Qurmetti IýNESKO, qazaq tili ólgen joq!

/uploads/thumbnail/20181121182608536_small.jpg

IýNESKO qazaq tilin joıylyp ketý qaýpi bar tilderdiń qataryna engizgen dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. Osyǵan qatysty qoǵam belsendisi Rýslan Túsipbekov  IýNESKO-dan qazaq tilin qaýipsiz tilder qataryna engizýdi surap, ótinish bildirdi. 

"Joıylyp ketý qaýpi bar til tek turmystyq jaǵdaıda ǵana qoldanylady. Al bilim salasynda ıaǵnı mektepter men JOO-da qoldanylmaǵan til joıylyp ketý qaýpi bar tilderdiń qataryna engiziledi. Qazir joıylý qaýpi bar tilderdiń qataryna qazaq tilinen bólek belorýs, bashqurt jáne chývash tili bar.

Iá, belorýs tiliniń jaǵdaıy túsinikti. Belorýssıa elinde turǵyndardyń kópshiligi ana tilin biledi, alaıda stýdentterdiń 98 paıyzy orys tilinde bilim alady. Sonymen birge oqýshylardyń kópshiligi orys mektepterinde oqıdy.

Qazaq tilin belarýs tilimen salystyrý aqylǵa qonbaıdy. Sebebi Qazaqstanda ózge ult ókilderin qatar eseptegenniń ózinde oqýshylardyń 75 paıyzy qazaq tilinde bilim alady. Al qazaqtardyń qazaq mektebinde bilim alý kórsetkishi 90 paıyzǵa teń.

Elimizdegi oqý oryndarynda da osyndaı jaǵdaı. Jalpy esegende 70 paıyz stýdentter qazaq tilinde bilim alsa, qazaq tilinde bilim alatyn qazaq stýdentteriniń taza kórsetkishi 85 paıyzǵa jýyqtaıdy.

Taǵy bir aıta keterligi, belarýs tilinde sóıleıtinderdiń sany 6 mln adamǵa jýyqtasa, qazaq tilinde 15 mln.

Biraq eń bastysy Táýelsizdik alǵannan keıingi az ǵana ýaqytta qazaq tili qaryshtap damydy. Qazaqstandaǵy qazaq tilinde sóıleıtin adamdardyń sany 2 esege ósti jáne áli de ósý ústinde.

Al qazaq tilin bashqurt nemese chývash tilimen salystyrý múldem durys emes. Qazirgi ýaqytta ókinishke oraı bashqurttar men chývashtar óz táýelsizdigin alǵan joq.

Sol sebepti IýNESKO, qazaq tilin joılyp ketý qaýpi bar tilderdiń qatarynan alyp, qaýipsiz tilder qataryna qosýdy ótinemin", dep jazady Rýslan Túsipbekov óziniń feısbýk paraqshasyna.

Qatysty Maqalalar