Konstıtýsıaǵa sáıkes biz 2016 jyly parlament saılaýyn ótkizý kerekpiz. Biraq jańa jyldyń enýine eki-aq aı qalsa da, el arasynda májilis taraıdy degen sybys shyǵa bastady. Áleýmettik jeli paıdalanýshylar arasynda májilistiń taraýyna qatysty qyzý talqylaý men ashshy mysqyldar da paıda boldy. Parlament saılaýynyń kezekten tys ótetindigine halyq ońaı sene saldy. Sebebi, bizdiń elde kezekten tys saılaý ótkizý saltqa aınalyp ketken. Ekinshiden, «Aýyl», «Patrıottar» partıasynyń tóraǵalary ózgerip, Mels Eleýsizov «Jasyldar» partıasyn qurýǵa áreket etip jatyr. Demek, bul oqıǵalardyń barlyǵy saılaý aldy saıası naýqanǵa ábden –aq uqsap ketti. Parlament saılaýyna qatysty saýal KTK-da qyzmet etetin áriptesterimizdi de mazalasa kerek, olar depýtattarǵa mıkrafon usynǵandy qup kóripti. Alaıda qalaýlylardyń jaýabyna jaǵa ustaýǵa bolady. Máselen, májilis depýtaty Tursynbek Ómirzaqov bylaı deıdi: «Neshe túrli sózder bar,áıelder kúllisin(barlyǵyn degen maǵynada aıtyp otyrsa kerek. AT ) aıtyp júr. Solaı oılaımyn. Áıelder aıtsa, múmkin solaı bolatyn shyǵar? Bolsa boldy, qoımasa qoıdy»
Anyǵynda bul parlament depýtaty aıtatyn jaýap emes bolǵan. Sebebi zańdy talqylap, maquldap otyratyn oryndaǵylar áıel men erdi bólip sóıleýge bolmaıtynyn qaperinde jaqsylyp ustaýǵa tıis edi. Eger halyqtyń qalaýlylary óz aralarynan shyqqan áńgimeni osylaısha jynysqa bólip otyratyn bolsa, elimizdiń basqa qyzmet salasyndaǵy jaǵdaı qalaı órbip jatyr? Halyq úshin mańyzdy saýalǵa qaljyńmen jaýap berý qanshalyqty oryndy? Ol ras, bizdiń tildik qoldanysymyzda «qatynósek» degen tirkes qalyptasqan. Ulttyq tanymymyzda da jeldeı esken áńgimeni jaqtyrmaǵanda álgindegi tirkeske tele salatynymyz bar. Alaıda, bul pikir saıasatta júrgen hanymdarǵa aýyr tıetini sózssiz. Sonymen, májilistiń taraýy týraly daqpyrtty qalypty tildegi stılmen jetkizsek-qatynósek. Tamasha tásil. Saıasat sahnasynan halyqqa qandaı da bir samal soqsa, shóptiń basy terbelse, endigi kezekte sondaǵy hanymdardan kórip qana otyra beremiz be? Demek, názik jandylar saıasatta da «názik minezin» ustanýdan tanbaıdy degen tujyrym jasaýǵa týra keledi. Al, biz jıi aıta beretin gendrlik saıasat qaıda ketti? Genderlik saıasattyń negizgi qaǵıdattary Qazaqstan Respýblıkasynyń konstıtýsıasymen kepildik berilgen áıelder men erlerdiń teń quqyǵy men erkindigin belgileıdi emes pe? Al, saıasat otbasy-oshaq qasy emes. Onda áıelderdi tómendete sóıleý, er adamnan kem nemese teń dep pikir bildirý sál qıyndaý sharýa. Ásirese májilisten jaqynda ǵana ketken Darıǵa Nazarbaevaǵa bul pikir tipten unamaǵan bolar edi. Siz qalaı oılaısyz, eger ol jerde Darıǵa Nazarbaeva áli de otyrǵan bolsa, májilistiń taraýy, nemese taramaýy týraly daqpyrtty osylaısha jany názik saıasatker hanymdarǵa silteı salatyn ba edi? Álde sál de bolsa, bul pikirdi aıtýǵa ımenetin be edi?
Aınur Tóleý
