Álemdik deńgeıde energıany utymdy paıdalaný kún tártibindegi basty máselelerdiń birine aınaldy. Energıanyń basqa da kózderin, sanalýan túrlerin paıdalanýdy júzege asyrýǵa baılanysty qalyptastyratyn óndiristiń jańa strategıalyq salalary paıda boldy.
Bul retten alǵanda, Astanada ótkiziletin «EKSPO-2017» kórmesi taqyrybynyń ózektiligi arta túspek. Bul másele boıynsha elimizdiń «jasyl» ekonomıkanyń damýyndaǵy álemdik kóshbasshylardyń birine aınalý múmkindigi bar.
Sebebi, kórme osy baǵyttaǵy eń ozyq, eń myqty jańartylǵan tehnologıalardy bir alańǵa jınaıdy. Iaǵnı, balamaly energıa kózderin paıdalaný salasyndaǵy jarqyraǵan jahandyq oqıǵa bolmaq, «jasyl» ekonomıkanyń bolashaqtaǵy damýyna jáne jańartylǵan, basqa qýat kózderin paıdalanýda jańa tynys beredi. «EKSPO-2017» is júzinde burynǵydan da senimdi jáne tepe-teńdikti qalypta ustaıtyn bolashaqtyń energıasyn álemge jarıalaıtyn halyqaralyq mańyzdy shara bolatynyna senimdimin.
Al, joǵary bilim berý mekemelerine, sonyń ishinde L.N. Gýmılev atyndaǵy Evrazıalyq ultyq ýnıversıtetine kelsek, bizdiń barlyǵymyz úshin «EKSPO-2017» ǵalymdar men mamandardyń jahandyq qarym-qatynas alańyna aınalyp qana qoımaı, is júzindegi jáne ǵylymdaǵy zertteýlerdiń revolúsıalyq qarqyndy qadamy bolmaq», - deıdi «Astana EKSPO-2017» qoǵamdyq keńesiniń tóraǵasy, L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazıa ulttyq ýnıversıtetiniń rektory Erlan Sydyqov myrza.
Mysalǵa alǵanda, kórme barysynda, odan soń jańa ǵylymı trendter, jobalar, mamandyqtar paıda bolady. Bizdiń ýnıversıtettegi «Qorshaǵan ortany qorǵaý jónindegi basqarý jáne ınjınırıń» kafedrasynda qazirdiń ózinde birqatar baǵyttarda zertteý jumystary júrgizilýde. Atap aıtatyn bolsaq – Qazaqstan landshaftaryn klımattyń ózgerýlerin esepke ala otyryp, onyń ónimdiligine jáne syıymdylyǵyna ekologıalyq baǵa berý, «jasyl» qurylystardyń ekologıalyq problemalary, jylý berý júıesinde energıany únemdeıtin jylý úrlegishterdi paıdalaný jáne basqa da baǵyttarda zertteýler júrgizilýde.
Osy rette, «Jasyl ekonomıka», «Enegrıanyń balama kózderi» degen sıaqty qoldanysqa endi enip jatqan uǵymdarǵa túsinik bere ketken jón. Qazirgi kezdegi ómirdiń shyndyǵy barlyǵyn, búkil álemdik eekonomıkany «jasyl» ekonomıkanyń energıany únemdeý tehnologıasy jaǵyna burylýǵa májbúrleýde. Bul klımattyń ózgerýine jáne shıkizatqa táýeldilikten alshaqtaýǵa baılanysty. «Jasyl damý» ıdeıasy Qazaqstannyń 2050 jylǵa deıingi Damý strategıasynyń negizgi basymdylyǵy bolyp tabylady. 2013 jyldyń 30 mamyrynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev «Qazaqstan Respýblıkasynyń «jasyl» ekonomıkaǵa ótýi týraly konsepsıasy» bekitti. Bul eń aldymen – kún kóziniń qýaty, jeldiń, jer astynyń qyzýy energıasy, bıojanarmaı, sondaı-aq elektr energıasyn únemdep jáne onyń shyǵynyn birneshe esege tómendetetin jańartylǵan energıa únemdeý tehnologıasy sıaqty energıa kózderin jańartýǵa qatysty jumystar.
Mysaly, Japonıa bir kezderde ekonomıkalyq daǵdarysqa jaýap retinde ótken ǵasyrdyń 50 jyldarynda basqa, ekonomıkanyń joǵary tehnologıalyq salalaryna bet burǵan bolatyn, sóıtip arada on eki jyl ótkende elektrondyq óndiris salasynda álemdik kóshbasshyǵy aınaldy.
Bul turǵydan kelgende, «EKSPO-2017» kórmesi de bizdiń memleketimiz úshin asa qajetti daǵdarysqa qarsy joba bolatyndyǵyna senemin.
«Aıqyn» gazetinde jarıalanǵan «Astana EKSPO-2017» qoǵamdyq keńesiniń tóraǵasy, L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazıa ulttyq ýnıversıtetiniń rektory Erlan Sydyqov myrzanyń suhbaty negizinde ázirlegen: Darhan Muqantegi
