كوكشەتاۋدا ادەبيەت جانە ونەر مۋزەيىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «قوجا احمەت ياسساۋي مۇراسى: ماڭىزدىلىعى، سيپاتى جانە عيبراتى» اتتى ايماقارالىق عىلىمي كونفەرەنسيا ءوتتى، دەپ حابارلايدى BNews.kz تiلشiسi.
كونفەرەنسياعا م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى ەربولات بايات ۇلى مودەراتورلىق جاسادى. ايتۋلى شارادا يران يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ەلشىلىگىنىڭ كەڭەسشىسى ماسۋد شەيح زەينەددين قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى.
كونفەرەنسياعا استانا، الماتى، تۇركىستان، كوكشەتاۋ قالالارىنان عالىمدار قاتىسىپ، مازمۇندى باياندامالار جاسادى. شارا بارىسىندا ادەبيەت جانە ونەر مۋزەيى قورىنداعى عىلىمعا «كوكشەتاۋلىق نۇسقا» اتاۋىمەن ەنىپ وتىرعان قوجا احمەت ءياسساۋيدىڭ «ديۋاني حيكمەتى» قولجازباسىنىڭ «فوليانت» باسپاسىنان جارىق كورگەن اۋدارماسىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. «قوجا احمەت ياساۋي حيكمەتتەرىنىڭ كوكشەتاۋ نۇسقاسى جانە ونىڭ اۋدارىلۋى حاقىندا» قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قورقىت اتىنداعى عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋىنىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، اۋدارماشى، عالىم، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى يمانعازى نۇراحمەت ۇلى باياندادى.
«كوشىرمەنىڭ قاشان، قاي جەردە، كىمنىڭ قولىمەن جازىلعانى تۋرالى ناقتى دەرەك جوق، باس-اياعى جىرتىلعان، ساقتالۋى جاقسى ەمەس، تىم ەسكى قولجازبا ەكەنى بەلگىلى. سىرتقى بەتىندە «بەكمۇحاممەت احمەت ۇلى دەگەن ادامنىڭ اتى جازىلعان. سونىڭ اياق جاعىندا «يەسى موللا بەكمۇحاممەت» دەگەن ءسوز بار. بۇل ادام حيكمەتتەردى كوشىرىپ جازۋشى ما؟ قولجازبانى ساقتاۋشى ما؟ ول جاعى انىق ەمەس. مۇراجاي ديرەكتورى نۇربەك نۇرالين: «بۇل قولجازبانى كوكشەتاۋعا وڭتۇستىك جاقتان سارعالداق قوجا دەگەن كىسى اكەلىپ، سارعالداق قوجانىڭ قىزى ايعانىمنىڭ قولىندا ساقتالعان بولۋى مۇمكىن» دەگەن بولجام ايتادى»، – دەيدى عالىم.
ياسساۋي حيكمەتتەرىنىڭ كوكشەتاۋ نۇسقاسىندا 59 حيكمەت بار. ۋاقىت قىسىمىنا شىداماي، ءبىراز حيكمەتتەر وقۋعا كەلمەگەن، قاعازدارى تەسىلىپ، ارىپتەرى ءتۇسىپ قالعان. سولاي بولسا دا 56 حيكمەت اۋدارىلىپ شىققان. وسىنىڭ ءوزى ۇلكەن ولجا ەكەندىگىن ايتادى عالىم.
عاسىرلار بويى كوكشەتاۋ قازاقتارىنىڭ اراسىندا اۋىزشا ايتىلىپ كەلىپ، قاعازعا تۇسكەن بۇل قولجازبا نۇسقانىڭ ورنى ەرەكشە. تۇركىتانۋدا ياسساۋي داستانىنىڭ كەز كەلگەن كوشىرمەسى عىلىمي جاڭالىق. سوندىقتان، بۇل نۇسقا وتاندىق عىلىم عانا ەمەس، جالپى تۇركىتانۋ سالاسى ءۇشىن ەرەكشە ماڭىزعا يە بولىپ وتىر. نۇسقانىڭ ەڭ ماڭىزدى، باستى قۇندىلىعى عاسىرلار بويى كوكشە ءوڭىرى قازاقتارىنىڭ رۋحاني دامۋى جولىندا قىزمەت ەتكەنى بولسا كەرەك.
«قوجا احمەت ياسساۋيدىڭ «ديۋاني حيكمەت» كوشىرمەلەرىنىڭ ءبىزدىڭ كوكشەتاۋدان تابىلۋى ياسساۋي تانۋدى زەرتتەۋ ىسىندەگى ۇلكەن جاڭالىق. ول قازاق رۋحاني مادەنيەتى ءۇشىن ۇلكەن جاڭالىق بولىپ تابىلادى. اسىل مۇرامىزدىڭ جاڭا نۇسقاسىنىڭ تابىلۋى ياسساۋي مۇراسىن تاني بەرۋدەگى العا باسقان قادام دەپ ەسەپتەيمىز. مۇرانىڭ تابىلۋىنا تۇرتكى بولعان كوكشەتاۋداعى ادەبيەت جانە ونەر مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى نۇربەك نۇرالين، مۋزەيدىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى، فولكلورشى عالىم ە.بايات ۇلى جانە وسى ۇجىمنىڭ باسقا دا عىلىمي قىزمەتكەرلەرى. وسى جەردە كونە قولجازبانىڭ عىلىمي تۇرعىدا اۋدارىلىپ، زەرتتەلىپ، كوپشىلىككە تانىلۋىنا مۇرىندىق بولعان قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى يمانعازى نۇراحمەت ۇلى باۋىرىمىزعا ۇلكەن العىسىمىزدى ءبىلدىرۋىمىز قاجەت»، – دەيدى ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى كوكشەتاۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ءسابيت جامبەك.
كونفەرەنسياعا قاتىسۋشىلار "ياسساۋي وقۋلارى" بايقاۋىنىڭ رەسپۋبليكالىق جانە وبلىستىق جەڭىمپازدارىنىڭ ونەرىن تاماشالادى.
شاراعا تۇكىستان قالاسىنان "ياساۋي مۇرالارى" اتتى ارنايى كورمە الا كەلگەن «ازىرەت سۇلتان» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني قورىعى مۇراجايىنىڭ ديرەكتورى اۋباكىر جاندوس ادەبيەت جانە ونەر مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى نۇربەك جاماشۇلىنا العىس حات تابىستادى.
شارا اياسىندا تۇركىستان قالاسىنداعى «ازىرەت سۇلتان» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني قورىعى مۇراجايى، اقمولا وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيى، ماعجان جۇمابايەۆ اتىنداعى اقمولا وبلىستىق امبەباپ عىلىمي كىتاپحاناسى ارنايى كورمە ۇيىمداستىرىپ، كوپشىلىك نازارىنا ۇسىندى.
