Aǵymdaǵy jyldyń 31 qazanynda Mınsk qalasynda ótken Múnhendik qaýipsizdik konferensıasynyń negizgi tobynyń jumysyn bastalýyna baılanysty Belarýs Prezıdenti Aleksandr Lýkashenko óz eliniń Reseı-Ýkraına shekarasyna baqylaý jasaýdy usyndy dep habarlady «Azattyq radıosy».
Lýkashenko Mınsk kelisimderiniń oryndalýyna monıtorıń júrgizý mehanızmin qamtamasyz etý úshin normandik formatynda jumysyn kúsheıtýge shaqyrdy. «Jaı ǵana Ýkraınanyń shyǵys aımaqtarynda beıbitshilikti qamtamasyz etýge jáne Reseı-Ýkraına shekarasyna baqylaý jasaýǵa, sondaı-aq, bul aımaqtar Ýkraınanyń ajyramas bóligi bolyp tabylatyndyǵyna negizdelgen Donbasstaǵy saılaý ótkizýdi qosa júretin bolamyz», - dedi ol. «Eger qalasaq, Donbasta qaqtyǵystyń tezarada sheshimi tabylar edi», - dep Lýkashenko óz senimdi bildirdi. «Biz Ýkraınanyń EQYU-da arnaıy baqylaý mısıasynyń jáne úshjaqty baılanys tobynyń múmkindikterin nyǵaıtý boıynsha jumysyn jalǵastyra berýimiz kerek, biz Mınskide úshjaqty baılanys tobynyń tehnıkalyq núktesin qurý týraly, al ekinshisi búgin Eýropada kelise alatynymyzǵa daıynbyz», - dedi ol.
Belarýs Prezıdenti Donbassqa bitimgershilerdi engizý ıdeıasyn qoldady. «Donbassqa bitimgershilerdi ornalastyrý úshin ózara tıimdi sheshimdi izdestirý qajet, Ýkraınada BUU men EQYU-nyń birlesken mısıasyn ornalastyrý múmkindigin qarastyrý múmkindigi bar» - dep aıtty Belarýs Prezıdenti. 31 qazan - 1 qarashada Múnhen konferensıasynyń negizgi tobynyń Mınskide Shyǵys Eýropadaǵy tuńǵysh ret kezdesýi ótti, ol 31 qańtardan 1 qarashaǵa deıin jalǵasady. Múnhen konferensıasy 1963 jyldan beri jyl saıyn ótkizilip keledi jáne negizgi top 2009 jyldan beri kezdesip keledi. Kezdesýler buryn Amerıka Qurama Shtattarynda, Reseıde, Qytaıda, Katarda, Úndistanda, Avstrıada, Iranda jáne Efıopıada ótti.
Lýkashenkonyń mundaı málimdemesin jasaýǵa eki sebebi bolýy múmkin. Birinshiden, Lýkashenko Pýtınmen kelisimge kelip, bul bastamany - reseı-ýkraınalyq shekarasyn Belarýs baqylaýyn bastaıdy, óıtkeni batystyq sanksıalar reseılik ekonomıkaǵa jáne qarapaıym reseılik halyqtyń ómir súrý deńgeıine qatty áser etip jatyr, al D/LNR jaǵdaıy tolyǵymen Reseıdi tyǵyryqqa tiredi.
Ekinshiden, bul saıası qadam arqyly Lýkashenko Belarýs eliniń halyqaralyq bedelin álemdik qaýymdastyqta kóterý úshin jasalynyp jatyr, sondaı-aq Belarýske Reseıden jetkiziletin energıa resýrstarynyń baǵasyn tómendetý úshin jasalynyp jatyr. Tek sonda Belarýs ekonomıkasynyń jáne halyqtyń turmys jaǵdaıy jaqsarady. Egerde Belarýske jiberiletin Reseı óz energoresýrstaryna baǵasyn kóterse, onda Belarýs ekonomıkalyq quldyraýyna tap bolady.
Ýkraınanyń shyǵysynda qarýly qaqtyǵys 2014 jyldyń sáýir aıynda bastalǵanyn Ýkraınanyń Qarýly atap ótý kerek. Ýkraınanyń Qarýly Kúshteri men Donesk jáne Lýgansk oblystarynyń bir bóligin basqaratyn reseılik áskerı qurylymdar arasynda soǵys júrgizilýde. Donbass qaqtyǵysyn retteýdi retteıtin Mınsk kelisimderine 2015 jyldyń aqpanynda qol qoıylǵan edi. Olar Donesk jáne Lýgansk oblystarynda atys toqtatýǵa, aýyr áskerı tehnıkany alyp tastaýǵa, barlyq kepildikterdiń bosatylýyna jáne Ýkraına úkimeti tarapynan memlekettik shekarany tolyqtaı qalpyna keltirýge shaqyrady, biraq kelisimderdiń birde-bir tarmaǵy tolyǵymen oryndalmaı júr.
Kerimsal Jubatqanov, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty, Qazaq-Orys Halyqaralyq ýnıversıtetiniń dosenti.
