ۇلت پورتالى تانىمال پروديۋسەر بايان ماقسات قىزىنىڭ اكەسى – تاريحشى، تۇركولوگ، مادەنيەتتانۋشى ماقسات مۇحيتدەنوۆتىڭ حاتىن جاريالادى، دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
حاتتا پروديۋسەردىڭ اكەسى قىزىنا قاتىستى جازىلعان جاعىمسىز پىكىرلەرگە جاۋاپ قايتارعان. 71-گە كەلگەن ماقسات مۇحيتدەنوۆ ءوزىن «ادامداردىڭ سۋقانى سۇيمەيتىن باياننىڭ اكەسىمىن» دەپ تانىستىردى. سوڭعى كەزدەردە بايان ماقسات قىزىنىڭ «قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ» ەپوسىنا تۇسىرگەن سەريالىنا قاتىستى "قازاققا جاسالعان قيانات" سىندى سىني پىكىرلەر تارادى. سول پىكىرلەردى شولىپ شىققان ماقسات مىرزا ءبىرازىنا جاۋاپ بەرۋدى ءجون كوردى. حاتتىڭ قىسقاشا مازمۇنى تومەندەگىدەي:
«ەشكىم “قوزى كورپەش-بايان سۇلۋ” ەپوسىنا قيانات جاساعان جوق. بۇل ەپوستىڭ 12-15 شاقتى نۇسقالارى بولسا كەرەك، باشقۇرت، التاي تىلىندەگىلەردى ساناماعاندا. مەنىڭ وزىمدە 8 ۆاريانتى بار. سول ۆاريانتتاردىڭ نەگىزىندە “قوزى كورپەش-بايان سۇلۋ“ دەگەن 6 سەريالىق تەلەسەريال ءتۇسىرىلدى. ال ەپوستارعا قيانات جاساۋ ءۇشىن ولاردى بىلمەۋ كەرەك. ءفيلمنىڭ سەناريىن جازعان ادام جىردىڭ ۆاريانتتارىن بىلمەدى دەپ ايتا المايمىن.
مەنىڭشە، بىرەۋدى ناقاقتان-ناقاق كۇيدىرمەۋ ءۇشىن، ايتىپ تۇرعان ادام ساۋاتتى بولۋ كەرەك، ناعىز اقيقاتىنا جۇگىنسەك، كىتاپ وقۋى كەرەك.
گۇلماريا بارمانبەكوۆا، مىنە ءسىزدىڭ ءسوزىڭىز: “باياننىڭ اۋزىنا “قودارعا تيمەيمىن، اكە-شەشەمنىڭ ءوزى ءتيىپ السىن” دەگەن ءسوز سالىپتى. ال وريگينالعا كەلسەك: ”ەتەگىمدى جەل اشىپ جۇرگەن ەمەن، قوزىكەدەن باسقاعا كۇلگەن ەمەن. اكە نەكە قي داعى تىكە ءوزىڭ ال، ەلدەن بۋرا سالعانداي ىنگەن ەمەن. اكە، نەكە قي داعى تىكە ءوزىڭ ال، ەلدەن ايعىر سالعانداي بايتال ەمەن”. بابالار ءسوزى. “قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ”. موللا راحىم نۇسقاسى. 127 بەت. ال شىندىق قايدا جاتىر – جىردى ارداگەر جۋرناليست بىلە مە، الدە سەناريست بىلە مە؟! “قۋىرداقتىڭ كوكەسىن – تۇيە سويعاندا كورەسىڭ”. بۇل پايىمداۋلار جۋرناليست انار تولەۋحانقىزىنا تيەسىلى. ءبىراق سول سۇلتان ءقادىر زامانداسىم ايتقان “ورەكپە ءسوز، داڭعوي تۇجىرىم»: “قارابايدىڭ الدىندا ۇزىن شاپاندارىنا سۇرىنگەن ماۋىزداي 3 ەركەك ويبايلاپ جاتىر. وتاردان 5-6 قوي ۇرلانىپتى. كارىنە مىنگەن باي ۇشەۋىن دە ۇرىپ-سوعىپ، تاۋىپ ورنى تولتىرىلماسا، اقىسىن ونىدىرەتىنىن ايتىپ ساباپ جاتىر. و زاماندا، بۇ زامان ءبىر وتار قويدى 3 ادام باعىپ، قوي الدىرعانىن كىم ەستىگەن؟ ال وسى جەردە بايان اكەسىنە سويلەيدى. «وزدەرى ولەيىن دەپ جۇرگەن جالاڭاياق كەدەيدىڭ قاي مالىن الماقسىڭ؟» بويجەتكەن قىزدىڭ اكەسىنە ەمەس، مىڭعىرتىپ مال ايداتقان باي بالاسىنا ويىن وكتەم جەتكىزەتىن ءبىر ەلدىڭ اناسى - ۇلكەن اقىل يەسى بايبىشەنىڭ، ورالىمدى ويىنا ماڭىنداعى جۇرتتىڭ تىنىشتىعى ءبىرىنشى ورالعاندا شەشە عانا كوپ كوزىنشە ءتىلىپ ايتار ءسوز. باياننىڭ ءسوزى دەپ تىڭداي المايسىڭ. ول ازداي «ۇرىلاردى ارتىنان قۋىپ، تارتىپ الۋ كەرەك» دەپ وڭمەڭدەپ، اكەسىن تىڭداماي اتقا قونىپ، تاسىرلاپ، جولىنداعىسىن جاپىرىپ، ۇلكەن-كىشىنى جاسىنا قاراپ ايىرمايتىن، ات توسىمەن كىمدى دە بولسا قاعار ەسەرلەۋ، اكەسىنە تۇيەدەن تۇسكەندەي قاتتى سويلەگەن بەيادەپ بايان مەن جىرداعى بايان اراسىن سالىستىرا ويلاۋدىڭ ءوزى كۇناداي»، - دەپ پروديۋسەردىڭ اكەسى جىردان دالەلدەردى كەلتىرۋدى تىرىسقان.
«گۇلماريا بارمانبەكوۆا. «قوزى كورپەش-بايان سۇلۋ» سەريالىنداعى بايان ءرولىن ويناعان قىزدىڭ بولمىس-بىتىمىنە بايلانىستى الەۋمەتتىك جەلىدەگى كوپشىلىكتىڭ سىنىنا ەرەكە دەگەن ءبىر باۋىرىمىز مىنانداي پىكىر قالدىرىپتى: «…سۇلۋلىق ستاندارتىن ورناتۋعا ەشكىمنىڭ قۇقىعى جوق. فيلمگە تۇسكەن قىزدىڭ تۇر-الپەتىن پلينتۋستان تومەن ءتۇسىرىپ، مۇنداي پوست جازعانىڭىز جيىركەنىشتى! بايان سۇلۋدى ءوز كوزىڭىزبەن كورگەن سياقتى سويلەۋ نە نارسە بۇل… شەتەلگە ۇيات دەمەي-اق قويايىق، شەتەل ءبىزدىڭ ەپوستار تۇرماق قازاق ەلى بار ەكەنىن ەندى ەستىپ جاتىر». گۇلماريا بارمانبەكوۆا، بولمىس بىتىمگە بايلانىستى كوپشىلىكتىڭ سىنى ەمەس، ءسىزدىڭ جەكە سىنىڭىزعا قارسى ايتىلعان ەرەكەنىڭ پىكىرى بولاتىن جانە دە ادىلەتتى پىكىر ەدى. ءسىز - ءجۋرناليستسىز، ارداگەر ءجۋرناليستسىز، كينودا باياننىڭ ءرولىن سومداعان اكتريسانى قايتا – قايتا قورلاۋعا قۇقىق بەرگەن كىم؟ جۋرناليستىك ەتيكا دەگەن دەگەن ۇعىم بار ەمەس پە؟ كەلتىرە كەتەيىن «… ساناسى جالاڭاش، جانارى ويسىز، ادەپتەن جۇرداي، بەتىڭ بار ءجۇزىڭ بار دەمەي، ورىنسىز اۋىزەكى تىلمەن سويلەي سالاتىن، جالعاپ العان جاساندى كىرپىگى جالپىلداپ، تاسىراڭداعان تاڭقى تاناۋ قارا قىز - سەريالداعى بايان وسىنداي»، - دەپ اشىندى ماقسات مۇحيتدەنوۆ ءجۋرناليستىڭ ايتقان سوزدەرىنە.
سونداي-اق ارداگەر جۋرناليست گۇلماريا بارمانبەكوۆانىڭ تەڭەۋلەرىن ادامنىڭ جەكە باسىن قورلاۋ دەپ ساناپ، زاڭ جۇزىندە ساراپتالاتىنىن دا ەسكەرتتى.
«حوش، ەندى بارلىق پالە مەنىڭ قىزىم باياننان ەكەنىنە يمانىنداي سەنەتىن قازىبەك مىرزاعا كەلەيىك. "باۋىرىم" دەپ ايتا المايمىن، وعان سەبەپ كوپ، ءتىپتى تۇرىڭىزدەن دە كورىپ تۇرمىن باۋىر ەمەس ەكەندىگىمدى. وكپەلەمەڭىز، وزەكجاردىمىزدى مايموڭكەلەمەي بەتكە ايتاتىن تۇقىمنانبىز. سىزگە بايان سونشاما نە ىستەدى؟ ءبىر ەمەس، ەكى ەمەس «قازاق ءۇنى» دەگەن گازيتىڭىز باياندى پوپۋليزاسيا/پيار جاساۋدا الدىنا قارا سالماي كەلەدى، «باياننىڭ بوتقا شوۋى ما، تاعى دا باسقا ادەمى، جۇرەككە جىلى تيەتىن اتاۋلارمەن». ال وسى جولى ءتىپتى ەرلەدىڭىز! وڭاي ەمەس قوي، «بايانعا باياندى قورلاتپايمىز، بايان رۋحانياتىمىزدى وشىرۋدە» دەپ ۇرانداتىپ تۇرعان، ءوزىڭىز بۇگىن عانا ماقتانعانداي، ءۇش ءجۇز قول جيناۋ، جول بولسىن!. ءبىراق راحمەتىمدى دە ايتىپ كەتەيىن، باياندا بۇگىن ەكى ميلليون توعىز ءجۇز مىڭ پودپيسچيك بار ەدى، مىنا ءسىزدىڭ قازاق رۋحانياتى ءۇشىن جانقيارلىقپەن، تالماي ىستەپ جاتقان دەلدالدىعىڭىزدىڭ ارقاسىندا، ەرتەڭ ءۇش ميلليون بەس ءجۇز مىڭ پودپيسچيك بولاتىنىنا سەنىمىم مول»، - دەي كەلە حات سوڭىن "شارشاتتى، بولدىم..." دەپ اياقتادى.
پىكىر قالدىرۋ