Májilis spıkeri Nurlan Nyǵmatýlınniń tóraǵalyǵymen ótken jalpy otyrysta Palata «2018-2020 jyldarǵa arnalǵan respýblıkalyq búdjet týraly» Zań jobasyna ózgerister men tolyqtyrýlardy maquldady, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.

Bul ózgerister Elbasynyń «Qazaqstannyń Úshinshi jańǵyrýy: jahandyq básekege qabilettilik», «Tórtinshi ónerkásiptik revolúsıa jaǵdaıyndaǵy damýdyń jańa múmkindikteri» atty Joldaýlaryn, sondaı-aq, Prezıdenttiń bes áleýmettik bastamasyn júzege asyrýǵa baǵyttalyp otyr.

Búdjettiń shyǵys bóligine qatysty aqparattarǵa kelgende Májilistiń qarjy jáne búdjet, áleýmettik-mádenı damý komıtetteri taldamalyq, sosıologıalyq zertteýler júrgizýge jáne konsaltıńtik kórsetiletin qyzmetterdi satyp alýǵa arnalǵan búdjet shyǵystarynyń ulǵaıtylǵanyna aıryqsha nazar aýdardy. 

- Biz shynynda da áleýmettik zertteý jumystaryna jáne konsaltıń qyzmetterge erekshe kóńil bólýimiz kerek. Mysaly, 2018 jylǵa arnalǵan búdjette áleýmettik zertteý jumystaryn júrgizý úshin 17 memlekettik organ 7,2 mlrd teńge salǵan. Búgingi aıqyndalǵan búdjette áleýmettik zertteýler úshin taǵy da 3,3 mlrd teńge qarastyrylyp otyr, - dedi Májilis tóraǵasy Nurlan Nyǵmatýlın.

Sondaı-aq, Májilis tóraǵasy dál osy búdjette múgedek jandarǵa qaraıtyn adamdarǵa bólinetin járdemaqy úshin respýblıkalyq búdjetten 2,7 mlrd teńge qarastyrylyp otyrǵanyn, al, elimizde oryn alǵan sý tasqyndaryna baılanysty İİM 1,6 mlrd teńge bólgeli otyrǵanyn alǵa tarta kelip,

- Sonda bizdiń áleýmettik zertteý salasynda sý tasqyndarynan da qıyn tótenshe jaǵdaı týyndap otyr ma? - dedi ol.

Odan ári Palata spıkeri bul jaǵdaıdyń jyl saıyn qaıtalanyp otyrǵanyn aıtty. Máselen, ótken jyly aldymen 770 mln teńge bólingen, al naqtylaý kezinde taǵy da 540 mln teńge qosylǵan. Al bıyl bólingen 460 mln teńgege qosa, taǵy 800 mln teńge qarastyrý kózdelip otyr.

- Soǵan qaraǵanda bul jyl saıyn osy maqsatqa (áleýmettik zertteý) artyq qarjy jumsaý kerek degen jospar bar sıaqty, - deı kelip, quzyrly organ ókilderine bul máseleni óte tıanaqty ári muqıat qaraý kerektigin tapsyrdy.

Búgingi túzetýlerge qatysty qosymsha qarajattar taǵy da,  mynadaı búdjettik baǵdarlamalar ákimshilerine bólinbek.  Máselen, Investısıalar jáne damý mınıstrligine –  avtomobıl joldarynyń sapasyn jaqsartýǵa, «Nurly jer» baǵdarlamasy sheńberinde ınjenerlik ınfraqurylymdy damytýǵa, Óńirlerdi damytýdyń 2020 jylǵa deıingi baǵdarlamasy sheńberinde aýyldyq eldi mekenderde sýmen jabdyqtaý jáne sý burý júıelerin damytýǵa 100,6 mlrd. teńge, Bilim jáne ǵylym mınıstrligine – jańartylǵan bilim berý mazmuny boıynsha bastaýysh, negizgi jáne jalpy orta bilim berýdiń oqý baǵdarlamalaryn iske asyratyn mektepterdiń muǵalimderine, sondaı-aq ulttyq biliktilik testileýden ótken jáne bastaýysh, negizgi jáne jalpy orta bilimniń bilim berý baǵdarlamalaryn iske asyratyn muǵalimderdiń pedagogıkalyq sheberlik biliktiligi úshin qosymsha aqylardy tóleýge 112,4 mlrd. teńge, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine - aýyl sharýashylyǵy janýarlaryn, tehnıka men tehnologıalyq jabdyqty satyp alýǵa nesıe berý, sondaı-aq lızıń kezinde syıaqy mólsherlemelerin sýbsıdıalaýǵa, AÓK-ti jáne agrarlyq ǵylymdy damytýǵa, sý resýrstaryn tıimdi basqarýǵa, jergilikti atqarýshy organdarǵa búdjettik kredıtter berý arqyly memlekettik qoldaýdyń qarjylyq sharalaryn paıdalaný tıimdiligin arttyrý jolymen AÓK ónimderin óndirýdiń tıimdiligin arttyrýǵa  – 39,5 mlrd teńge, İshki ister mınıstrligine – «Turǵyn úı qatynastary týraly» Zańnyń normalaryn iske asyrý maqsatynda 2018 jyldyń 1 qańtarynan bastap áskerı qyzmetshiler men olardyń otbasy múshelerin turǵyn úımen qamtamasyz etýdiń jańa tetigin engizýge baılanysty turǵyn úı tólemderine 10,0 mlrd. teńge, Qorǵanys mınıstrligine – 2018 jyldyń 1 qańtarynan bastap áskerı qyzmetshiler men olardyń otbasy múshelerin turǵyn úımen qamtamasyz etýdiń jańa tetigin engizýge baılanysty turǵyn úı tólemderine 10,1 mlrd teńge, Ulttyq ekonomıka mınıstrligine – jańa mıkrokásiporyndar qurý jáne jumys istep turǵan bıznesti keńeıtý úshin shaǵyn kásipkerlik sýbektilerine mıkrokredıtter berýge 12,4 mlrd teńge bólinetin bolady.

Jalpy otyrysta 2004 jylǵy 18 maýsymdaǵy UQSHU sheńberinde qupıa aqparattyń saqtalýyn ózara qamtamasyz etýge baılanysty kelisimge ózgerister týraly zań jobasy maquldandy.

Qujatta kelisimge qatysýshylar ortasyn keńeıtý múmkindigi qamtamasyz etilip otyr. 

Osy kúni Parlament Májilisi Vetnam Sosıalısik Respýblıkasymen qylmystyq ister boıynsha ózara quqyqtyq kómek týraly jáne Lıtva Respýblıkasymen bas bostandyǵynan aıyrýǵa sottalǵan adamdardy jáne medısınalyq sıpattaǵy májbúrleý sharalary qoldanylǵan adamdardy berý týraly  sharttardy ratıfıkasıalaýǵa qatysty zań jobalaryn jumysqa qabyldady.