Orys mamany NASA-nyń Máskeýdi ǵarysh kemesi arqyly ıadrolyq bombalaıtyn qupıa jospary bolǵany týraly zertteýin jarıalady" dep jazdy Newpaper24.com basylymy.

Basylymnyń jazýynsha, Vashıngton men Máskeý úshinshi dúnıejúzilik soǵysty bastaýǵa óte jaqyn qalǵan. Olardyń tórt jylǵa sozylǵan teketiresinde Kýba zymyran daǵdarysy shıelenisti arttyra túsken.

"Eki elde de alapat soǵys týraly úreıler boldy. Tehnologıalar men ony óńdeýshilerdiń kóptegen qatelikterinen birneshe sekýnd ótken soń ıadrolyq soǵystyń aldy alyndy" dep jazdy basylym.

Japonıanyń Hırosıma jáne Nagasakı qalalaryna jasalǵan ıadrolyq soqqydan keıingi yqtımaldyǵy joǵary ıadrolyq soǵys qaýpi týyndaǵany tilge tıek etilgen.

Aqparatqa sáıkes, orys zertteýshisi Pavel Shýbın osy qorqynyshtyń shyǵý tegi týraly 1976 jylǵy naýryzdaǵy qujatty ashqan.

Qujatty sol kezdegi qoldanbaly matematıka ınstıtýtynan Iý.G. Sıharýlıdze men Dmıtrıı Ohotsımskıı jazǵan. Olar keńestik ǵarysh apparattarynyń traektorıasyn anyqtaýda sheshýshi ról atqarǵan.

AQSH-tyń ǵarysh jónindegi tarıhshysy Dýeın Deı óz blogyndaǵy jazbasynda bylaı deıdi: "Habarlamada amerıkalyq ǵaryshtyq shattl Kalıfornıadaǵy Vandenberg áskerı-áýe bazasynan ushyrylatyny jáne Keńes Odaǵynyń ońtústiginen soltústigine qaraı ushatyny aıtylǵan. Ol Máskeýdiń ústinen ótip, ıadrolyq qarýdy jiberedi... Qarý shattldan shyqqan 200 sekýndtan keıin Máskeýdi túgeldeı jaryp jibere alatyn qaýqarǵa ıe. Bul – osy tapsyrmany amerıkalyq sýasty raketasyna oryndatqannan áldeqaıda tez".

Shýbınniń aıtýy boıynsha, esep Komýnıstik partıanyń Ortalyq Komıtetine kelip túsken jáne onda qatty pikirtalas bolǵan. Nátıjesinde KSRO premer-mınıstri Leonıd Brejnev eldi osyndaı shabýyldan saqtaý úshin balamaly sharalar keshenin ázirleýdi buıyrǵan.

Shýbın bul esep birneshe keńestik uıymdar arasynda taratylǵanyn jáne onyń keńestik ǵarysh baǵdarlamasyna aıtarlyqtaı áser etkenin jazady.

Basylymnyń aqparatynsha, esepte aıtylǵandar ol kezde kópshilikke málim emes edi, sondyqtan onyń mazmuny ondaǵan jyldar boıy qaıta aıtylyp, burmalanǵan.