«Tárbıesiz berilgen bilim, adamzattyń qas jaýy»
Ál-Farabı
«Ult taǵdyry – urpaq tárbıesinde» atty taǵylymy mol kezdesý Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinde jazýshy, pedagogıka ǵylymdarynyń doktory, medısına ǵylymdarynyń kandıdaty Sovet-Han Ǵabbasovpen ótti, - dep habarlaıdy «Qamshy» portaly.
Kezdesý barysynda qart ustaz bala tárbıesi jóninde jastarmen oı bólisti. Al is-sharaǵa belsendi atsalysqan stýdentter, sonyń ishinde fılologıa fakúltetiniń 2-kýrs magıstranty Saltanat Minaıhan Sovet-Han Ǵabbasovqa arnaǵan arnaý óleńin oqydy.
Kezinde hırýrg bolyp qyzmet etken Sovet-Han Ǵabbasov: «Adam tániniń saýlyǵy jan tazalyǵymen ólshenedi. Al jan tazalyǵy ana qursaǵynda beriletin tárbıeniń jemisi», - deıdi. Ol «Adam tárbıesiniń jańa ilimin» halyq pedagogıkasymen baılanystyryp, ony negizgi jeti kezeńge bólip qarastyrady. «Tárbıe tal besikten» deıdi dana halqymyz. Bala dúnıege shyr etip kelgen sátten jeti satyǵa bólingen tárbıeniń mańyzy balanyń barlyq sanaly ǵumyryna áser etpek.
- «Otbasyn qurýǵa daıyndyq jáne uryq tazalyǵy»
- «Ana qursaǵyndaǵy tárbıe»
- «Náreste kezeńi»
- «Balbóbek kezeńi»
- «Sábılik kezeń»
- «Balıǵat kezeńi»
- «Kámilettik kezeń»
Ár kezeńniń ózine tán erekshelikteri bar. Máselen, náreste kezeń óz ishinde 3, 7, 9, 40 kúndik jáne 3, 9 aılyq tárbıe berý bolyp bólinedi. «Náreste dúnıege kelgen alǵashqy úsh kúnde balaǵa tárbıe ana ýyzy arqyly beriledi. Tek búginde jas analarda ýyz túgili sútte joq, sebebi qazir jastarda sezim joq, – deıdi dáriger-ǵalym, – Biz eń aldymen halyqtyq etnopedagogıkany, ulttyq tárbıeni jolǵa qoıýymyz kerek. Qazaqtyń ertede aıtqan bir aýyz sózin búginde kitap etip jazyp, ǵylymı ataq alyp júrgen ǵalym symaqtar bar. Jaı ǵana mysal, «on segiz myń ǵalamdy bir tarynyń qaýyzyna syıdyrǵan» deıdi. Bul ananyń qursaǵyna túsken bir dán – kletka. Ol on segiz myń ǵalamnyń barlyq satysyn basyp ótedi. Sony qazaq erte zamannan-aq bilgen».
Yqylym zamannan beri belgili dúnıeni joǵaltyp almaı, kerisinshe ýaqyt talabyna saı qoldanysqa engizsek, «Máńgilik elge» bet alǵan, baǵyty aıqyn jastardy tárbıeleýge septigin tıgizeri anyq.
Kezdesý sońynda «Qan júrisi – júrek tynysy», «Dáriger kelgenge deıingi kómek», «Qaterli isiktiń aldyn alýǵa bola ma?» atty qazaq tilinde jaryq kórgen kitaptar men 55-ten asa ǵylymı maqalanyń avtory Sovet-Han Ǵabbasov sanaly urpaq tárbıeleýde jastardyń orny erekshe ekenin aıtyp, ál-Farabı kitaphanasyna óziniń kitaptaryn syıǵa tartty. Kezdesýge fılosofıa ǵylymdarynyń doktory Tursyn Hafızuly, psıhologıa ǵylymdarynyń doktory Qurman Jaryqbaev, bıoalýantúrlilikjáne bıoresýrstar kafedrasynyń meńgerýshisi Áshimhan Qanaev pen ál-Farabı atyndaǵy kitaphana dırektory Kalıma Týenbaeva qatysty.
