Ramazan aıynyń bastalýyn naqty anyqtaý sharıǵı úkimder men astronomıalyq esepter negizinde júzege asady. Alǵashqy kezeńde musylmandar jańa týǵan aıdy kózben kóretin. Ǵylym men tehnologıa damyǵan zamanda musylmandyq kúntizbe sharıǵı úkim men ǵylymı zertteýler negizinde jasaldy.
Paıǵambarymyz Muhammed (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Orazany aıdyń týýyna qarap bastap, aıdyń týýyna qarap aıaqtańdar. Eger aı kórinbese, shaǵban aıyn otyz kúnge toltyryp, bastaı berińder», – degen. Demek, musylman jurtshylyǵy ramazannan buryn bolatyn shaǵban aıynyń jıyrma toǵyzy kúni keshke qaraı jańa aıdyń (ramazannyń) týýyn kútýleri kerek. Jańa aı kórinse, onda kelesi kúni oraza ustaıdy. Eger kórinbese, sol aıdy otyz kúnge toltyryp, orazany bastaıdy. Birqatar musylman memleketteriniń ǵalymdary osy hadıste aıtylǵan shaǵban aıynyń 29-ynshy kúni 15 mamyrǵa, al 30-ynshy juldyzy 16 mamyrǵa saı keletinin málimdeýde. Demek, astronomıalyq esepter 16 mamyrda jańa aıdyń týylatynyn kórsetýde. Al 17 mamyr – ramazan aıynyń alǵashqy kúni bolyp esepteledi. 
Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy elimizdegi irgeli zertteý ortalyqtarynyń biri bolyp tabylatyn «Ulttyq ǵaryshtyq zertteýler men tehnologıalar ortalyǵy» mekemesinen jańa aıdyń kórinýine qatysty resmı málimet suratty. Atalmysh mekeme 16 mamyrda astronomıalyq quraldar kómegimen jańa aıdy kórýge bolatynyn málimdedi. 
Osyǵan oraı, QMDB Ǵulamalar keńesi sharıǵı úkim men otandyq astronomıalyq ǵylymı zertteý nátıjesin negizge ala otyryp: «17 mamyr – ramazan aıynyń birinshi kúni», – degen sheshim qabyldady.