Tamasha tabıǵatymen, ózen-sýymen, narttaı almasymen talaıdy tamsantqan Almaty – kóp jannyń súıikti qalasy. Arý qala ótken ǵasyrdyń 60-shy jyldarynda-aq záýlim ǵımarattarymen, kóz tartar sáýletimen tanymal boldy. Sol Almatynyń búgingi beınesi tipten bólek. Alataý baýraıynda jatqan ǵajap qala keshe qandaı edi?

«Ótken ǵasyrdyń 60 -70-shi jyldary Almaty Keńes Odaǵyndaǵy eń tanymal qalalardyń biri boldy. Ol kezeńde Respýblıka saraıy, «Qazaqstan» qonaqúıi, Almaty sırki jáne «Medeý» muz aıdyny sıaqty tek Odaq kóleminde emes, álemdik deńgeıdegi naǵyz sáýleti kelisken nysandar paıda boldy. Sondaı-aq, arý qalamyz jasyl jelegimen de, aport almasymen de áıgili edi edi», – dedi Qazaqstannyń eńbek sińgen arhıtektory Almas Ordabaev.

Almas Ordabaev – ásem qalanyń sáýletine úles qosqan sáýletshiniń biri. Arhıtektor megapolıstegi «Samal» turǵyn úı aýdany, Ǵalymdar úıi syndy áli kúnge mańyzyn joımaǵan nysandar men kóptegen tarıhı monýmentterdiń avtory. Kópshiliktiń súıikti jerine aınalǵan myna Jańa alańnyń abattandyrý jobasyn jasaǵan da osy sáýletshi.

«Jańa alań men úshin qyzyq tájirıbe boldy. Ol kezde maıda-shúıde nárselerdiń ózine deıin Odaqtyń sheshimine táýeldi edik. Qarjysy 5000 somnan asatyn ár nysandy Máskeýmen kelisý kerek bolatyn. Ol jumysty tejeıtin. Sondyqtan túrli aıla-tásildi qoldanýdy da úırene bastadyq. Bir nysannyń ózin birneshe nysanǵa bólip jasaıtynbyz. Máselen, biz turǵan alańdy Keńes Úkimeti kezinde 20 nysanǵa bólip jasadyq. Al keıin, Táýelsizdik alǵan kezdegi erkindik sezimi biz úshin esten ketpesteı boldy», – dedi Almas Ordabaev.

Ardagerdiń qolyndaǵy myna qurylys nobaıy – búgingi biz kórip júrgen Ǵylym ordasynyń syzbasy. Ǵımarat soǵystan keıingi jyldary salynǵan. Keńes Úkimeti kezindegi qurylys materıaldarynyń jetispeýshiligi talaı qolǵa tusaý boldy deıdi sáýletshi.

Almaty degende, aldymen kóz aldymyzǵa keletin orynnyń biri – Kóktóbe. Eki jyl buryn jańartylǵan aspaly jolda 8 adam syıatyn 17 kabına jumys isteıdi. Nebári, 5 mınýtta joǵarǵy stansaǵa jetesiz. Al buryn munda tek eki kabınada 20 shaqty adam turyp keletin.

Álemdegi eń bıikte ornalasqan kózben sholý dońǵalaǵy dál osy Kóktóbedegi atraksıon eken. Onyń eń bıik núktesine jetken kezde, siz teńiz deńgeıinen 1136 metr bıiktikti sezine alasyz. Sondaı-aq, ásem Almatyny tamashalap, lázzat alýǵa bolady.

«Burynǵy eski ǵımarattardyń ornyna jańadan jaqsy-jaqsy ǵımarattar salyndy. Júretin baspaldaqtaryna deıin yńǵaıly etip, kelgen demalýshylarǵa da arnalǵan kóp demalys oryndary paıda bola bastady», – deıdi Almaty qalasy Naýryzbaı aýdanynyń sáýletshisi Qadyrbergen Aldabergenuly.

«2007 jyly Kóktóbedegi oıyn-saýyq baǵynyń aýmaǵynda áıgili «Beatles» rok-tobyna arnalǵan eskertkish ashyldy. Qoladan quıylǵan «bıtlzdyqtar» orny – kelýshilerdiń eń súıikti jeriniń biri. Bul óte erekshe músin. Kez kelgen adam bul músinmen sýretke túskende, ózin besinshi bıtloman retinde sezine alady», – deıdi «Kóktóbe» saıabaǵynyń damý jónindegi mamany Ǵalıa Meırambekqyzy.

Kúndelikti qarbalaspen júrip, keıde qalamyzdyń qalaı ózgerip jatqanyn baıqamaımyz. Sońǵy 10 jyldyń ózinde Almatyda talaı nysan qaıta jańaryp, jańa ǵımarattar paıda boldy. «Esentaı Moll», «Nurly taý» syndy alyp bıznes ortalyqtary boı kóterip, kógildir kúmbezdi Almaty Ortalyq meshiti, Shańǵy tramplınderi kesheni paıdalanýǵa berildi. Almaty metrosynyń alǵashqy bóligi de osydan 8 jyl buryn ashyldy.

Qazirgi Almaty – Shyǵys pen Batysty ushtastyryp otyrǵan iri megapolıs.  Almaty – jastardyń asqaq armanyna qanat bitirip, bıik maqsattarǵa jeteleıtin qala. Arý qalanyń tarıhy ǵasyrdan ǵasyrǵa jalǵasa bermek. Týǵan kúnińmen, Almaty!