Kásipodaq degenimiz ne? Biz onyń qandaı quqyqtary baryn bilemiz be? Ol nemen aınalysady?

Árıne, búgingi tańda ár uıymda kásipodaq bar. Onyń músheleri negizinen ujymda jumys isteıtinder. Biraq kúndelikti kúıbeń tirlikpen júrip, biz oǵan mán bere bermeıtinimiz aqıqat. Biraq eske saqtaıtyn bir nárse bar: kásipodaq seniń quqyńdy qorǵaıdy jáne saǵan qamqorlyq jasap, qajetti jaǵdaılarda materıaldyq jáne basqa da kómek kórsetip otyratyny  da jasyryn emes.

Kásipodaq salalyq bolyp bólingenimen, olardyń da óz merekesi bar. Ár jyldyń 10 qazan kúni kásipodaqtar ózderiniń merekesi atap ótedi. Kásipodaq Prezıdent tapsyrǵan mindettemelerdi adal oryndap jatyr desek, bul aqıqat. Memleket saıasatyn júrgizip otyrǵan kásipodaqtyń jumysy atap aıtqanda, búginde Elbasynyń tapsyrmalary, Prezıdenttiń  Joldaýlarymen tolyqqandy úndesip otyr. Óıtkeni kásipodaqtyń basty mindeti–eńbek adamynyń quqyn qorǵaý jáne olardy qoldaý.  

Eń bastysy, respýblıkalyq basty uıymnyń biri bolyp otyrǵan biz sóz etkeli otyrǵan Kásipodaqtar federasıasynyń búginde jumys berýshilermen jumysy jandanyp keledi. Atalǵan federasıanyń  jumys berýshilermen ortaq kelisimi bar. Atalǵan qujat «2018-2020 jyldarǵa arnalǵan Bas kelisim» dep atalady. Munyń aıasyna ne kiredi? Atap aıtar bolsaq, 23 salalyq, 16 jergilikti kelisimniń aıasynda eńbek adamynyń quqyn buzbaý máselesi tur, Eńbek adamyna  jaǵdaı jasaý máselesi kóterilip, eki jaq mámilege kelip, qol qoıǵan.

Alaıda aıta ketetin bir nárse bar, kóptegen eńbek ujymdarynda jumysqa turǵan adam kelisimshartqa otyrmaı jumys isteı beredi. Sondyqtan qandaı da bir salaǵa jumysqa tursańyz, eń aldymen jumysshy nemese qyzmetker bolsyn, jumys berýshimen kelisimshartqa otyrýyńyz kerek. Ol bir jylǵa bola ma, joq alty aıǵa ma, onyń barlyǵy da kelisimshartta atap kórsetilgeni durys . Sonda ǵana jumysqa turýshy azamat esh utylmaıdy. Sotta da quqyn qorǵaı alady.

Búgingi tańda osyǵan baılanysty Kásipodaqtar federasıasy eńbek adamynyń quqyn qorǵaý jáne olardyń quqyqtyq saýattylyǵyn ashý úshin ne istelinip jatyr.? Bul saýalmen  Kásipodaqtar felerasıasyna shyqqan bolatynbyz. Kásipodaqtar federasıasynyń baspasóz ókili bizge mynandaı aqparattar berdi. Birinshiden, atalǵan jaǵdaıdy júıege keltirý maqsatynda Kásipodaqtar felerasıasy Eńbek jáne áleýmettik qorǵaý mınıstrligimen 2018 jyldyń kókteminen beri respýblıkalyq is-shara ótkizýdi bastaǵan kórinedi. Atalǵan aksıa «Eńbek shartyn bastańyz!» dep atalady. Ústimizdegi jyldyń alǵashqy alty aıynda respýblıka kóleminde 110 myń ujymdyq shart jasalǵan eken. Ujymdyq shartpen jumys isteý búgingi tańda 98 paıyzdy qurap otyr eken. Bul árıne jaqsy kórsetkish. Ázirge bul kásipodaq uıymdary bar óndiris nemese kásiporyndaǵy  eńbekshilermen jasalǵan ujymdyq shart kelisimi.

Kásipodaqtar federasıasy sondaı-aq Joǵary sotpen de memorandýmǵa otyrǵan. Munyń da sebebi bar. Óıtkeni kóptegen ujymdarda   eńbek daýlary ara-tura kezdesip qalady. Mundaı jaǵdaıda máseleni sotqa deıin sheshý máselesi de qarastyrylǵan. Qazirdiń ózinde kásipodaqtar ǵımaratynda 17 tatýlasý ortalyqtary jumys isteıdi. Árıne, sottyń da sharýasy shash etekten. Al isti nasyrǵa shaptyrmaı, máseleniń aldyn alý arqyly sheshý bul jaǵdaıdy asa kúrdelendirmeıdi. Sondyqtan bul oraıda Joǵary sotpen birlesip qurylǵan medıasıalyq ortalyqtardyń jumysy búgingi tańda ońdy bolyp otyr. Mundaı ortalyqtar eki tarapty tatýlastyrady, mámilege keltiredi. Sóıtip jaǵdaıdyń aldyn alady.

Qazirgideı qym-qýyt, tehnologıanyń damyp, jumystyń avtomattandyrylyp otyrǵan ýaqytynda jumys ornyn saqtaý úlken mártebe. Sondyqtan da kásipodaqtar federasıasy árbir azamattyń quqyn qorǵaý maqsatynda olardyń jumys ornyn saqtaý úshin 122 myńnan asa jumys berýshilermen kelisimge kelgen. Bul úlken nátıje jáne kásipodaqtardyń búgingi tańda tıanaqty jumys istep jatqanyn kórsetedi.

Rasyn aıtý kerek, elimizdegi Kásipodaqtar federasıasy jalaqysy tómen jumysshylardyń eńbek aqysyn kóterý turǵysynda Prezıdenttiń berilgen tapsyrmasyn qatań baqylaýǵa alyp keledi. Sondyqtan aldymen ózińe, sosyn kásipodaqtyń qoldaýyn sezin dep qadap aıtqymyz keledi. Óıtkeni qandaı da bir jaǵdaı bolmasyn, eń aldymen seniń quqyńdy qorǵap, qoldaýyn kórsetetin osy biz aıtyp otyrǵan – kásipodaq uıymy. Búginde 2 mıllıonnan asa múshesi bar kásipodaq uıymynyń jumysy shyndyǵynda búginde jandanǵan jáne memleket saıasatyn halyqpen birge ortaq maqsat úshin, bolashaǵymyz úshin adal atqaryp  keledi.