NURLY JOL – PÝT V BÝDÝSHEE
Ývajaemye kazahstansy!
Segodná ves mır stalkıvaetsá s novymı vyzovamı ı ýgrozamı. Mırovaıa ekonomıka tak ı ne opravılas ot posledstvıı globalnogo fınansovo-ekonomıcheskogo krızısa. Vosstanovlenıe ıdót ochen medlennymı ı neýverennymı tempamı, a gde-to eshó prodoljaetsá spad. Geopolıtıcheskıı krızıs ı sanksıonnaıa polıtıka vedýshıh derjav sozdaet dopolnıtelnoe prepátstvıe dlá vosstanovlenıa mırovoı ekonomıkı.
Ia ız svoego opyta predchývstvýıý, chto blıjaıshıe gody stanýt vremenem globalnyh ıspytanıı. Býdet menátsá vsá arhıtektýra mıra. Dostoıno proıtı cherez etot slojnyı etap smogýt daleko ne vse strany. Etot rýbej pereıdýt tolko sılnye gosýdarstva, splochónnye narody. Kazahstan, kak chastmırovoı ekonomıkı ı strana, kotoraıa nahodıtsá v neposredstvennoı blızostı k epısentrý geopolıtıcheskogo naprájenıa, ıspytyvaet negatıvnoe vlıanıe vseh etıh prosesov. V rezýltate my vıdım, chto proısqodıt: padaıýt seny na mırovyh rynkah, ı v selom zamedláetsá ekonomıcheskıı rost.
Kak ızvestno, prognozy razvıtıa mırovoı ekonomıkı na 2014 ı sledýıýshıe dva goda peresmotreny Mejdýnarodnym valútnym fondom ı Vsemırnym bankom v storoný ponıjenıa. Poetomý nam neobhodımo operatıvno peresmotret nekotorye pozısıı, a takje vnestı korrektırovkı v plany na predstoıashıı perıod. Ý nas net vremenı na raskachký. Te mery, o kotoryh segodná poıdót rech, sledýet realızovat ýje s 1 ıanvará 2015 goda. My doljny operatıvno prınát vse vozmojnye mery dlá predotvrashenıa negatıvnyh tendensıı.
Segodná po moemý porýchenıý Pravıtelstvo ýje vedót aktıvnýıý rabotý. My peresmotrelı parametry respýblıkanskogo búdjeta na 2015-ı god. I eto pravılno, tak kak padenıe sen na nashı eksportnye syrevye resýrsy prıvodıt k snıjenıý postýplenıı sredstv v dohodnýıý chastbúdjeta. No prı etom pered Pravıtelstvom stavıtsá neprostaıa, no konkretnaıa zadacha - obespechıt vse sosıalnye obázatelstva v polnom obóme.
V ýslovıah krızısa, kak pokazyvaet mırovoı opyt, proısqodıt pereorıentasıa ekonomıcheskoı polıtıkı. Podderjký doljny polýchıt te otraslı, kotorye sozdaıýt naıbolshıı mýltıplıkatıvnyı effekt na rost ekonomıkı ı zanátostı. Takoı opyt ý nas ýje byl. Dostatochno vspomnıt nashı ýspeshnye antıkrızısnye mery v 2007-2009 godah. Kak vıdıte, jızn vnosıt korrektıvy v nashı plany. I my doljny dopolnıt platformý partıı novym soderjanıem, ısqodá ız segodnáshnıh realıı.
Po moemý porýchenıý Pravıtelstvo zavershılo razrabotký novoı masshtabnoı programmy razvıtıa. Segodná, otvechaıa na vyzovy, kotorye stoıat pered namı, ıa obávláú o Novoı Ekonomıcheskoı Polıtıke Kazahstana «Nurly Jol». Etomý ıa posváshaıý novoe Poslanıe narodý na 2015 god. Ona býdet ımet kontrsıkpıchnyı harakter ı býdet napravlena na prodoljenıe strýktýrnyh reform v nasheı ekonomıke. Chto eto oznachaet?
V gody, kogda sıtýasıa na vneshnıh rynkah blagoprıatstvovala, a seny na neft ı nashý eksportnýıý prodýksıý bylı na dostatochno vysokom ýrovne, my napravlálı dohody ot eksporta syrá v Nasıonalnyı Fond. Odnoı ız osnovnyh zadach Nasfonda ıavláetsá povyshenıe ýstoıchıvostı nasheı ekonomıkı pered vneshnımı shokamı, v tom chısle ı prı snıjenıı sen na prırodnye resýrsy.
Vse etı gody dohody ot dobychı syrá ı ego prodajı my otkladyvalı v etot Fond. 10 mıllıardov dollarov my napravılı na borbý s krızısom 2007-2009-h godov. Ostalnye dengı my ne proelı ı ne potratılı, a sohranılı ı preýmnojılı. Seıchas nastýpaet tot samyı perıod, kogda my doljny ıspolzovat etı rezervy. Onı pomogýt preodolet neprostye vremena ı stımýlırovat rost nasheı ekonomıkı. Etı resýrsy prednaznacheny ne dlá kratkosrochnyh mer. Onı býdýt napravleny na dalneıshee preobrazovanıe ekonomıkı. A ımenno - na razvıtıe transportnoı, energetıcheskoı, ındýstrıalnoı ı sosıalnoı ınfrastrýktýry, malogo ı srednego bıznesa.
V fevrale bylo prınáto reshenıe o vydelenıı odnogo trıllıona tenge ız Nasfonda dlá podderjkı ekonomıcheskogo rosta ı zanátostı v 2014-2015 gody, dvýmá transhamı po 500 mıllıardov tenge. Dlá zavershenıa nachatyh proektov ı reshenıa naıbolee ostryh voprosov porýchaıý Pravıtelstvý napravıt vtoroı transh sredstv ız Nasfonda v razmere 500 mıllıardov tenge na sledýıýshıe selı.
Pervoe. Neobhodımo dopolnıtelno vydelıt 100 mıllıardov tenge na lgotnoe kredıtovanıe malogo ı srednego bıznesa, a takje krýpnogo predprınımatelstva. Eto obespechıt realızasıý proektov v pıshevoı ı hımıcheskoı promyshlennostı, mashınostroenıı, a takje v sfere ýslýg.
Vtoroe. Dlá ozdorovlenıa bankovskogo sektora ı vykýpa «plohıh» kredıtov porýchaıý obespechıt v 2015 godý dopolnıtelnýıý kapıtalızasıý Fonda problemnyh kredıtov v razmere 250 mıllıardov tenge.
Trete. Dlá prıvlechenıa novyh ınvestısıı neobhodımo ýlýchshıt sootvetstvýıýshıe ýslovıa. S etoı selú porýchaıý napravıt 81 mıllıard tenge v 2015 godý na zavershenıe stroıtelstva pervogo kompleksa «sýhogo porta», ınfrastrýktýry spesıalnyh ekonomıcheskıh zon «Horgos - Vostochnye vorota» ı «Nasıonalnyı ındýstrıalnyı neftehımıcheskıı tehnopark» v Atyraý ı Taraze.
Chetvórtoe. Na prodoljenıe stroıtelstva kompleksa EKSPO-2017 porýchaıý vydelıt dlá kredıtovanıa 40 mıllıardov tenge v 2015 godý, dopolnıtelno k ýje napravlennym 25 mıllıardam.
Pátoe. V preddverıı EKSPO-2017 nam nýjno pozabotıtsá o razvıtıı transportnoı ınfrastrýktýry Astany. Stolıchnyı aeroport ýje v etom godý dostıgnet svoeı maksımalnoı propýsknoı sposobnostı - 3,5 mıllıona chelovek. Poetomý dlá ývelıchenıa ego potensıala porýchaıý vydelıt v 2015 godý 29 mıllıardov tenge na stroıtelstvo novogo termınala ı rekonstrýksıý vzletno-posadochnoı polosy. Eto pozvolıt ývelıchıt propýsknýıý sposobnostk 2017 godý do 7,1 mıllıona pasajırov v god.
Ývajaemye kazahstansy!
S ýchótom novyh vneshnıh rıskov dlá razvıtıa ekonomıkı nam nýjny novye ınısıatıvy dlá stımýlırovanıa delovoı aktıvnostı ı zanátostı. Sterjnem Novoı Ekonomıcheskoı Polıtıkı stanet Plan ınfrastrýktýrnogo razvıtıa, kotoryı ıa segodná hochý obnarodovat. On rasschıtan na 5 let ı sovpadaet so Vtoroı pátıletkoı realızasıı PFIIR, gde namereny ýchastvovat bolee 100 zarýbejnyh kompanıı. Obshıı ınvestısıonnyı portfel sostavláet 6 trıllıonov tenge, dolá gosýdarstva - 15 prosentov.
***
Qazaqstan - ushqan qustyń qanaty talatyn ulanǵaıyr aýmaqtyń ıeci. Sondyqtan, atalǵan jospar orasan qarajat pen eńbekti, asa aýqymdy jumysty qajet etedi. «Eldiń órkenin bilgiń kelse, jolyna qara» degen qaǵıda qalyptasqan. Barys-kelis pen alys-beriste jol qatynasy aıryqsha mańyzǵa ıe. Kóne zamandarda iri qalalarymyzdyń kóbi Uly Jibek Jolyn jaǵalaı qonys tepken.
Qazir de qaınaǵan tirshilik kúre joldardyń boıynda. Jol - shyn máninde ómirdiń ózegi, baqýatty tirliktiń qaınar kózi. Barlyq aımaqtar temir jolmen, tas jolmen, áýe jolymen ózara tyǵyz baılanysýy kerek. Astanada toǵysqan toǵyz joldyń toraby elordanyń jasampazdyq rýhyn taratatyn ómir-tamyrǵa aınalýy tıis. Aımaqtardyń ózara baılanysyn jaqsartý eldiń ishki áleýetin arttyrady. Oblystardyń bip-bipimen saýda-sattyǵyn, ekonomıkalyq baılanystaryn nyǵaıtady. El ishinen tyń naryqtar ashady. Osylaı, alysty jaqyn etý - búgingi Joldaýdyń eń basty túıini bolmaq.
***
Pervoe. Razvıtıe transportno-logıstıcheskoı ınfrastrýktýry. Ono býdet osýshestvlátsá v ramkah formırovanıa makroregıonov po prınsıpý habov. Prı etom ınfrastrýktýrnyı karkas svájet s Astanoı ı mejdý soboı makroregıony magıstralnymı avtomobılnymı, jeleznodorojnymı ı avıalınıamı po lýchevomý prınsıpý. Prejde vsego, nýjno realızovat osnovnye avtodorojnye proekty. Eto Zapadnyı Kıtaı - Zapadnaıa Evropa; Astana-Almaty; Astana-Ýst-Kamenogorsk; Astana-Aktobe-Atyraý; Almaty - Ýst-Kamenogorsk; Karaganda - Jezkazgan - Kyzylorda; Atyraý-Astrahan.
Takje neobhodımo prodoljıt sozdanıe logıstıcheskogo haba na vostoke ı morskoı ınfrastrýktýry na zapade strany. Povyshenıý eksportnogo potensıala v zapadnom napravlenıı cherez porty na Kaspıı býdýt sposobstvovat masshtabnaıa paromnaıa pereprava ız porta Kýryk ı jeleznodorojnaıa lınıa Borjakty - Ersaı. Porýchaıý Pravıtelstvý prorabotat vopros stroıtelstva ılı arendy termınalnyh moshnosteı v «sýhıh» ı morskıh portah Kıtaıa, Irana, Rossıı ı stranah ES.
Vtoroe. Razvıtıe ındýstrıalnoı ınfrastrýktýry. Realızasıa ınfrastrýktýrnyh proektov vyzovet bolshoı spros na stroımaterıaly, prodýksıý ı ýslýgı dlá transportno-kommýnıkasıonnoı, energetıcheskoı ı jılıshno-kommýnalnoı sfer.
V etoı svázı, vo-pervyh, nado zakonchıt rabotý po formırovanıý ınfrastrýktýry v sýshestvýıýshıh spesıalnyh ekonomıcheskıh zonah. Pravıtelstvý ı akımam neobhodımo operatıvno prınát mery po ıh napolnenıý realnymı proektamı. Vo-vtoryh, sledýet prorabotat vopros stroıtelstva v regıonah novyh ındýstrıalnyh zon, naselennyh na razvıtıe proızvodstv MSB ı prıvlechenıý dopolnıtelnyh ınvestısıı. Otdelnoe napravlenıe - ınfrastrýktýra dlá týrızma. Glavnym eó preımýshestvom ıavláetsá vozmojnostsozdanıa bolshego chısla rabochıh mest. Zdes sozdanıe odnogo rabochego mesta obhodıtsá v 10 raz deshevle, chem v promyshlennostı.
Trete. Razvıtıe energetıcheskoı ınfrastrýktýry. V energetıke za proshedshıe 5 let v ramkah programmy ındýstrıalızasıı provedena bolshaıa rabota. Tem ne menee, ogranıchennostmagıstralnyh seteı vyzyvaet defısıt elektroenergıı v ıýjnyh regıonah strany, prırodnogo gaza - v sentralnyh ı vostochnyh oblastáh. Nado sosredotochıtsá na dvýh proektah. Postroıt vysokovoltnye lınıı v napravlenıah «Ekıbastýz-Semeı-Ýst-Kamenogorsk» ı «Semeı-Aktogaı-Taldykorgan-Almaty». Eto pozvolıt sozdat sbalansırovannoe energoobespechenıe kazahstanskımı elektrostansıamı vseh regıonov strany.
Chetvertoe. Modernızasıa ınfrastrýktýry JKH ı seteı vodo- ı teplosnabjenıa. Obshaıa potrebnostv ınvestısıah sostavláet ne menee 2 trıllıonov tenge s ejegodnym vydelenıem do 2020 goda ız vseh ıstochnıkov fınansırovanıa ne menee 200 mıllıardov tenge.
Segodná bolshoı ınteres k ınvestısıam v modernızasıý JKH proıavláút Evropeıskıı bank rekonstrýksıı ı razvıtıa, Azıatskıı bank razvıtıa, Islamskıı bank razvıtıa, a takje chastnye ınvestory. Nýjno obespechıt ıh maksımalnoe prıvlechenıe cherez predostavlenıe dolgosrochnyh ınvestısıonnyh tarıfov. Chtoby ne dopýstıt znachıtelnogo ývelıchenıa tarıfov, neobhodımo sofınansırovanıe gosýdarstvom takıh proektov. V etoı svázı na ýskorenıe tempov modernızasıı sıstem teplo- ı vodosnabjenıa dopolnıtelno k ýje predýsmotrennym v búdjete sredstvam selesoobrazno napravlát do 100 mıllıardov tenge ejegodno.
Pátoe. Ýkreplenıe jılıshnoı ınfrastrýktýry. Formırovanıe aglomerasıı soprovojdaetsá znachıtelnym peretokom naselenıa. Eto sozdaót davlenıe na rynok trýda ı ınfrastrýktýrý gorodov, v tom chısle ı na jılıshnyı fond. Poetomý sledýet peresmotret podhody k stroıtelstvý arendnogo jılá. Gosýdarstvo býdet stroıt sosıalnoe arendnoe jıle ı predstavlát ego naselenıý v dolgosrochnýıý arendý s pravom vykýpa. Predostavlenıe jılá naprámýıý, bez posrednıkov ı pod maksımalno nızkıe prosenty za kredıt, pozvolıt snızıt stoımostego prıobretenıa. Otsýtstvıe pervonachalnogo vznosa ı nızkıe prosenty za ıpoteký sdelaıýt jıle bolee dostýpnym dlá shırokıh sloev kazahstansev. Poetomý dopolnıtelno ývelıchım fınansırovanıe stroıtelstva arendnogo jılá na sýmmý 180 mıllıardov tenge v techenıe 2015-2016 godov.
Shestoe. Razvıtıe sosıalnoı ınfrastrýktýry. Prejde vsego, eto reshenıe problem avarıınyh shkol ı tróhsmennogo obýchenıa. Eto odın ız osnovnyh ındıkatorov nasheı Predvybornoı platformy. Predýsmotrennye v trehletnem búdjete sredstva ne pozvoláút reshıt etý problemý do 2017 goda. Poetomý porýchaıý Pravıtelstvý dopolnıtelno napravıt 70 mıllıardov tenge. Drýgoı vopros - nehvatka detskıh sadov. Porýchaıý dlá kardınalnogo sokrashenıa defısıta mest v doshkolnyh organızasıah v techenıe 3 let dopolnıtelno napravıt 20 mıllıardov tenge. Akımy doljny maksımalno zanátsá etoı rabotoı ı prıvlechenıem chastnogo sektora.
V ramkah programmy ındýstrıalızasıı opredeleny 10 výzov, na baze kotoryh býdet obespechıvatsá sváz naýkı s otraslámı ekonomıkı ı podgotovka kadrov. Porýchaıý sformırovat materıalno-tehnıcheskýıý bazý etıh ýchebnyh zavedenıı, napravıv na etı selı do 10 mıllıardov tenge do 2017 goda.
Sedmoe. Neobhodımo prodoljıt rabotý po podderjke malogo ı srednego bıznesa ı delovoı aktıvnostı. Na segodná polnostú osvoeny 100 mıllıardov tenge ız Nasfonda, napravlennye na podderjký ı kredıtovanıe MSB. Eto pozvolılo sozdat 4,5 tysáchı rabochıh mest. Spros na etı sredstva prevysıl predlojenıe na 23 mıllıarda tenge. Sozdany bespresedentnye ýslovıa kredıtovanıa bıznesa vsego pod 6 prosentov na 10 let. Takıh ýslovıı ý nas v strane ranee ne bylo. Sledýet prodoljıt rabotý po razvıtıý MSB kak draıvera ekonomıcheskogo rosta ı ývelıchenıý ego dolı do 50 prosentov VVP k 2050 godý. Poetomý neobhodımo effektıvno ıspolzovat kredıtnye lınıı dlá malogo ı srednego bıznesa za schet ABR, EBRR, Vsemırnogo banka na obshýıý sýmmý 155 mıllıardov tenge v 2015-2017 godah.
Ývajaemye kazahstansy!
Sıtýasıa v mırovoı ekonomıke takova, chto v krızısnyh ýslovıah dostıch postavlennoı selı bez dopolnıtelnyh fınansovyh resýrsov dostatochno slojno.
***
Kezinde Ulttyq Qordyń ne úshin qurylǵanyn qaperlerińizge salǵym keledi. Onyń basty mindeti - turaqty áleýmettik - ekonomıkalyq damýdy qamtamasyz etý jáne ekonomıkany syrtqy jaısyz jaǵdaılardan qorǵaý. Dál qazir bizdiń osy qorymyzdy qajetke jaratatyn kez keldi. Qazaqstan ózge elderdiń qatelikterin qaıtalamaı, ekonomıkalyq ósim úshin ishki qoryn barynsha tıimdi paıdalanýy tıis.
***
Ia prınál reshenıe o dopolnıtelnom vydelenıı ız Nasıonalnogo fonda do 3 mıllıardov dollarov ejegodno na perıod s 2015 po 2017 gody. Porýchaıý Pravıtelstvý v nedelnyı srok podgotovıt sootvetstvýıýshıe reshenıa dlá vydelenıa sredstv ız Nasfonda ı ýchestneobhodımye sredstva v proekte respýblıkanskogo búdjeta na 2015 god. Takje Pravıtelstvý neobhodımo prınát mery ı obespechıt effektıvnoe ı rasıonalnoe ıspolzovanıe etıh sredstv.
Sozdannaıa mnoıý komısıa býdet strogo sledıt za effektıvnym rasqodovanıem sredstv ı dokladyvat mne lıchno. Spros býdet strogım za kajdyı tenge. Osobaıa otvetstvennostvozlagaetsá na vseh akımov. «Nýr Otaný» nado aktıvno podklúchıtsá k etoı rabote ı ýstanovıt jóstkıı partıınyı kontrol na vseh ýrovnáh.
Úkimetke Ulttyq Qordan bólingen qarjynyń tıisti baǵyttar boıynsha tıimdi jáne oryndy jumsalýyn qamtamasyz etýdi júkteımin. Árbir teńgeniń qatań suraýy bolady. «Nur Otan» bul jumysqa belsene atsalysyp, partıalyq jiti baqylaý ornatýy qajet.
***
Investısıı ız Nasfonda doljny soprovojdatsá obázatelnym provedenıem strýktýrnyh reform v sootvetstvýıýshıh sferah ekonomıkı. Dlá etogo neobhodımo obespechıt sovmestnýıý realızasıý proektov s mejdýnarodnymı fınansovymı organızasıamı. Naprımer, Vsemırnyı bank, Azıatskıı bank razvıtıa, EBRR ı IBR ýje gotovy vydelıt sýmmý porádka 9 mıllıardov dollarov v 90 prıorıtetnyh proektov. Vydelennye sredstva naseleny podderjat ınvestısıonnýıý aktıvnost predotvratıt snıjenıe dohodov naselenıa ı stımýlırovat sozdanıe novyh rabochıh mest. V rezýltate býdet obespechen ýstoıchıvyı rost ekonomıkı v kratkosrochnoı ı srednesrochnoı perspektıve.
Nashı programmy razvıtıa obrazovanıa, zdravoohranenıa, selskogo hozáıstva býdýt prodoljeny. Ob etom býdem vestı predmetnyı razgovor na pervom rasshırennom zasedanıı Pravıtelstva v sledýıýshem godý. Novaıa Ekonomıcheskaıa Polıtıka «Nýrly Jol» - nash globalnyı shag na pýtı v chıslo 30 samyh razvıtyh stran mıra.
Segodná sozdany vse neobhodımye ýslovıa dlá ýspeshnoı raboty. Provedena admınıstratıvnaıa reforma, rabotaet novaıa strýktýra Pravıtelstva ı ıspolnıtelnoı vlastı. Kajdyı mınıstr znaet, chto delat. My ýstranılı dýblırovanıe ı nenýjnye zvená v ýpravlenıı. Akımy nadeleny neobhodımym obómom polnomochıı. V regıonah estvsó - programmy, resýrsy, fınansovye sredstva. Kajdyı otvechaet za svoı ýchastok raboty. Nado tolko zasýchıt rýkava ı prınátsá za delo.
Novaıa Ekonomıcheskaıa polıtıka «Nurly Jol» stanet dvıgatelem rosta nasheı ekonomıkı na blıjaıshıe gody. Tolko za schót stroıtelstva dorog býdýt sozdany novye 200 tysách rabochıh mest. A eto oznachaet zanátostı rost dohodov naselenıa. «Nurly jol» proızvedót mýltıplıkatıvnyı effekt ı na drýgıe otraslı ekonomıkı: proızvodstvo sementa, metala, tehnıkı, bıtýma, oborýdovanıa ı sopýtstvýıýshıh ýslýg. Dorogı - eto lınıı jıznı dlá Kazahstana. V nashıh neobátnyh prostorah vokrýg dorog vsegda voznıkala ı razvıvalas jızn. My obázany sozdat takýıý transportnýıý set, chtoby ot Astany vo vse storony rasqodılıs avtomobılnye, jeleznodorojnye ı avıasıonnye magıstralı. Kak ot serdsa - arterıı. Kak ot solnsa - lýchı.
Novye magıstralı, kotorye postroıat kazahstansy, obnovát nashý ekonomıký ı obshestvo. Onı nakrepko svájýt vse ýgolkı nasheı strany s sentrom. Ýskorátsá ı ývelıchatsá grýzopotokı. Vozrastýt obómy tranzıta cherez straný. Nashı grajdane býdýt ezdıt po sovremennym ı kachestvennym avtomagıstralám, smogýt bezopasno ı bystro dobıratsá v lúboı regıon. Ýlýchshıtsá sosıalnaıa ınfrastrýktýra, novye ı sovremennye shkoly ı bolnısy býdýt okazyvat vysokokachestvennye ýslýgı. V ıtoge eto otrazıtsá na blagosostoıanıı ı kachestve jıznı kajdogo kazahstansa. A samoe glavnoe - vsó eto, ostanetsá na nasheı zemle kak bogatstvo nashıh býdýshıh pokolenıı.
Ývajaemye kazahstansy!
Vperedı – bolshaıa ı otvetstvennaıa rabota. Chtoby proıtı globalnyı ekzamen na zrelost my doljny byt splochennymı. My doljny krepıt doverıe mejdý vsemı kazahstansamı! Byt tolerantnymı drýg k drýgý! Eto klúchı k býdýshemý Kazahstana. Mejetnıcheskoe soglasıe - eto jıvıtelnyı kıslorod. My ne zamechaem ego, kogda dyshım, delaem eto avtomatıcheskı - my prosto jıvóm. My doljny samı berech nashe edınstvo ı mejetnıcheskoe soglasıe. Izvne, nıkto ı nıkogda ne prıdet delat eto za nas. Nasha molodej rastót v novoı, nezavısımoı strane. Nyneshnee pokolenıe ne vıdelo mejetnıcheskıh voın ı konflıktov, razrýhı 90-h godov. I mnogıe vosprınımaıýt stabılnostı komfortnýıý jızn v Kazahstane kak nechto polojennoe ot rojdenıa.
Ved chto takoe stabılnostı soglasıe? Eto semeınoe blagopolýchıe, bezopasnost krysha nad golovoı. Mır - eto radostotsovstva ı materınstva, zdorove rodıteleı ı schaste nashıh deteı. Mır - eto stabılnaıa rabota, zarplata ı ýverennostv zavtrashnem dne. Mır ı stabılnost- eto obshenarodnoe dostoıanıe, kotoroe nýjno kajdodnevnym trýdom zashıshat ı ýkreplát. Ia vsegda govorú: molodej - opora nashego býdýshego. Gosýdarstvo otkrylo pered novym pokolenıem vse dverı ı vse pýtı! «Nurly Jol» - vot gde mojno prılojıt ýsılıa, razvernýtsá nasheı kreatıvnoı dınamıchnoı molodejı!
V sledýıýshem godý my torjestvenno otmetım 20-letıe prınátıa Konstıtýsıı ı sozdanıa Assambleı naroda Kazahstana. Otmechaıa etı daty, nam vajno sdelat kazahstansev eshó bolee sılnymı v dýhovnom plane, edınymı ı eshó bolee tolerantnymı. Ia ýbejdón, chto na novom otvetstvennom vıtke ıstorıı obretót novoe zvýchanıe ı bolee glýbokıı smysl nash glavnyı prınsıp - Kazahstan, tolko vperód! Jelaıý vsem ýspehov ı dostıjenıa novyh vershın, kotorye podnımýt na eshe bolshýıý vysotý nashý Rodıný!
Qadirli halqym!
Biz Jalpyulttyq ıdeıamyz - Máńgilik Eldi basty baǵdar etip, táýelsizdigimizdiń damý dańǵylyn Nurly Jolǵa aınaldyrdyq. Qajyrly eńbekti qajet etetin, keleshegi kemel Nurly jolda birligimizdi bekemdep, aıanbaı ter tógýimiz kerek. Máńgilik El - eldiń biriktirýshi kúshi, eshqashan taýsylmas qýat kózi. Ol «Qazaqstan 2050» strategıasynyń ǵana emes, XXI ǵasyrdaǵy Qazaqstan memleketiniń myzǵymas ıdeıalyq tuǵyry! Jańa Qazaqstandyq Patrıotızm degenimizdiń ózi - Máńgilik El! Ol - barsha Qazaqstan qoǵamynyń osyndaı uly qundylyǵy.
Ótken tarıhymyzǵa taǵzym da, búgingi baqytymyzǵa maqtanysh ta, gúldengen keleshekke senim de «Máńgilik El» degen qudiretti uǵymǵa syıyp tur. Otandy súıý - babalardan mıras bolǵan uly murany qadirleý, ony kózdiń qarashyǵyndaı saqtaý, óz úlesińdi qosyp, damytý jáne keıingi urpaqqa amanat etip, tabystaý degen sóz. Barsha qazaqstandyqtardyń jumysynyń túpki máni - osy!
«Máńgilik El» ıdeıasynyń bastaýy tym tereńde jatyr. Osydan 13 ǵasyr buryn Tonykók abyz «Túrki jurtynyń muraty - Máńgilik El» dep ósıet qaldyrǵan. Bul bizdiń jalpyulttyq ıdeıamyz memlekettigimizdiń tamyry sıaqty kóne tarıhtan bastaý alatynyn kórsetedi. Jalpyulttyq ıdeıany ómirsheń etetin - Eldiń birligi. Aýyzbirshilik qashqan, alaýyzdyq tasqan jerde eshqashan da jalpyulttyq ıdeıalar júzege asqan emes. Qazaqstannyń shyqqan shyńy men baǵyndyrǵan bıikteriniń eń basty sebebi - birlik, berekesi.
Biz turaqtylyqty baǵalaı bilgenimizdiń arqasynda búgingi tabystarǵa jettik. Eshkimdi kemsitpeı, eshkimniń tili men dilin mansuqtamaı, barlyq azamattarǵa teń múmkindik berý arqyly turaqtylyqty nyǵaıtyp kelemiz. Bizdiń keıingi urpaqqa amanattar eń basty baılyǵymyz - El birligi bolýy kerek. Osynaý jalpyulttyq qundylyqty biz árbir jastyń boıyna sińire bilýge tıispiz.
2015 jyl - ulttyq tarıhymyzdy ulyqtaý jáne búgingi bıikterimizdi baǵalaý turǵysynan mereıli belester jyly. Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn, Qazaqstan halqy Assambleıasy men Konstıtýsıamyzdyń 20 jyldyǵyn, Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyn atap ótemiz. Osynaý tarıhı belester Jańa Qazaqstandyq Patrıotızmdi urpaq jadyna sińirýde aıryqsha rólge ıe. Biz 2015 jyldy Qazaqstan halqy Assambleıasy jyly dep jarıaladyq. Eldiń tutastyǵy men birligi, tatýlyǵy men tynyshtyǵy eń basty nazarda.
El Birligi – bizdiń barsha tabystarymyzdyń kilti. Turaqty damýdyń Qazaqstandyq modeli búginde búkil álemge úlgi. Táýelsizdigimizdiń 25 jyldyq mereıtoıyn jáne halyqaralyq EXPO-2017 kórmesin tabysty ótkizip, elimizdiń áleýetin álemge pash etemiz. Uly joldaǵy saparymyz sátti, bolashaǵymyz jarqyn bolsyn! Barshańyzǵa «Nurly Jol» Joldaýyn júzege asyrýda tabys tileımin!
Astana, 11 noıabrá 2014 goda
