ASTANA. QazAqparat - Búgin Almaty oblysynyń ákimi Amandyq Batalov Kóksý qant zaýytynda shyǵarylyp jatqan alǵashqy qant óniminiń kýási boldy.
Bul týraly oblys ákimdiginiń baspasóz qyzmetinen habaraldy.
Osy shara barysynda respýblıkalyq qant ortalyǵynyń basshysy, «Kóksý qant zaýyty» AQ quryltaıshysy Nurlan Tileýbaev pen óńir basshysy Amandyq Batalov qant zaýytynda taý-taý bolyp úıilip jatqan qant qyzylshasyn aralap, zaýyttyń óndiris sehynynyń jumysymen tanysty.
Zaýyt dırektory Altynbek Abatov oblys ákimi A.Ǵabbasulyn jumysy qyzý júrip jatqan óndiris barysymen, ondaǵy qant qyzylshasynan daıyn qanttyń alyný prosesimen tanystyra kele: «Búgingi kúni zaýytqa 25 myń tonna qant qyzylshasy jetkizildi. Tátti túbirdiń ótkizilgen ár tonnasyna sharýalarǵa 13 000 teńgeden jáne odan bólek árbir tonna qyzylsha úshin memleketten qosymsha 1 500 tg aqy tólenýde. Bıylǵy qant qyzylshasynyń sapasy men qanttylyǵy joǵary. Ózderińiz kórip otyrǵandaı, qyzylshany óńdeý prosesi qyzý júrýde. Birneshe arnaıy qurylǵylardan ótken qant qyzylshasy zaýyttyń ekinshi basynan appaq qardaı daıyn ónim bolyp shyǵýda», - dep atap ótti.
Qant óndirisimen tanysqannan keıin oblys ákimi Amandyq Batalov óz sózinde:
«Jyl basynda qant qyzylshasynyń jaıyn kúz kórsetedi degenbiz. Kópten kútken kúzimiz de keldi. Bıylǵy jyly qant qyzylshasy sebilgen alqaptardyń ár gektarynan sharýalar 700-750 sentnerden ónim alyp jatyr. Salmaǵy da kóńil quptarlyq. Tátti túbirdiń salmaǵy 5-7 kelige deıin barady. Bul buryn-sońdy bolmaǵan nátıje. Osy ıgi istiń barlyǵy - birinshi kezekte Úkimettiń qoldaýynyń nátıjesi. Elbasymyz ótken jyldyń tamyz aıynda óńirge jasaǵan issaparynda Almaty oblysyna qant qyzylshasynyń ortalyǵy ataǵyn qaıtarý tapsyrmasyn qoıǵanyn bilesizder. Osy tapsyrmany oryndaý maqsatynda oblystyń 5 aýdanyna jalpy kólemi 4000 gektarǵa qant qyzylshasy sebildi. Memlekettik qoldaýdyń arqasynda sharýalarymyz janar-jaǵarmaıǵa, ótkizilgen ónimge, tyńaıtqyshtar men tuqymdyqqa sýbsıdıa bólip, aýylsharýashylyq tehnıkalary satyp alyndy. Aýa raıynyń ózi de osy ıgi isti qoldaǵandaı jaǵymdy da jaıly kún raıyn syılady. Zaýytymyz da aǵymdyq jóndeý jumystarynan ótip, sharýalardyń ónimin qabyldaýǵa tolyqtaı daıyn qalypqa keltirildi.
Mine, Kóksý qant zaýytynyń osyndaı ónimin saǵynyp ta úlgerippiz. Óziń óndirgen ónim árdaıym janyńa jaqyn ári dámdi bolady. Osynyń barlyǵy - ónimdi sebiden bastap, daıyn ónim alǵanǵa deıingi prosestiń bir jolǵa qoıylǵandyǵynyń nátıjesi. Memleket qoldaýyn kórgen sharýalar ónimin sebedi, ony ósirip, ónimin zaýytqa jetkizedi, zaýyt ótkizilgen ónimniń aqysyn tóleıdi, al qabyldaǵan qyzylshadan daıyn qant shyǵarady. Bunyń barlyǵy ońaı jumys emes. Elbasynyń aıtyp júrgen «Qazaqstanda jasalǵan» degen logotıpi bar ónimder shyǵarý degeni de osy. Qant qyzylshasynyń qaıtarymy joǵary. Aldaǵy jyldary ónim dál bıylǵydaı bitik shyǵyp jatsa qant qyzylshas alqaptarynyń kólemin arttyramyz. Respýblıkalyq qant ortalyǵynyń Prezıdenti osy jyly barlyǵy oıdaǵydaı bolǵan jaǵdaıda aldaǵy jyldary 300 mln. teńge ınvestısıa quıýǵa sózin berdi.
Osylaısha, zamanaýı tehnologıalar men sapaly tuqymdardy sebý, jumysty júıeli júrgizý, eń bastysy osynyń barlyǵyna memlekettik qoldaýdyń bolǵan jaǵdaıynda 2020 jylǵa deıin oblysymyzda qant qyzylshasynyń kólemin 500 myń tonnaǵa jetkizý josparymyz bar», - dep sózin qorytty.
Sondaı-aq Kóksý aýdanyna jasaǵan sapary barysynda oblys ákimi aýdannyń qant qyzylshasyn jınap jatqan «Alım-Taıar» sharýa qojalyǵynyń alqabyn kórip qaıtty. Atap óterligi, qant qyzylshasy alqabyndaǵy jınalyp jatqan qyzylsha ónimi men ony jınaýǵa jumyldyrylǵan aýylsharýashylyq tehnıkalaryn kózben kórgen qonaqtar, ónimniń sapasy men kólemine dán rıza boldy.
«Dıas» sharýa qojalyǵynyń ıesi Jylqyshynov Ahmet: «Bıyl ónim bitik shyǵýda. Memleketten de kóptegen qoldaý kórýdemiz. Oblys ákimdigi únemi kómek qolyn usynýǵa ázir. Tyńaıtqyshtarǵa ýaqytyly sýbsıdıa bólinýiniń arqasynda ónimimiz búginde iri ári mol shyǵýda. Qant qyzylshasyn jınaıtyn arnaıy kombaın men «Kamaz» júk kólikterin de berip jatyr. Alǵashqy ónimderimizdi qant zaýytyna jetkizip, búginde tıisti qarajatymyzdy alýdamyz. Aldaǵy jyldary dál osyndaı qoldaý bolyp jatsa, qant qyzylshasynyń alqaptaryn arttyramyz», - dep oıyn bildirdi.
Jalpy, Almaty oblysynyń qant zaýytynda óndirilgen ónimniń sapasy joǵary. Daıyn ónimmen birinshi kezekte oblystyń 2 mln. halqy, sondaı-aq Almaty qalasynyń jurtshylyǵy, artylǵan jaǵdaıda elimizdiń ózge óńirlerin qamtamasyz etý maqsaty bar. Oblysta óndirilgen qant ónimi memlekettik jalpy odaqtyq standarttyń barlyq talaptaryna sáıkestendirilgen. Sol sebepti aldaǵy ýaqytta kórshi Reseı, Ózbekstan, Qyrǵyzstan jáne Belarýs memleketterine de Almaty oblysynda óndirilgen qant ónimin eksporttaýǵa múmkindigi bolatyndyǵyna senim mol.
Sóıtip, Elbasynyń Almaty oblysynda qant qyzylshasyn jańǵyrtý tapsyrmasynyń alǵashqy kezegi júzege asa bastady.
Derekkóz: Qazaqparat
