Áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qorynyń Almaty fılıaly koronavırýsqa baılanysty kópshilikti mazalaǵan suratarǵa jaýap berdi. 

1. Koronavırýstyń belgileri qandaı?

Koronavırýstyń belgileri ótkir respıratorlyq ınfeksıa men tumaý belgilerine uqsas bolyp keledi. Biraq, kóptegen jaǵdaılarda bul kádimgi respıratorlyq juqpanyń sımptomdary bolýy ábden múmkin:

• Túshkirý;
• Álsizdik;
• Bas aýrýy
• Dene qyzýynyń kóterilýi;
• Tamaqtyń jybyrlaýy;
• Keýde qýysynyń aýyrýy;
• Júrek qaǵysynyń jıileýi;
• Tynys alýdyń jıileýi;

2. Koronavırýs qalaı taralady?

COVID-19 vırýsy eki túrli jolmen taralady:

• Jótelgende, túshkirgende, aýrý adammen sóıleskende aýa arqyly;
• Turmystyq zattar arqyly;

3. Koronavırýstyń aldyn alý joldary qandaı?

Eń aldymen, ár adam sanıtarlyq gıgıena talaptaryn saqtaýǵa mindetti. Kópshilik tamaqtanatyn jerlerge, qoǵamdyq oryndarǵa, bazarlarǵa barýdan bas tartqan jón.

Qoldy jıi-jıi sabyndap jýyńyz, arnaıy antıseptıkalyq quraldardy paıdalanyńyz. Úıińizdi (jumys ornyńyzdy) taza ustaýǵa tyrysyńyz: jıi-jıi sýmen jýyp, aýany tazartyp otyryńyz.

Túshkirgende, jótelgen kezde murnyńyz ben aýzyńyzdy bir rettik sýlyqtarmen jabyńyz. Ortaq turmystyq quraldardy paıdalanbańyz.

4. Koronavırýs belgileri neshe kúnde bilinýi múmkin?

Vırýs juqqan kúnnen bastap 14 kúnnen 28 kúnge deıin.

5. Koronavırýs juqqan-juqpaǵanyn anyqtaıtyn analızderdi qaı jerde tapsyrýǵa bolady?

COVID-19 vırýsyn tómendegi oryndar arqyly tapsyrýǵa bolady:

• Ulttyq saraptama ortalyǵy;
• Ortalyq respýblıkalyq zerthana;
• Qalalyq klınıkalyq ınfeksıalyq aýrýhana;

6. Qandaı jaǵdaıda koronavırýske test tapsyrýǵa bolady?

Eń aldymen, epıdemıologıalyq ahýal qıyndaǵan jáne vırýs taralǵan elderden kelgen azamattar, sondaı-aq, klınıkalyq belgiler anyqtalǵan jáne koronavırýs juqtyrǵan pasıenttermen baılanysta bolǵandar test tapsyrady. Basqa jaǵdaılarda analız tapsyrýdyń qajeti joq.

7. Infeksıa juqtyrǵan adammen baılanysta bolǵandar ne isteýi kerek?

Vırýs juqtyrǵan adammen qandaı da bir baılanys bolǵan jaǵdaıda 1406 biryńǵaı baılanys nómirine, emhanaǵa nemese juqpaly aýrýlar aýrýhanasyna habarlasý qajet.

8. Ózge memleketterge baryp kelgender ne isteýi kerek?

Koronavırýs taralǵan elderge baryp kelgen azamattar 1406 nómirine qońyraý shalyp, ózi jaıly málimet berýi tıis. Sonymen qatar, tirkelgen emhanasyna, juqpaly aýrýlardy qabyldaıtyn aýrýhanaǵa habarlasýǵa bolady. Ári qaraı ne isteý kerektigin mamandardyń ózderi aıtady.

9. Koronavırýs juqtyrǵan adamnyń otbasy músheleri ne isteýi kerek?

Vırýs juqtyrǵan adamnyń otbasy músheleri mindetti túrde analız tapsyrýy tıis. Dárigerler test nátıjesine qarap ony aýrýhanaǵa jatqyzý nemese syrqat belgileri bolmaǵan jaǵdaıda úı jaǵdaıynda karantınge ornalastyrý jóninde sheshim qabyldaıdy.

10. Koronavırýstan qalaı emdeıdi?

Kez kelgen aýrý sıaqty koronavırýsty da emdeýdiń belgilengen tásilderi bar. Naqtyraq aıtqanda, vırýsqa qarsy áreket etetin arnaıy preparattar men jeke gıgıena talaptary qoldanylady.

11. Koronavırýs juqtyrǵanda úıde emdelýge bola ma?

Bul ár adamnyń jeke jaýapkershiligine baılanysty másele. Aýyrǵan adam úı jaǵdaıynda karantınge jabylǵan jaǵdaıda dárigerdiń talaptaryn buljytpaı oryndaýy tıis. Karantınge jabylǵan azamattardyń eshqaıda shyǵýyna bolmaıdy. Gıgıena talaptaryn saqtap, betperde kıip júrse, jeke ydys-aıaq paıdalansa, qolyn sabynmen jýyp, zararsyzdandyratyn quraldardy qoldansa, bólmeniń aýasyn jıi jańartyp otyrsa – vırýsty otbasy múshelerine juqtyrý qaýpi tómendeıdi.

12. Karantın neshe kúnge sozylady?

Karantın 14 kúnge sozylady. Keıin pasıentter emhana dárigerleriniń baqylaýynda bolady.

13. Aýyrmaǵan adamdar betperde kıýi qajet pe? Vırýstan qorǵaný úshin qandaı betperde kıgen durys?

Deni saý adamdarǵa maska kıýdiń qajeti joq. Dárihanalarda satylatyn kádimgi úsh qabatty betperde vırýstan qorǵanýǵa jetkilikti nemese respıratorlyq betperdelerdi paıdalanýǵa bolady.

14. Aýrýdyń aldyn alý úshin qandaı dárýmenderdi ishken durys?

Arnaıy dárýmen qabyldaýdyń qajet joq. Qazir durys tamaqtanyp, jemis-kókónis jegen durys. Qoǵamdyq jerlerden tamaqtanbaı, úıdiń tamaǵyn jeý qajet.

Áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qory

Almaty fılıaly nyń baspasóz qyzmeti