كەزىندە دە قاتەلىكتەر كەزدەسەدى.

كەيدە ادامدار جاردەماقى الۋ نەمەسە باسپانا الۋ ءۇشىن سانالى تۇردە اجىراسادى. سوندىقتان الەۋمەتتىك تولەمدى رەتتەۋدە وتە مۇقيات ءتاسىل قاجەت.

«ادامي كاپيتال – نەگىزگى رەسۋرس. بۇل تەك ءبىلىم عانا ەمەس. وقۋدى تەگىن جاساۋعا بولادى، ءبىراق ەگەر بالا تاماقتانباسا جانە قالىپتى كيىمى بولماسا، ولار بۇل مۇمكىندىكتى پايدالانا المايدى. ناتيجەسىندە ءبىز ءبىلىم دەڭگەيىنىڭ تومەندىگىن جانە سونىڭ سالدارىنان تابىس تا تومەندەيدى. ال بۇل قوعام ءۇشىن اۋىرتپالىققا اينالۋى مۇمكىن»، - دەپ تۇسىندىرەدى مامان مارات كايرلەنوۆ.

سونداي-اق ساراپشى قارجىلىق ساۋاتتىلىق تاقىرىبىن دا تىلگە تيەك ەتتى.

«ءيا، بۇل اسپەكت بار، ءبىراق ول ماڭىزدى ەمەس. قارجىلىق ساۋاتتىلىق –وتباسىلىق بيۋدجەتتى جوسپارلاۋ قابىلەتىنەن باستاپ ساۋاتتى ينۆەستيسيالارعا دەيىنگى كەڭ ۇعىم. ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىز قارجىلىق ساۋاتسىز دەپ ايتۋ دۇرىس بولماس ەدى. شيرەك عاسىردان بەرى حالىق نەسيەلەردى بەلسەندى پايدالانىپ كەلەدى. 2000 جىلداردىڭ باسىنان باستاپ ميلليونداعان ادامدار نەسيە الدى، ال بۇگىندە ەكونوميكالىق بەلسەندى حالىقتىڭ كوپ بولىگى نەسيەلىك مىندەتتەمەلەرگە يە. سونىمەن قاتار، پروبلەمالىق نەسيەلەردىڭ (NPL) ۇلەسى شامامەن 3% قۇرايدى — جوعارى ستاۆكالار اياسىندا بۇل وتە قالىپتى دەڭگەي. بۇل دەگەنىمىز، بانكتەر دە، قارىز الۋشىلار دا تاۋەكەلدەردى بارابار باعالايدى».  دەيدى ەكونوميست.