QR UQK tóraǵasy Kárim MÁSİMOVTİŃ nazaryna;

QR İshki ister mınıstri Qalmuhambet QASYMOVTYŃ nazaryna;

Shyǵys halyqtarynyń arasynda, jalpy musylman elderinde áıel zatyn bólekshe baǵalaıtyn, qaryndasty qatty qasterleıtin halyqtyń biri de, biregeıi de – bizdiń qazaq.

–  Nursultan Ábishuly

Kesheli beri qoǵamda qatty narazylyq, áleýmettik jelide úlken tolqý bolyp jatyr. Qazaqtyń qyzyn qytaıǵa saýdalaıtyn agenttik ashylypty Astanada. Tipti «Astana arnasy» «Qytaılyq kúıeýlerdiń aqpanda kelgeli» jatqanyn aıtyp dabyl qaqty.

Tatána Logvınenko esimdi áıel basshylyq etetin agenttik tipti qytaı kúıeý taýyp bergendigi úshin qazaqstandyq qyzdardan 25 myń teńgeden aqsha alady eken. Sondaı-aq ony ashyqtan ashyq jarnamalap jatyr. Agenttik arnaýly anketa toltyrǵan qyzdardyń «baqytty» bolyp ketýi úshin qytaı mádenıetin de aılap úıretetin bolsa kerek. Qytaıda áleýmettik jaǵdaıy joǵary azamattardyń kóp ekenin aıtyp, qyzdardy arbap otyrǵan agenttikke «alǵashqy kúıeýler aqpanda» keledi dep otyr.

Al, Qytaıdan kúıeý taýyp beremiz degen agenttiktiń ózin aqtap alar argýmenti tek qazaq qyzdary emes ózge ul ókilderi de qyzyǵýshylyq tanytyp, olardyń qyzmetine júginedi eken. Árıne, demografıalyq úles boıynsha da, áleýmettik jaǵdaı boıynsha da qarasańyz «saýdalanyp ketetinder» qazaqtyń qyzdary ekeni anyq.

Sol agenttiktiń qytaıǵa saýdalaǵysy keletin qazaq qyzdary –  Maǵaýınshe aıtqanda «Ejelgi epostaǵy Gúlbárshin men Qurtqa, Aqjunys pen Nazym. Shejireli tarıhtaǵy Domalaq-ene men Qyz-ene, Aısha-bıbi men Abaq-ana. Tańbaly tarıhtaǵy Qasym hannyń analary Jaqsy-bıke, Abaıdyń anasy Uljan, arydaǵy, Alashtyń tulǵasy bolǵan taǵy qanshama alypty týǵyzǵan, esimderi saqtalmaǵan áýlıe analar, beridegi el bılegen Aıǵanym men qol bastaǵan Bopaı – qazaq áıeliniń asqaq ári naqty kórinisim sondaı boldyq kúni keshege deıin.»

Astana arnasy atalǵan máselege qarsy taraptyń qol jınap ádilet mınıstrligine júgingeli jatqanyn habarlady. Al, áleýmettik jelide «qol jınap» neke agenttigin «shaýyp alaıyq», Qazaqstanda júrgen qytaılardy sabaıyq degen sıaqty jazbalar kóbeıip ketti. Jáne bular bir-birin qoldap, namystar qaıralýda. Tipti, qytaılar kóp júretin núkteler, mekender, bazarlar túgendelip te jatyr. «Tatánany jaýapqa tartý kerek» dep jatqan da pikirler jetkilikti. Budan, Qazaq jer máselesinde qalaı kóterilse, ulttyń ary máselesinde de solaı kóteriletinin kóre alasyz. Ras, ótke jyly «jer sheteldikke satylady, uzaq jylǵa jalǵa beriledi» degende tutas Qazaqstan óre túregelgen. Endi, «qyz saýdasy» qazaqty taǵy kótereıin dep otyr.  

Qazaqstannyń ishki turaqtylyǵy men ulttardyń yntymaǵy synǵa túseıin dep turǵan máseleniń salmaǵy aýyr. Qazaq qoǵamynda keleńsizdik pen búlinýshilik týýy múmkin. Qazaqstan men Qytaıdyń arasynda dıplomatıalyq qatynasty da ótkir ustaranyń túzine jyǵyp berip otyrmyz. EXPO sıaqty halyqaralyq kórme ótkizeıin dep otyrǵanymyzda memleketke qara kúıe jaǵar qandaı bir árekettiń aldyn alýǵa tıispiz. 

Elbasymyz ylǵı da dáriptep kele jatqan Qazaqstandaǵy beıbitshilik pen turaqtylyq buzylar bolsa oǵan kim jaýap beredi? Agenttik pe? 

Elimizdiń turaqtylyǵy men tynyshtyǵyn saqtap kele jatqan kúshtik qurylymdar men qaýipsizdik organdary mundaıǵa jol bermeıdi dep senemiz.

Qazaqtyń qyzdaryn qytaıǵa saýdalaý bizdiń ulttyq namysymyzǵa qarsy keletinin, ult arazdyqty týdyryp otyrǵanyn eskere otyryp, quzyrly oryndardyń tez arada agenttik isine tosqaýyl bolýyn, áleýmettik arazdyqtyń aldyn alýyn talap etemiz.

Nurǵalı Nurtaı