Qadirmendi qazaqıa jaqsylary, talaı tarıhty tótesinen basyp tebindep alda kelemiz. Taǵylymymyz uzaǵynan bolǵaı. Tórtkúl dúnıeniń tańdaıyn qaqtyryp, jumyr jer ústindegi barsha qarashanyń nazaryn ózimizge aýdarýdamyz. Keıbiri tistenip kózderin qadap otyrsa, biri tańdaıyn qaǵyp qyzǵanyshpen ıegin sıpaýda. qazaqta «Kóz tıý, sóz tıý degen barma edi?qalaı edi?» Másele sonda jatyr. Endigi shabytymdy EXPO-2017 buraıyn. San myńdaǵan shalǵaıdan elimizge « oı mynaý qasıetti halyq eken aý», «dińgegi myqty qazaq eken aý» degen shyn nıetimen keledi deımisiń. Syrt kóz synshy keletinin áriden baǵamdaǵan halyq emes pe edik. Artyq qylam dep, tyrtyq qylmasaq ıgi edi. Kógildir ekranǵa qarasam qazaqstanǵa kelgishtep ketken sheteldikter qaptap ketipti. Júz jerden shaınarǵa nan tappaı júrgende janyńnan tabylmaǵan mundaı «joldastarǵa» pishtý. Laıym Elbasymyzǵa qaırat bere kór deımiz. Halyqtyń qamyn kúıttep otyrǵan Nuraǵa esen bolsyn. Ágárákim buqara arasynda jaǵympazdyq pen duǵa tilekti durys paıymdar adam bolsa. Zaman solaı boldy-aý. Asylynda men «Otanyn, otaǵasyn súıý-ımannan»deıtin bir musylmannyń urpaǵymyn. Búginginiń zıalysy Nursultan Nazarbaev. Qazaq eli úshin birinshi suraqqa tartylatyn da sol kisi, men tek bireýdiń jasaǵan kinási úshin kirbeńdep erteńgi kúni sáýlesine kóleńke túsirmese eken dep qalamymdy ushtap otyrǵandaǵym. «Qazaqstan–2050» strategıasy boıynsha qazaq jeriniń barlyq aımaqtarynda qara jol(asfált)tóselsin degen jarlyq shyqqan bolatyn, esterińizde bar bolsa.
Estigenderi, elderine kilemderin tósep aldy. Al Aqmola oblysy Ereımentaý aýdanyna sol jarlyq efırden kórsetilgende jaryq óship qaldyma eken, álde basshylyqqa jetkizer pende bolmady ma eken, baıybyna bara almaı-aq qoıǵanym. Teginnen tegin tilge tıek etip otyrǵanym emes, «Ne baı jeıdi, ne jarly jeıtin zaman boldy... Óıtkeni qazaqstan sondaı kezeńde tur qazir»(M. Qabanbaı) degen zaman ótti emespe?Adamnyń denesin qatty maı bassa da aýrýǵa ushyraıdy emes pe. Yrymyn jasap 4 jylda 1030metr kilem tósep bergeni taǵy bar. Bul kórpeńdi bylaı tartsań aıaǵyń shyǵady, bylaı tartsań basyń tońbaq. Áýpirimdep júrip Ereımentaý qalasynan 12 shaqyrym jerdegi «Taıbaı»aýylyna 4 jyl eńbektep júrip jetti-aý. Al sol qaladan 80 shaqyrym «Kúnshalǵan aýlyna(burynǵy ataýy Lenınskıı)»jol jóndeý jumyskerler kelý úshin(shamamen sanap kórdik) 25 jyldaı kútýimiz kerek eken. Qısaıǵan áripterimmen, bireýdiń shymbaıyna tıý, ıa bolmasa qıqar sóılep ish bosatý emes maqsatym. Bar bolǵany shóbi shúıgin, tulpar tuıaǵyna mújilgen taý tasy bar, sýy syldyrlaǵan shyraıly ólke jazdy kúni kelseń kýrorttyq zona desem artyǵym emes. Jańa kásipkerlerge mal sharýashylyǵymen aınalysýǵa naǵyz qolaıly meken. Soltústik Qazaqstan men Ortalyq qazaqstannyń qaq ortasynan oryn tepken bul aýyldyq okrýgi tabylǵan qazyna syndy. Elordadan shalǵaıda emes, Qaraǵandy qalasyna da túkirim jerde ornalasqan. Bir janyńdy aıǵaılatatyn jaıt qarapaıym qanshama qarasha kóktem shyǵa qarater bolyp egin egýge jumysqa kirisedi. Óldim-taldym dep ulan-qaıyr qara jerdi qoparyp bitiredi-aý tuqym seýip. Al endi kúıdiretini sol joldyń kesapatynan kúzde astyǵymyzdyń teń jartysyn ysyrap qyldyryp jınap ala almaı qalady. Shirkin-aı qazaǵymnyń teń jartysyn nanmen qamtamasyz etetindeı bar-aý. Baǵzyda bul kúnge zar edik qoı. Bir qazaqtyń eńbegin bar qazaq ortaqtassa ıgi edi. Qazaqtan qazaq qyzǵanar kúndi aýlaq qylsyn. Iá, bul men aýnap ósken týǵan jerim, al anamnyń qursaǵyndaı qymbat ólkem bul qazaǵym. Maqalamnyń negizi aýyl aqsaqaldarynyń qulaǵyma sybyrlap aıtqan aqylynan túıgen oıym bolatyn. Endi mine barsha qazaqqa jar salǵan keıpim. Al qart aıtsa qalt aıtpaıdy. Ereımentaý shynymen-aq kıelisiń aý....
Qabyltaıuly Ýathan
