Qazirgi tańda áldeneni jasyrý múmkin be? Árıne joq. Qupıańyzdy qorǵaý qıyndyqqa soǵady. Sebep - zaman aqparattiki. Biraq tyǵyryqtan shyǵatyn jalǵyz jol bar. Ol - shyndyqtyń hám aqıqattyń mańaıyn ańyzben qorshaý, ne bolmasa aralastyryp jiberý. Qalaı bolǵanda da, bul tásil áli eshkimdi jańylystyryp kórgen joq. Shyńǵys hannyń jerlengen jeriniń tabylmaýy, Atlantıdanyń bar-joǵynyń belgisizdigi, Egıpet pıramıdalarynyń qurylysy, taǵysyn-taǵylar. Qanshama ǵasyrlar ótse daǵy, shyndyǵynyń shymyldyǵy ashylmaǵan qupıalar bular. Búgingi áńgime aqıqaty ańyzǵa, ańyzy aqıqatqa aınalǵan Massondar haqynda bolmaq.
Sonymen, siz massondar bar degenge senesiz be? Men. Meniń kúmánim bar. Biraq ysyryp tastaýǵa bolmaıtyn faktilerge de kezigip jatamyn. Onda tarqatyp kóreıik.
Massondyq — dinı-etıkalyq ilim, ári qupıa uıym. Onyń negizgi ıdeıasy — jer-jahanda Qudaı patshalyǵyn ornatý. Ǵalamtordaǵy aqparttarmen tanysa otyryp túıgenimiz, olar óz degenine jetip úlgergen sıaqty.
Zertteýshiler massondardy shamamen orta ǵasyrlarda paıda boldy degen tujyrymǵa júginedi. Paıda bolǵan epısentiri, ıa bolmasa massondyqtyń otany- Anglıa dep eseptelinedi eken. Olar shamamen Hİİ ǵasyrda paıda bolyp, HV ǵasyrda sharyqtap damı túsken. Kezdesetin jerlerin "Loja" dep ataıdy. Búgingi tańda bul lojalar álemniń barlyq derlik elderinde ornalasqan. Beıresmı derekke súıensek, árıne! Qudiretti, ári basty "Loja" Ulybrıtanıada dep eseptelinedi.
Taǵy bir dúnıe. Massondar quramyna tek qana belgili saıasatkerler men tulǵalar, óner maıtalmandary kire alatyn bolǵan. Olardyń qatarynda: kompozıtorlardan Volfgang Amadeı Mosart, Ferens Lıst, Iozef Gaıdn, Lúdvıg van Bethoven, Nıkkolo Paganını, Iakov Sıbelıýs, jazýshylardan Rabındranat Tagor, Valter Skott, Oskar Ýaıld, Mark Tven, aqyndardan Iogann Volfgang Gete, Aleksandr Pop, Robert Berns, Redárd Kıplıng bar. 14 amerıkandyq prezıdent masson bolǵan degen de derek bar.
Bul qatarda orystardyń da tulǵalary bar. Olar Pýshkın, Sývorov myrzalar. Massondarmen ıdeıalas bolǵan taǵy bir tulǵasy - Lev Tolstoı. Masson taqyrybyn zertteýshiler Reseı ımperıasynyń ydyraýyn da massondarmen baılanystyrady. 1991 jyly reseıde birden 4 "Loja" ashylǵan deıdi. Árıne, bul ańyz emes, aqıqat bolsa.
Atalǵan uıymnyń qataryna engen alǵashqy qazaqtyń da esimi belgili bolyp otyr. Ol- Álıhan Bókeıhanov. Belgili ǵalym Dıhan Qamzabekuly óziniń suhbattarynyń birinde Bókeıhanov haqynda: "Jasyratyny joq, ol masson lojasyna kirgen. Sultanhan Aqqululy zertteý eńbeginde bul másele jan-jaqty aıtylady. Biz ne deımiz? Qıyn zamandaǵy kúrdeli máselelerge baılanysty túrli pikirler men qaıshylyqty oılar bar. Meniń oıymsha, ol sol kezdegi sany 6 mıllıonǵa jetken qazaq halqyn joıylyp ketý men jutylyp ketýden saqtaý úshin Álekeń masson lojasynyń álemdik saıasattaǵy bedeline súıengisi keldi, qazaqqa teńdik áperýdi kózdedi. Álıhannyń árbir áreketi men maqalasy - osy sózime dálel",- degen bolatyn. Bul berilgen aqparattardyń qanshalyqty salmaǵy bar ekenin kesip aıtý qıyn.
Osydan birshama ýaqyt buryn Qaznetti ý-shý etip dúrliktirgen "Astana - stolısa Satany" degen beınerolıkti kórip edik. Shynymenen keltirilgen derekterinen záre-qutyń qashady. Sóıte tura kúmán keltiretin qarama-qaıshylyqqa kez bolamyz. Ol taıaýda Almatyda ashylǵan Massondardyń "Lajasy". Bul "Laja" resmı túrde ashylyp, oǵan Bókeıhanov esimi berilipti-mis. Qazaqstandaǵy alǵash deıdi uıymdastyrýshylar. Astana qaıda qaldy sonda? Taǵy da túsiniksiz bir jaıt. Álıhan babamyz álimsaqtan musylman bolǵany belgili emes pe? Olaı bolsa, jerde qudaımyz degendermen ne shatysy bar onyń?
Biraq... BUU-nyń mereıtoıly jıynynda Elbasymyz BUU-nyń shtab-páterin Astanaǵa kóshirý týraly usynys tastaǵany belgili. Eger usynys qabyldanatyn bolsa, basqasyn qaıdam, óz basym massondyqtardyń barlyǵyna kámil senetin bolamyn.
Arqalyq Saǵı
