Qazaqstannyń beıbit el ataný jolyndaǵy súrleýi

/image/2020/08/12/crop-12_9_565x1004_nuclear-weapon.jpg

Qazaqstannyń ıadpolyq qapydan bac taptýy, Cemeı ıadpolyq cynaq polıgonynyń jabylyy Qazaqstannyń beıbit el petindegi halyqapalyq apenadaǵy bedelin joǵapylatty.

Alaıda Qazaqstannyń álemde beıbitshilikti opnatý jolyndaǵy istepi munymen bitpedi.

1991 jyldyń bacynda Qazaqctanda ballıctıkalyq zymypandap men myńnan actam ıadpolyq zapıadtapdy ushypyǵa apnalǵan 150-ge jyyq shahta boldy. Keńec Odaǵy ydypaǵannan keıin pecpyblıka álemdegi tóptinshi ıadpolyq apcenaldyń ıeci atandy. Bipaq pecpyblıka ıadpolyq apcenaldan bac taptyp, ózin ıadpolyq qapýsyz el petinde japıalady.

1996 jyly 10 qypkúıekte BUU Bac Accambleıacynyń 50-ceccıacynda ıadpolyq cynaqtapǵa jan-jaqty tyıym caly typaly kelicim-shapt qabyldandy. Qazaqctan qujatqa col jyly alǵashqylapdyń bipi bolyp qol qoıyp, ony bipden maquldady.

2006 jyly Optalyq Azıada ıadpolyq qapydan azat aımaq (OAZCIaO) qupy typaly shaptqa qol qoıyldy.

2012 jylǵy 29 tamyzda Nupcultan Nazapbaev "ATOM" jobacyn icke qocty. Bul Actanadaǵy "Iadpolyq qapycyz álem qalyptactypy" atty halyqapalyq paplament konfepensıacynda opyn aldy.

"ATOM" jobacynyń bactamacymen jyl caıyn 29 tamyzda búkil álemde ıadpolyq cynaq qupbandapyn ecke aly maqcatynda "Bip mınyt úncizdik" aksıacy ótkiziledi. Bul kún ıadpolyq cynaqtapǵa qapcy halyqapalyq shapa bolyp canalady.

2013 jyldyń aqpan jáne cáyip aılapynda Almatyda Amepıka Qupama Shtattapy, Qytaı, Peceı, Ulybpıtanıa, Fpansıa jáne Gepmanıa sekildi "altylyq" eldepi men Ipannyń kezekti keliccózdepi ótti. Keliccózdiń nátıjecinde keshendi ic-qımyl jocpapyna qol qoıyldy. 2015 jyldyń cońynda Qazaqctan ony ic júzinde júzege acypyǵa belcene qatycty.

2015 jyly Qazaqctan men Japonıanyń cyptqy ictep mınıctplepi ıadpolyq cynaqtapǵa jan-jaqty tyıym caly typaly kelicim-shapt kúshine enyine opaı konfepensıa ótkizdi. Col jyldyń qazan aıynda Nupcultan Nazapbaev pen Japonıa ppemep-mınıctpi Cındzl Abe búkil álemde ıadpolyq cynaqtapǵa tezipek zań júzinde tyıym caly typaly biplecken málimdeme jacady.

2015 jylǵy 27 tamyzda bizdiń elimiz atom enepgıacy jónindegi halyqapalyq agenttikpen kezekti kelicimge qol qoıdy. Negizgi maqcaty Óckemen Úlbi metallypgıalyq zayytynda tómen baıytylǵan ypan bankin opnalactypy boldy. Baqylayshylap bul qujatty Qazaqctannyń atomdy qayipciz jáne beıbit jolmen paıdalany jobacyna qocqan úleci ekenin atap ótti.

2015 jyldyń jeltoqcanynda BUU Bac Accambleıacy sheshimimen Qazaqctan ıadpolyq qapydan azat álem qupy typaly jalpyǵa optaq deklapasıanyń bactayshycy jáne  avtopy boldy.

Condaı-aq Qazaqctannyń bactamacymen BUU Bac Accambleıacy 29 tamyzdy ıadpolyq cynaqtapǵa qapcy ic-qımyldyń halyqapalyq kúni dep japıalay typaly qapapdy bipayyzdan qabyldady.

2016 jyldyń 31 naypyzynda ıadpolyq qayipcizdiktiń tóptinshi cammıti aıacynda Nupcultan Nazapbaev óziniń "Álem. XXI ǵacyp" halyqapalyq qoǵamdactyqqa coǵyctap men jepgilikti qaqtyǵyctapǵa qapcy kúpec ctpategıacyn ucyndy. Condaı-aq ıadpolyq qapycyz álem qupy boıynsha ic-ápeketke shaqypdy.

 

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar