Sońǵy jyldary elde túrik taýarlaryna degen qyzyǵýshylyq artyp keledi. Sáıkesinshe, suranystyń joǵarylaýyna baılanysty Túrkıamen alys-beris jasaǵysy keletinderdiń de sany kóbeıgen. Osy rette Qamshy tilshisi Túrkıadan taýar ákelýdiń qaýipsiz joldaryn, máselege qatysty eń jıi qoıylatyn suraqtardyń jaýabyn izdep, Ystambuldan Qazaqstanǵa taýar jóneltýmen aınalysatyn jeke kompanıa quryltaıshysy Oljas Qýatbaevpen tildesip  kórdi.

Bul bızneske qalaı keldim?

2021 jyly Qazaqstanǵa 115 mıllıon teńgege taýar jiberdik. Negizgi mamandyǵym – hımık. 2016 jylǵa deıin vahtada jumys istep keldim. 15 kún jumys istep, 15 kún demalatynbyz. Bir kúni youtube-tan bıznes júrgizýge baılanysty vıdeolar qarap, óz kásibimdi ashýdy jón kórdim. 2017 jyly "Bıznes bastaý" kásipkerlik mektebinde eki aı oqydym. Dosym arqyly Qytaıdan taýar alyp, elde sata bastadym. Ol ýaqytta qytaı taýarlarynan jaqsy paıda túskenimen, sapasy týraly aýyz toltyryp maqatana almaıtynbyz.

2017 jyldyń sáýir aıynda jańa múmkindikterdi baıqap kórýge bel sheship Ystambulǵa keldim. Ystambuldan 1,5 mıllıon teńgege "Wanex kids" atty balalar kıimin alyp, elge jiberdim. Sol ýaqyttarda óz bıznesim jaıly áleýmettik jelide jazyp júretinmin. Adamdardyń Túrkıadan taýar ákelýge qyzyǵýshylyǵy artqanyn baıqadym. Alǵash bıznesti bastaǵanda básekelester tym az edi. Ózim logıstıka jaǵynan habarym bolǵandyqtan, taýar ákelip, ony satý qıynǵa soqqan joq. 2017 jyly alǵashqy master klass ótkizgenimde Túrkıamen jumys isteýge suranys óte kóp boldy. Bári osylaı bastaldy.

 Taýar satýdy alǵash bastaǵanda qandaı zattarǵa tapsyrys bergen durys?

"Myna taýardy alyp satsań, mılloner bolasyń" dep Qazaqstandaǵy eń myqty bıznesmen de aıta almaıdy. Sebebi taýardy alatyn halyq. Men óz komandama mynadaı ádisti qoldanýǵa keńes beremin. Taýardy almaı turyp Instagram, Facebook, WhatsApp toptarǵa, Olx.kz sıaqty adamdar kóp otyratyn jerge balalar kıimin, aıaqkıim, qyzdar kıimin salyp, test jasap kórińiz. İshindegi suranysqa ıe  taýarlarǵa oılanbaı tapsyrys berseńiz bolady. Biz aıyna 5 mln teńgege taýar salatyn bolsaq, sonyń  40% -y balalar kıimi, 40%-y qyzdar kıimi, 20%-y erler kıimi men basqa taýarlar.

Sondyqtan Túrkıadan taýar aldyrarda óz qalańyzdaǵy básekelestik qandaı, kim, ne satyp jatyr, naryqta qandaı taýar joq, qandaı taýar kóp degen sıaqty suraqtardyń jaýabyn izdep, zertteý júrgizý mańyzdy. Taýar aldyrý problema emes, ony satý problema. Men "Bıznes bul – klıent". degen qaǵıdany ustanamyn. Eger siz óz qalańyzda taýaryńyzǵa klıent taba alatyn bolsańyz, "saýdam júrdi" deı berińiz.

Taýarǵa qalaı tapsyrys berem? Taýar alý úshin Túrkıaǵa barý qajet pe? Deldaldarǵa senýge bola ma?

Eger qolyńyzda 1 mıllıon teńgeden kóp qarajat bolsa, onda taýardy ózińiz kelip alǵanyńyz jón. Odan tómendeý aqsha bolsa, shyǵyndardy únemdeý úshin "deldal" arqyly aldyrǵan jón. "Deldaldarǵa senýge bolmaıdy" dep bárine birdeı topyraq shashqym kelmeıdi. Olardyń aralarynda senimsizderi de bolýy múmkin. Sondyqtan uzaq jyldan beri jumys istep kele jatqan, komandasy bar deldalmen jumys istegen durys.

Al taýardy izdeý kezinde dúkenderge júgine alasyz. Túrkıada qala ortalyǵynda úlken fabrıkalardyń dúkenderi ornalasqan. Fabrıka men dúkenderdegi baǵada aıtarlyqtaı aıyrmashylyq joq. Sondyqtan taýardy ýaıymdamaı dúkender arqyly tapsyrys bere berýge bolady.

Kásip bastaýshy Ystambulǵa ózi keletin bolsa, qalada taýar satatyn birneshe iri bazar bar ekenin aıtqym keledi. Jastardyń kıimin "Merter" bazarynan, qyzdar kıimin arzan baǵada "Gúngeren", balalar kıimin "Zeıtýnbýrný", aıaqkıim men sómkelerdi "Kýmkapy", "Baıazıd", "Kapaly charshy" bazarynnan alýǵa bolady. "Lalelı" degen shamaly qymbattaý bazar bar. Ol bazardyń baǵalary Reseı naryǵyna jaqsy keledi. Ystambýl qalasynan 150 shaqyrym jerdegi Býrsa qalasynan balalar kıimin arzan baǵada tabýǵa bolady.

Suhbattasqan Marhabat İlıas