Pende, shirkin, ómir sáýlesin alǵash kórgende dúnıeniń buralańǵa toly joldary men keleshek maqsat-muratyn, arman-tilegin boljap, bilgen joq. Kózin ashty. Bir jaryq álemdi kórdi. Qara jer men kók aspannyń arasyndaǵy ǵajaıyp, ári túsiniksizdeý, jumbaq álem. Eseıe kele, árkim óz súrleýimen qıalyndaǵy bolashaqqa bet túzedi. Barlyq múmkindikter men sátsizdik ataýy kez kelgen shaqta, kez kelgen jasta, kez kelgen mınótte paıda bolmaq. Meıli, sen bala bol, meıli, qarıa bol. Adam adamǵa múmkindik bermegenimen, ómirdiń tosyn syıy taýsylǵan emes.
Jaryq dúnıege «ómir súrsem» dep kelgen árbir pendeniń alysqa qarasa, kórinetin úsh asýy bar: balalyq, jastyq, qarttyq. Sol úsh asýdy bireýler jáı ǵana júrip ótse, bireýler baǵyndyrýǵa talpynady. Árkim ózinshe amalyn jasap, álek. Balalyq pen qarttyqtyń arasy, túsingen adamǵa, sabaq pen synaqqa toly. Túsinbegenge, ómiri aqsha jetpeı, uıqy qanbaı ótken esil ǵumyr. Balalyq – adamdy myna túrli-tústi álemge qoshemetpen alyp kiredi. Sanamyzdy aınalamen tanystyryp, adamdyq ómirge beıimdeıdi. Bul kezeńde adamǵa bári múmkin jáne keshirimdi. Sondyqtan da bolar, erekshe saǵynamyz. Al, qarttyq – qoshemetpen kelgen ómirimizden belgisiz bir notada shyǵaryp salady. Kóńilde muń, ózekte ókinish. Sanada tolǵan jaýapsyz suraqtar: ne istedim? ne qyldym? qaıttim? Ómirdiń basy qýanysh, sońy qaıǵy ekeni baıaǵyda-aq aıtylǵan. Bul shyndyqty perishte emes, pende bolǵan soń ba, moıyndaǵymyz kelmeıdi. Adamı zańdylyq. Tek, jalǵyz aqıqat bar: balalyqqa qaraǵanda shynaıylaý, qarttyqpen salystyrǵanda zor múmkindikterge toly shaqqa aıaldamaıtyn birde-bir adam joq. Ol qaı kezeń deısiz be? Ony kóbi biledi. Biraq, baıqamaýy múmkin.
Balalyq pen qarttyqtyń arasyn jalǵap turǵan ómirimizdiń ólshemin qalaı ólshesek te, óz baǵasyna jete almaspyz. Nege deseńiz, ol kezdeısoq sáttilikter men adasqan sátsizdikterge, menmundalaǵan senim men kózsiz erlikke tunyp tur. Bul ýaqytta adamnyń qatelesýge, qateligin moıyndap, jańasha sheshim qabyldaýǵa da haqy bar. Jaqsy men jamannyń dámin tatyp, óziniń qaı jaqqa jatatynyn belgilep, baǵamdaıtyn shaǵy. Jaǵympazdyq, jaramsaqtyq, jaǵymsyz ádetterden ada bolyp, tolyq adam retinde qalyptasýǵa alǵashqy qadamdar jasalatyn kezeń. Eshkim kórip, bilmegen jańalyq ashyp, álemdi tańǵaldyratyn da sol shaqtyń ókilderi. Ulttyń sapasyn jaqsartyp, órisin keńeıtetin de sol qaýym. Jel qaıda tursa, sonda qaraı tura júgiretin essiz, keıde esti adamdardyń qyzyǵy men qıyny qatar turǵan kezi.
Jas adam qaı zamanda bolsyn óz qoǵamynyń negizgi beınesin kórsetedi. Demek, qoǵamnyń jaqsy, ne jaman bolmaǵy jastardan. Aldyńǵynyń alǵysyn alyp, keıingige ónege kórsete bilse, mine, bul taza jeńis. Al, kerisinshe bolsa, jaǵdaıdyń naq qıyndaǵany. Keshegi Maǵjan senip, Mirjaqyp óleńmen oıatqan jas – búgin kim? Erteń kimge aınalmaq? Oı túıý sizden...
Marjan ÁBİSH
