Qostildilik degen aramzalyq saıasat qazaqty ulttyq sanasynan, ulttyq namysynan aıyrylǵan, tili shubarala, máńgúrt ultqa aınaldyryp edi. Endi úshtildilik qazaqty jer betinen buratola joıady. Oǵan talaspaıaq qoıyńyz. Biz sonyń bárine shúkir dep, «soǵys bolmasa boldy» dep, ulttyq aqymaqtyqqa jol berip otyrmyz. Endi óte kesh qaldyq.
* * *
Qazaq búgingi alasapyran zamannan joıylyp ketpeı aman qalamyn dese ólse de, tirilse de, aıtysyp-tartyssa da, tipti ashyq kúreske shyqsa da eń áýeli Qazaq Elinde orystyń tiliniń emes, qazaq tiliniń ústemdigin ornatýǵa dereý kirisýi kerek. Anaý Pýtın 400-den astam ult turatyn búkil Reseıdi bir ǵana orys tiline baǵyndyryp qoıǵany az bolǵandaı, eki sóziniń birinde basqa elderde de orys tilin kókke kóteremin dep zirkildeıdi. Al bizde orysqa qazaqsha sóıleseń, prokýratýraǵa, sotqa jaýap beresiń, jumystan qýylasyń. «Elimizde tynyshtyq!» dep júre ber, qazaq!
* * *
Úsh tilde sóıleıtin balada erjetken soń «ata-ana, ultym - qazaq, Otanym – Qazaqstan» degen uǵym, túsinik bolmaıdy. Bılik osynyń bárin jaqsy bile tura úshtildilik degen zalymdyq saıasatty álde bir halyqaralyq qupıa uıymdardyń tapsyrmasymen qazaqty joıý úshin dushpandarymyzdyń aqylymen engizip otyr.
* * *
Biz eń áýeli Allany, sosyn Qurandy, sosyn Paıǵambardy, sosyn Zańdy, sodan keıin baryp Elbasyn qurmetteýimiz kerek. Jáne áýeli Allany, sosyn Qurandy, sosyn halyqty, onyń ishinde jergilikti halyqty aldymen qurmetteıtin Elbasyn qurmetteýimiz kerek.
* * *
Qudaıym Qazaqstandy tońqalań asyrmasań, taqtan túspeıtin, atyp tastamasań, attan túspeıtin adamdar basqaryp otyrǵannan saqtasyn.
* * *
Qazaqstanda paryq-parasatsyz adamdarǵa da «Parasat» ordeni, qadir-qurmetsiz adamdarǵa da «Qurmet» ordeni, jatyp isher jalqaýǵa da «Eńbek Eri» ataǵy berile beredi.
* * *
Qazir halyq arasynda sanatta joqtar Senatqa kiretin boldy.
* * *
Qazir Memlekettik syılyq ıegeri atanǵan keıbir aqyndardyń poezıasyn oqyǵanda «báıgede esek ozǵan zaman boldy» degiń keledi.
Jelep-jebep jatatyn
Namys ta bir pir-baba
Ar-uıatty satatyn
Syılyq qurǵyr pul ǵana
* * *
Bereketi ketken eldiń reketi de depýtat bolatynyn kórdik.
* * *
Qazaqstanda Qudaıǵa til tıgizgen adamǵa sot joq, al bir oblys ne aýdan ákimine, qattyraq birnárse aıtsań, ne sottalasyń, ne ushty-kúıli habarsyz joq bolyp ketýiń, ne «avarıadan» qaıtys bolýyń múmkin.
* * *
Qazaqstanda qazaq múddesin aıtatyn til bar edi, biraq ony tyńdaıtyn qulaq joq bolǵasyn, ol til úsh jerden kesilip, úshke bólindi. Sonyń bárin oılap otyryp:
Aldymyzda buldyr ómir, buldyr el,
Átteń sony kim túsiner, kim biler?
Oıyn qoıyp, oıǵa alǵanyn istep júr
Zamanaýı tazylar men túlkiler,-dep kúbirledim. Qolymnan ne keledi, budan basqa?
Aqynnyń azamattyq, adamgershilik jáne bilim deńgeıi qandaı ekenin onyń ne jazyp júrgenine qarap ap-anyq kórýge bolady. Onyń ózi qandaı bolsa, óleńi de sondaı bolady. Qazir bılik basyndaǵylar men jaǵympazdar, sosyn nadandar «Birlik bar jerde tirlik bar» degendi elińde, aınalańda qandaı óreskeldikter bolyp jatqanyn kórseń de kórmegen bol, bas ızep, qol kóterip quptaı ber de túsindir otyr.
Buryn qazaqtar úıge kirgen jylannyń basyna aq quıyp shyǵaryp salatyn-dy. Qazir Qazaqstanǵa kelgen qaı jylannyń da basyna munaı quıyp, qushaǵyna-qyz, qaltasyna dollar salyp shyǵaryp salamyz. Jáne olardy ózimiz shaqyryp alatyn boldyq.
Myrzan Kenjebaı
Pikir qaldyrý