Baqyt degen nemene?!

Baqyt degen seniń sonaý bala kúnderiń.

Baqytsyz-aq baqytty bop júrgeniń,

Al meniń eń baqytty kúnderim,

Balam, saǵan baqyt izdep júrgenim.

    ( Muqaǵalı Maqataev)

Qazaqtyń marqasqa azamaty Tolqyn Aqanuly balasy úshin baqyt izdep, kelin túsirip, bala baqytynyń toı qýanyshymen bólisti. Toı – qýanyshtyń shyńy, shattyqtyń nury. Kúlli qazaq dalasynda ǵasyrlar boıy toı ótip, beıbit berekeli ómir súrip jatqan áz halyqtyń qýanyshy men berekesin ýyzdaı uıytyp jatatyn "Kelin túsirý", "Qyz uzatý", "Súndet toılar" uly toıdyń tóresi deýge bolady. 

Qazaq saltynda osyndaı qýanyshqa óz jurty, naǵashy jurty, qaıyn jurty, el jurty syndy tórt jurtty shaqyryp bas qosqan eki jasqa aq bata berip, nekesin qıdyryp, kelinniń betin ashyp, aq otaýǵa kirgizedi.  Toıda bir ǵana otbasy qýanbaıdy. Dúıim halyq bolyp qýanady. Toı –ortaq qýanyshtyń, úzilmes bereke birliktiń jarshysy. Sondyqtan baǵzy babalarmyz "Otyz kún oıyn, qyryq kún toıyn" jasap urpaq óssin, ónsin, kógersin, kóktesin dedi. Qýanysh toıynan úlgi alsyn, ónege kórsin, tórt jurtyn tanysyn, bilsin, solarmen emen-jarqyn aralassyn degen uly maqsatpen toı jasaıdy. Toı – bereke qazynasy, birliktiń úzilmes altyn arqaýy. Aq sary bas qoı, kók qasqa taı, tý bıe, atan ógiz, aq túıe qaryn jaryp toı jasaý atadan balaǵa, baladan nemerege úrdisin úzbeı jalǵasyn taýyp kele jatqan qazaqtyń uly dala dástúrli mádenıetiniń eń máıektisi bolyp tabylady. 

Iá, osy dástúrdiń qaımaǵyn buzbaı, qalpyn saqtap Shymkent qalasynda asa tanymal dáriger, aqyn, akademık Tolqyn Aqan shańyraǵynda kelin túsirý toıy ótti. Toıǵa Qazaqstannyń túkpir-túkpirinen asa syıly qonaqtar shaqyryldy. Kúlli túrki jurtyna tanymal  tarıhshy Qarjaýbaı Sartqojauly, Dańsaly kúıshi Seken Turysbekuly, Úlken kásipker Jeńis Túrkıauly, Shaǵanbek Qanjarbaıuly, Maqsat Ádiqadiruly, Aısa, "Kóktýdyń jelbilegeni ániniń" avtory Almas Ahmetuly, jazýshy Jádı Shákenuly sekildi mártebeli qonaqtar jalpy 500 den astam adam toıǵa arnaıy shaqyrýmen qatynasty. 

Toı mádenıetti, sapaly, tártipti, salıqaly, saltanatty túrde ótti. Qazaq dástúrine óte tamasha oıdaǵydaı toı boldy. Keremetteı saýyq-saıranǵa, taǵylymy mol, tárbıesi kól toı boldy.

Toıda bas qosqan eki jasqa aq bata aq jaýyndaı tógip  berilip jatty. İzgi tilekter men alǵystar tolassyz aıtylyp jatty.

Toıda eki jasqa arnap men de aq batamdy berdim:

               Aq bata

Aýmın men batamdy bereıin,

Osy toıda asyǵa aıtyp qate demeıin.

Urpaqqa, ul-qyzǵa berse eken,

Qazaqtyń aq jarqyn ata mereıin.

Eı, Alla qazannyń qarasynan saqta,

Dushpannyń jalasynan saqta,

Dostyń kúlkisinen saqta,

Jaman kúnniń kúnásinen saqta,

Kóktiń de, jerdiń de, 

Musylman-kápirdiń de,

Ýystyń da, týystyń da,

Batystyń da, shyǵystyń da,

Erdiń de, áıeldiń de,

Pále men jalasynan saqta!

Astyńdaǵy aqboz at,

Astyń da júrip arysyn,

Qulań shashty, qoı kózdi,

Súıip alǵan altyn jar,

Qasyńda jatyp qarysyn!!

Ul óssin murty qıaqtanyp,

Qyz óssin ádemi monshaqtanyp,

Tolqyn Aqan toı jasap tur,

Bosaǵany jıi attalyq,

Toıǵa kelgen barsha qaýym,

Appaq bop qartaıalyq,

Paıǵambardyń aq týy sıaqtanyp!!

Allahý ákbar!!!

Iá, sóz atasy aq bata. Osyndaı batalar dýaly aýyzdan tolassyz aıtylyp, eki jasqa baq-dáýlet, baqytty ǵumyr tilenip jatty. Toıdyń da máni men sáni, berekesi men merekesi osy ǵoı.

Eń mańyzdysy eki jas baqytty bolsyn!!

Bolat Bopaıuly
Shymkent qalasy.