«اركىم تەك ءوزىن عانا ويلايدى». كەشە استانا قالاسى اكىمى اسەت يسەكەشيەۆتىڭ ەسەپتىك كەزدەسۋىن كورىپ وسىنداي وي ءتۇيدىم.

كەزىندە بىرەۋ تويعانىنان، بىرەۋ توڭعانىنان ۇلەسكەر اتانىپ، اقشالارىن ءوز قولدارىمەن قۇرىلىسشىلارعا ساناپ بەرگەندە، مەملەكەتتەن كەپىلدىكتى قويىپ، كەڭەس تە سۇراماعان. سول ادامدار بۇگىن سالىنباعان ۇيلەرىن مەملەكەت سالىپ بەرسىن، قولدى بولعان قارجىسىن مەملەكەت قايتارىپ بەرسىن دەپ شۋلاپ ءجۇر. سىرت كوز مۇسىركەپ قاراۋى مۇمكىن. ال ماسەلەنى بىلەتىندەردىڭ ولارعا كوزقاراسى مۇلدە بولەك.

ءوزارا كەلىسىمگە كەلمەي، التىباقان الاۋىز بولعان «ازبۋكا جيليانىڭ» ۇلەسكەرلەرى قالانى قويىپ، ەلدىڭ قۇتىن قاشىرىپ بولدى. ولاردىڭ اڭگىمەسىنە ءقازىر جۋرناليستەر دە ارالاسقىسى كەلمەيدى. بىتپەس داۋ، بىتىسپەس جانجال ەكەنىن بىلەدى.

استانا اكىمدىگى سول ۇلەسكەرلەرمەن اپتاسىنا 2-3 مارتە كەزدەسۋ وتكىزەدى. سونى ازسىنعان ولار كەشە اكىمنىڭ ەسەپتىك كەزدەسۋىنەن دە قالمادى. بايانداما اياقتالا سالا ادەتتەگى اۋەندەرىنە سالىپ، زالدىڭ ءىشىن ازان-قازان قىلىپ، شۋ شىعاردى. جينالعان جۇرت اۋەلىدە تۇسىنبەي قالدى دا، كەيىن ولاردىڭ «ازبۋكالىقتار» ەكەنىن بىلگەن سوڭ، ەەەە دەدى دە قويدى. ويتكەنى ولاردىڭ جىرى جۇرتتىڭ ىعىرىن شىعارىپ بولعان.

اكىم قوعامدىق كەڭەس ءتوراعاسى ەسىلوۆتەن رۇقسات سۇراپ، سۇراق-جاۋاپتى بىردەن سولاردىڭ ماسەلەسىن كەزەكتى «قىرقىنشى» رەت تۇسىندىرۋمەن باستادى.

ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىمەن ۇلەسكەرلەردىڭ ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن بيۋدجەت قارجىسىنان 40 ملرد تەڭگە بولىنگەنىن دە جەتكىزدى. ءتىپتى سولاردىڭ ىڭعايى ءۇشىن «نۇرلى جەر» باعدارلاماسىنا ارنايى وزگەرتۋلەر ەنگىزىپ، زاڭنامالىق تۇرعىدا ءتيىستى شارالاردىڭ جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ايتتى. بيۋدجەتتەن بولىنگەن قارجى ۇلەسكەرلەردىكى ەمەس، حالىقتىكى ەكەنىن ايتىپ، ونىڭ ءبىر تەڭگەسى دە جايدان-جاي بەرىلە سالمايتىنىن ەسكەرتتى. قازىرگى ۋاقىتتا ۇلەسكەرلەردىڭ كۇتكەن قۇرىلىس نىساندارى تەحنيكالىق-قارجىلىق ساراپتامادان وتكىزىلىپ جاتقانىن، ناتيجەسىنە سايكەس ءتيىستى شارالار قابىلداناتىنىن ايتتى. ماسەلەنى شەشۋ جولدارىن ءۇتىر، نۇكتەسىنە دەيىن تاتپىشتەپ ءتۇسىندىردى.

ءبىراق «ازبۋكانىڭ» ەشتەڭەگە كەلىسپەيتىن ساناۋلى ۇلەسكەرلەرى بۇعان دا قاناعاتتانباي، ۇيرەنشىكتى شۋىن جالعاستىرۋمەن بولدى.

ءتىپتى قالا تۇرعىندارى ەكى بالام مۇگەدەك... ءوزىم مۇگەدەكپىن... كومەككە شىنايى مۇقتاجبىن... بالام 700 گرامم بولىپ تۋدى... سوڭعى ءۇمىتىم سىزدە...» دەگەن سياقتى ومىردەگى باسقا تۇسكەن قيىندىقتارىن ايتىپ جاتقاندا دا «ازبۋكالىقتار» جۇرتتىڭ تىنىشىن الىپ، شۋىلداۋمەن بولدى.

ولارعا ءتىپتى اكىمنىڭ «وزىڭنەن باسقا ەشكىمدى وسىلاي قالاي عانا سىيلاماۋعا بولادى» دەگەنى دە اسەر ەتپەدى. ءبىر ەمەس، بىرنەشە اقساقال ورتاعا شىعىپ «اينالايىن، قىزدارىم، قارىنداستارىم، مادەنيەت ساقتايىق» دەپ وتىنگەنىن دە، «استانالىقتاردىڭ مادەنيەتى وسىنداي بولسا، باسقاسىنا نە وكپە» دەگەن وكپە-رەنىشىن دە پىسقىرمادى.

ۇلەسكەرلەر كەزدەسۋدىڭ ابدەن شىرقىن كەتىرگەن سوڭ ورتاعا بەلگىلى اقىن، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى نەسىپبەك ايت ۇلى شىعىپ، ولاردى سابىرعا شاقىرىپ ەدى، بولمادى. شۋىلداعاندار شۋىلداي بەردى.

حالقىن دا، اكىمىن دە، اقىنىن دا، اقساقالىن دا، ءتىپتى وزدەرىن دە سىيلامايتىن نەتكەن جاندار.

نەتكەن مادەنيەتسىزدىك، نەتكەن وزىمشىلدىك، نەتكەن كەششەلىك دەگەننەن باسقا ءسوز جوق.

ارمان احمەت