Muhtar Áblázov pen Vıktor Hrapýnov sheteldik bankter arqyly 755 mıllıon dollar jylystatqan. Bul týraly halyqaralyq jýrnalısik tergeý konsorsıýmynyń (ICIJ) jahandyq esebinde habarlandy.

Esepke sáıkes, álemdegi bes iri bank - JPMorgan, HSBC, Barclays, Deutsche Bank jáne Bank of New York Mellon - 1999 jyldan 2017 jylǵa deıin kúdikti sıpattaǵy kóptegen tranzaksıalar júrgizip, klıentterge eki trıllıon dollardan astam aqshany jylystatýǵa kómektesip otyrǵan.

Atap aıtqanda, 2008 jyldan bastap 2016 jylǵa deıin Muhtar Áblázovtyń sheteldik bankterdegi shottary boıynsha 666 mıllıon dollarǵa 73 operasıa júrgizilgen. Áblázov shottary boıynsha 73 tranzaksıanyń 14-i bankterde kúdikti dep belgilengen. Osy ýaqytta Áblázovqa barlyǵy 27 bank shottary tıesili bolǵan.

Hrapýnovtar otbasy 2003 jyldan 2017 jylǵa deıin 88,9 mıllıon dollarǵa 206 tranzaksıa júrgizgen, onyń 29 tranzaksıasyn bankter kúdikti dep tanyǵan. Jalpy, Hrapýnovtar otbasy 37 bankte esepshotqa ıe bolǵan.

Tergeýdiń negizinde 2,1 myńnan astam "kúdikti operasıalar týraly esepter" (SAR) bar, olardy bankter AQSH qarjy mınıstrliginiń FinCEN bólimshesine (qarjylyq qylmystarǵa qarsy kúres basqarmasy) usyndy. Bul "qupıa" materıaldardy BuzzFeed basyp shyǵaryp, sodan keıin ICIJ uıymyna tapsyrdy. Jýrnalıser konsorsıýmy tergeý júrgizip, qujattardy taldaǵan 88 elde 400-den astam jýrnalıserden turatyn top qurdy.

Jalpy somanyń 514 mıllıard dollary JPMorgan bankine, al 1,3 trıllıon dollary Deutsche Bank-ke tıesili. Bankter "úlgili minez-qulyq" týraly ýádelerin birneshe ret buzdy dep habarlanǵan. Olar zańsyz áreketteri úshin alynǵan, atap aıtqanda, salyqtyq alaıaqtyq, esirtki satý jáne qylmys jasaǵany úshin alǵan qarajattaryn jylystatýy múmkin. Bankter keıde sanksıalardy buzyp, sonymen qatar klıentterge olardy aınalyp ótýge kómektesken.

Jýrnalıser jasaǵan tergeýde Venesýela, Qytaı, Reseı, Ýkraına, Qazaqstan, Afrıka jáne basqa da memleketter bıznesmenderiniń esimderi jazylǵan.