31 mamyr – Qazaqstan tarıhyndaǵy eń qaıǵyly paraqtardyń biri. Bul kún saıası qýǵyn-súrginge ushyrap, ashtyqtan jappaı qaza tapqan mıllıondaǵan adamnyń taǵdyry qıylǵan kún. Osyǵan baılanysty Shyǵys Qazaqstanda túrli onlaın platformadaǵy derekti jarıalanymdar men vıdeo-dárister, vıdeo-ekskýrsıalar men dóńgelek ústelder uıymdastyryldy.

20 ǵasyrda bizdiń memlekettiń aýmaǵynda GÝLAG, QarLag, Steplag, ALJIR syndy eńbekpen túzeý lagerleri uıymdastyryldy. 30-40 jyldary Qazaqstanǵa júzdegen káris, túrik, ıran, kúrt, ázirbaıjan ulttarynyń ókilderi jer aýdaryldy. Al áskerı jyldarynda keıin nemis, grek, sheshen, ıngýsh, qarashaı, balqar, qyrym tatarlary men basqa halyqtar jer aýdaryldy. Olar bizdiń ulttyń qonaqjaılyǵy men meıirimdiliginiń arqasynda osynda birjola sińisip ketti.

Búginde jer aýdarylyp kelgen ózge elderden kelgen adamdardyń urpaqtary egemendi Qazaqstanda ómir súrip, elimizdiń damýyna úles qosýda. Olar Qazaqstandy Otanymyz dep esepteıdi.

Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alý kúnine oraı Oralhan Bókeı atyndaǵy ortalyqtandyrylǵan kitaphanada «Jaraly jyldar jańǵyryǵy» men «Isterzannoe serdse» atty derekti sharalar onlaın rejımde ótti. «Isterzannoe serdse» atty derekti shara barysynda M.Mýsına, G.Belger, E.Kýznesov, V.Mogılnıskıı, A.Áljanova, B.Qoıshybaeva syndy jazýshylardyń kitaptarynan úzindiler kórsetildi.

«Jaraly jyldar jańǵyryǵy» bóliminde saıası qýǵyn-súrgin qurbandary men asharshylyq jyldarynda qaza tapqan shyǵysqazaqstandyqtar týraly derekti materıaldar usynyldy.

A.S.Pýshkın atyndaǵy oblystyq kitaphanada osy taqyrypqa oraı jazylǵan kitaptardyń kórmesi ótti. Kórmede «Letopıs narodnoı tragedıı», «Stranısy tragıcheskıh sýdeb», «Krasnyı terror: polıtıcheskaıa ıstorıa Kazahstana» jınaǵy, «Velıkıı djýt» derekti kitaptary usynyldy. «Knıge skorbı» kitabynda saıası qýǵyn-súrgin jyldary Shyǵys Qazaqstan oblysynda zardap shekken azamattardyń tizimi jazylǵan.

Shyǵys Qazaqstan tarıhı-ólketaný mýzeıiniń áleýmettik jelilerdegi paraqshalarynda «Jızn vo ımá svobody» men «Tragıcheskıe stranısy ıstorıı kraıa» atty vıdeo-dárister uıymdastyryldy.

Shyǵys Qazaqstan oblystyq sáýlet-etnografıalyq jáne tabıǵı-landshaftyq murajaı-qoryǵynda «Jertvy repressıı» atty vıdeo-dáris ótti. Murajaı-qoryqtyń qyzmetkeri saıası qýǵyn-súrgin jyldary jazyqsyz jazaǵa tartylǵan ult qaıratkerleri Á.Bókeıhanov, M.Dýlatov, A.Baıtursynov, J.Aımaýytovtyń taǵdyrlary týraly keńinen aıtyp berdi.

SHQO aqparat ortalyǵy

Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alý kúni egemendi elimizdiń bul kúnge qalaı jetkenin aıǵaqtaıtyn kún ispettes. Sondyqtan keler urpaq saıası qýǵyn-súrgin qurbandary men ashtyqtan qaza tapqan azamattardy bir sátte esten shyǵarmaq emes.