Kesheli beri aqparat quraldary Ivan Saýer degen bireýdiń jer daýyna baılanysty myna bir usynysyn jerden jeti qoıan tapqandaı súıinshilep jarıalaýda. Ol ne usynys deısiz be? «Rodına» agrofırmasynyń basshysy, úkimet janyndaǵy jer komısıasynyń múshesi Ivan Saýer myrza jaqynda «Qazaqstan-2050» jalpyulttyq demokratıalyq kúshter koalısıasynyń otyrysynda shetelge jer satý týraly bastamany Otanǵa opasyzdyq jasaýmen teńestiretin zań normalaryn qabyldaýdy usynypty.
«Jer sheteldikterge satylmaıdy degen sóz jetkiliksiz. Men zańǵa «Jerdi sheteldikterge satýǵa nıettený Otanǵa opasyzdyq jasaýmen teńestiriledi» degendi arnaıy jazý kerek dep sanaımyn», - deıdi I. Saýer.
I. Saýerdiń bul sózderi bir qaraǵanda naǵyz memleketshil, shynaıy patrıottyń janaıqaıyndaı estiledi, árıne. Alaıda, olaı emestigine mynany oqyǵannan keıin kóz jetkizesiz.
Prezıdent N. Nazarbaev jer kodeksine engen sońǵy ózgeristerge moratorıı jarıalaǵan sátte eshkim jerdi shetelge satqaly otyrmaǵanyn aıtty. «Memlekettiń adamy», depýtat, ult janashyry Bekbolat Tileýhan da jer komısıasynyń alǵashqy otyrysynda «Eshkim jer satqaly otyrmaǵanyn» taǵy bir naqtylady. Endi kep myna Saýerdiń sandyraqtaýy ne? Jerdi memleket basshysynan bastap, irili-usaqty sheneýnikterge deıin sheteldikterge satý emes, 25 jylǵa jalǵa berý máselesi qaralyp jatqanyn kúnde aıtyp júr. Jer zańnamasyna narazy qarapaıym halyq ta muny jaqsy bilip otyr.
Buǵan deıin jer komısıasynyń alǵashqy otyrysynda jer daýyna baılanysty mıtıńke shyqqan halyqty jalǵan patrıottarǵa teńep, aıyptaı sóılegen kásipkerdiń kóp uzamaı bulaı saıraýyna ne joryq? Munyń jaýaby bireý-aq. Komısıa quramyndaǵy kóptegen kásipker, fermer, «qoǵam qaıratkerlerine» jer taǵdyrynyń quny bes tıyn sıaqty. Pikir-talas alańyn paıdalanyp, halyqqa janashyr keıiptegi tulǵa bolyp kórinýdi ǵana kózdeıtin sıaqty. Áıtpese, eldiń talabyn burmalap, bulaı dóıdala sóıleýdiń basqa sebebi joq.
El qazirgi ýaqytta nege qarsy? El jerdi uzaq merzimge shetelikterge, onyń ishinde aınalasyn jaıpap kele jatqan shyǵystaǵy kórshimizge jalǵa berýge, myńdaǵan gektar jer ýchaskelerin ıelenip alyp, ne oǵan egin ekpeı, ne mal baqpaı, qara halyqqa jalǵa berip, jatyp aqsha tabatyn baı-baǵlandarǵa satýǵa qarsy. Aıtqysh bolsa, Saýer osyny nege aıtpaıdy?! Usaq sharýalar jerge qol jetkize almaı, latıfýndıserdiń qaramaǵynda kún keshýge májbúr. Qyl aıaǵy shabyndyq jeri de joq malshylardyń kóbi osyndaı myńdaǵan gektarlap jer alyp alǵan baıshykeshterdiń jerinen aqshasyn tólep shóp shaýyp júr. Biraq, Saýer myrza bul týraly aıtpaıdy. Oǵan ondaı másele kóterýdiń qajeti de joq. Óz esebi túgel kásipker halyqtyń jandy jerine tıetin máseleden de jeke paıdasyn kózdep otyrǵan syńaıly.
Jomart Abdollauly
