Sıfrlyq damý, qorǵanys jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrliginiń málimetine sáıkes, Qazaqstan AQSH, Ońtústik Koreıa, Shveısarıa, Estonıa elderimen qatar jańa jelini engizýdi pılottaýǵa kóshken álem elderiniń ondyǵyna kiredi. El aýmaǵyn 5G qamtý úshin ınfraqurylym jasaý boıynsha jumystar aıasynda osy jyldyń sońyna deıin Nur-Sultan, Almaty, Shymkent qalalarynda pılottyq jobany iske asyrý josparlanǵan.

Shet eldik ǵalymdar men dárigerler birigip: «Jeli saldarynan qaterli isik, júıke-júıeniń zaqymdanýy, kataraktanyń artýy, uryq, teriniń zaqymdanýy syndy ózge de qaýipti aýrýlar týyndaıdy. Besinshi býynnyń zıandyǵy sonshalyq, bolashaqta qaýipsiz aımaqtardyń azaıýy da múmkin. Sol sebepti 5G tehnologıalarǵa moratorıı jarıalaýdy suraımyz», - degen mátinde 2017 jyly Evropalyq keńeske hat jazyp, moratorıı talap etken bolatyn.

Symsyz tehnologıanyń kelesi býyny 5G baılanysyna túbegeıli qarsylyq bildirip, dabyl qaǵyp jatqan zertteýshiler tómendegi qaýip-qaterdi bolatyny jaıly derekter berdi:

- Kóz aýrýlary;

- Tersheńdik;

- Teriniń zaqymdanýy;

- Imýnıtettiń buzylýy;

- Zat almasýdyń buzylýy;

- Nevrologıalyq aýrýlar;

- Rak aýrýynyń bolý qaýpiniń artýy;

-  Aǵash pen ósimdikterdiń zarar shegýi;