Bul jaıly  Almatyda 8-9 maýsym kúnderi ótken «Qazaqstan Respýblıkasy halqynyń materıaldyq emes mádenı muralary: qazirgi jaǵdaıy men damý keleshegi»  atalatyn halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıada aıtyldy.

«Qytaılyq BAQ málimetke qaraǵanda, halyq arasynda júrgizilgen saýalnama kezinde qytaılardyń 75 paıyzy qymyzdyń qanshalyqty paıdasy bar ekenin bilemiz dep aıtqan. Alaıda qymyzdyń qazaqtyń ulttyq taǵamy ekeninen olardyń 10 paıyzǵa jýyǵy ǵana habardar. Qytaılar qymyz ashytý ádisterin adamdar jiberip, arnaıy zerttep, zerdelep jatyr», - deıdi Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń dosenti Gúlıa Álıhanqyzy. Pedagogıka  ǵylymdary kandıdatynyń aıtýynsha, jalpy qymyzǵa qyzyǵýshylyq bildirip otyrǵan elder tek Qytaı halqy ǵana emes. Germanıa men Reseıde 50-ge jýyq kásiporyn  qymyz óndirýmen aınalysady. Ókinishtisi, qymyzdyń otany sanalatyn qazaq elinde bul kórsetkish tómen. Búgingi tańda elimiz boıynsha qymyz ashytýmen aınalysatyn onshaqty ǵana kásiporyn bar. Olardyń ózi áli memlekettik deńgeıge jete almaı otyr. G.Álıhanqyzynyń sózine qaraǵanda, qymyzdy halyqaralyq naryqqa shyǵaryp, álemge tanytý úshin jańa tehnologıalardy qoldanyp, untaq túrinde de shyǵarý kerek. Bul jaǵynan Germanıa bizden kósh ilgeri tur. Olar qazir qymyzdyń untaǵyn ǵana emes, tabletka túrin de jasap shyǵaryp jatyr. Sonympen qatar odan balmuzdaq jasap, kosmetıkalyq taýarlar óndirýge kirisken. Al qytaılar qymyzdyń kóp aýrýǵa em ekenin zerttep, dáriler óndirýge bet burýda.

         Qymyzdyń adamǵa erekshe qýat, asqan tózimdilik beretinin qytaı tarıhshysy Syma Sán b.z.d. İİ ǵasyrda aıtyp ketipti. Al orys ǵalymy V.Dal: «Qymyz ishýdi ádetke aınaldyrsań, basqa sýsyndardan góri onyń artyqshylyǵyn sezinesiń.  Osynaý shıpaly sýsyn ashtyq pen shóldi birden basady, deneni salqyndatady. Eger qymyzdy úzbeı ishseń, bir aptadan soń ózińdi sergek sezinesiń. Densaýlyǵyń túzelip, tynysyń jeńildeıdi, júziń jarqyrap shyǵa keledi. Ony basqa qorek túrlerimen esh salystyrýǵa bolmaıdy»,- depti.

"Qazaqparat"