سەنات ءتوراعاسى قاسىم-جومارت توقايەۆ استاناداعى قازاق ۇلتتىق اكەدەميالىق كىتاپحاناسىندا زاڭعار جازۋشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ 80 جىلدىعى قارساڭىندا قالامگەر اتىنداعى وقۋ زالىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا ءسوز سويلەپ، “كەكىلبايەۆتانۋ ادەبيەتتانۋ عىلىمىنداعى نەگىزگى پاندەردىڭ ءبىرى بولىپ قالىپتاسۋى قاجەت” دەپ اتاپ كورسەتتى.
«ۇلت رۋحانياتىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان تۇلعانىڭ ەسىمى، شىن مانىندە، حالقىمىزدىڭ ەڭ جوعارى قۇرمەتىنە لايىق. سوندىقتان وسىنداي يگى باستامالاردىڭ عۇمىرى ۇزاق بولارى ءسوزسىز. جاڭا جىلدان باستاپ بۇل جۇمىسقا كىرىسۋىمىز كەرەك. ۇكىمەت، ءتيىستى اكىمدىكتەر قاجەتتى جوسپارلاردى دايىنداپ، ءتيىستى ءىس شارالاردى قولعا الادى دەپ ويلايمىن. بۇل بۇكىل حالىققا كەرەك ماڭىزدى جۇمىس» ،- دەدى ق.توقايەۆ.
سەنات ءتوراعاسى «ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ ويلارى، فيلوسوفياسى جانە جالپى رۋحاني الەمى مۇحيتتاي تەرەڭ. ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ ادەبي الەمى شەكسىز دۇنيە، كوپقىرلى، ماعىنالى مۇرا. ءبىلىمىنىڭ كوكجيەگى شەكسىز، بىرەگەي تۇلعا، ءارى جازۋشى، ءارى ادەبيەتتانۋشى، عالىم، تاريحشى، ويشىل، فيلوسوف قانا ەمەس، مەملەكەتىمىزدىڭ دامۋىنا ەلەۋلى ەڭبەك سىڭىرگەن كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى. بۇل - ۇلى جازۋشىلاردىڭ اراسىندا وتە سيرەك كەزدەسەتىن قۇبىلىس»، - دەپ اتاپ ءوتتى.
***
6 جەلتوقسان - ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ تۋعان كۇنى. Qamshy.kz اقپاراتتىق پورتالى جازۋشىنىڭ مەرەيتويى قارساڭىندا قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ دانالىق سوزدەرىن ىقشامداپ وقىرماندارعا ۇسىنادى:
- ءومىر قۇبىلىستارىنا پسيحولوگتىڭ كوزىمەن قارايتىن ادام ەڭ الدىمەن سول قۇبىلىستىڭ بارشا وزىعىنى مەن توزىعىنىن، كەمەلدىگى مەن كەلەڭسىزدىگىن كورە بىلەتىن كەيىپكەردى تابۋى، تانۋى قاجەت.
- جازۋشىنىڭ، اقىننىڭ قوعامدىق بولمىستىڭ تۇڭعيىعىنا دا، اسقارىنا دا بىردەي ۇمتىلعان وزگەشە ەڭبەگىنىڭ جالعىز-اق ولشەمى بار. ول – ونىڭ ادام جۇرەگىنە قانشالىقتى جاقىنداي العانى.
- وتكەنگە ءارتۇرلى قاراۋعا بولادى. وتكەنگە وسكەندى دالەلدەپ قاراۋ بار دا، وشكەندى دالەلدەپ قاراۋ بار. «تاريحقا وتكەندە مىنانداي كەرەمەت ەدىك» دەپ قارايتىن كوز ۇلتشىلدىقتىڭ سىرقاتى. ال، ەندى وتكەننىڭ ءبارىن قۋ تاقىرعا جورىپ، قۋراتىپ قوياتىن ءبىر كوزقاراس تاعى بار. ول ادامزاتتىڭ ەجەلگى تاريحىن اينالاسى بەس-التى ۇلتتىڭ ەنشىسىنە بەرىپ، وزگەنى شومىشتەن قىساتىن شوۆينيستەردىڭ جانىنا مايداي جاعادى. تاريحقا دەگەن شىن كوزقاراسقا بۇلاردىڭ ەكەۋى دە اتىمەن جات.
- ونەردە شاكىرتتىك سەزىمىن جوعالتقان ادام ۇستاز بولا المايدى
- تاريح قانمەن جازىلىپ قانمەن تۇزەتىلەدى.
- ءومىر بويى الىسىپ-جۇلىسىپ ءجۇرىپ پىسىقايلىقپەن تابىلاتىن وتىرىك داڭق اراعا جىل تۇسپەي جاتىپ، كوشكەن جۇرتتاعى كۇل توككەن تومپەكتەي جەرمەن-جەكسەن شوگىپ، جۇتاپ شىعا كەلەدى.
- ءومىر سۇيگەن اقىن ازاماتتىق اقتىق دەمى تاۋسىلار ءساتتىڭ ءوزىن ازىرەيىل كورگەندەي شوشىنا سۋرەتتەپ، كۇڭىرەنە كۇيزەلمەي، قانشالىقتى قانشالىقتى پاراساتتى بەينەلەيدى. بۇل قۇبىلىس – ونىڭ دارا تالانتى.
- ادامدار ءادىل بولسا، ءومىر ءارقاشان ءادىل.
- ارلى ادام – ەڭ كۇشتى ادام. ويتكەنى، ول وتكىنشى باقىتتىڭ، وتكىنشى قايعىنىڭ ىرقىنا مويىن ۇسىنبايدى. سوندىقتان دا ونىڭ تاعدىرى قيىن بولۋى، اۋىر بولۋى مۇمكىن، وكىنىشتى بولۋى مۇمكىن ەمەس.
- ماقتاۋ مەن ماساتتانۋ — داۋسىز مويىنداۋدىڭ كۇنگەي بەتى دە، كۇندەۋ مەن قىزعانىش — كولەڭكە بەتى.
- زامانعا تاڭ قالما − ادامعا تاڭ قال.
- شىن ازاماتتىق باقىت پەن شىن ازاماتتىق قاسىرەت، ەڭ الدىمەن، ومىرلىك پروبلەمانىڭ قالاي شەشىلگەنىنە بايلانىستى.
- ونەردە شاكىرتتىك سەزىمىن ۇمىتقان ادام – ۇستاز دا بولا المايدى.
- اقىن ءۇشىن ەڭ زىمىران تۇڭعيىق تا — جۇرەك، ەڭ شىرقاۋ بيىك تە — جۇرەك.
- جالپاق الەمدى اۋزىڭا قاراتۋ ءۇشىن − رۋحاني ەرلىك كەرەك، جالپاق الەمگە قىسىلماي، قىمتىرىلماي قاراۋ ءۇشىن − رۋحاني بايلىق كەرەك.
- ادامزات اقىل-ويى تالاي عاجايىپتاردى ويلاپ تاۋىپ جاتىر عوي. الدا دا نەبىر عالامات جاڭالىق اشىلار. ءبارىبىر ەڭ ۇلى جاڭالىق — جازۋ. ودان اسقان جاڭالىق بولعان ەمەس. جازۋدىڭ ويلاپ تابىلۋى ماڭگىلىكتىڭ ءبىرجولا مويىندالۋى. جازۋ ادام ءناسىلىن اقىلدى، ايلالى ەتىپ قانا قويعان جوق، يماندى دا يبالى، پاراساتتى دا ەتتى. شىن مانىندە عىلىم، ءدىن، مادەنيەت جازۋدىڭ ارقاسىندا پايدا بولدى. وسى ارقىلى وتكەن ۇرپاقتاردىڭ قۇندىلىقتارىمەن سۋسىندادى، كەمەلدەندى.
- ادامدى ادام ەتكەن – كىتاپ، ادامزات ەتكەن – كىتاپحانا.
- ادەبيەتتىڭ مىندەتى — سەرگەلدەڭ جۇرەكتى باسۋ، بەيقام جۇرەكتى وياتۋ.
- سەنبەگەننەن قيانات كورگەننەن − سەنىپ تۇرىپ قيانات كورگەن جامان.
- ادام اڭ دا بولىپ ءومىر سۇرە الادى.
- نامىس — كوزدىڭ دە، كوڭىلدىڭ دە توماعاسىن الادى.
- كەشەگىلەردىڭ ەڭبەگىن ەلەمەسەك، بۇگىنگىمىزدىڭ كوڭىلىنە قاراماساق − ەرتەڭگىلەردى قايدان قارىق قىلامىز؟!
- ماڭداي اشىلۋ ءۇشىن تاۋەكەلدى تالاپ كەرەك.
- تاۋەكەلسىز قاۋىم – تاۋەلسىز بولا المايدى، الاۋىز قاۋىم - ازات بولا المايدى.
- وزىنە سەنبەيتىن كىسى توڭىرەگىندەگىلەردىڭ بويىنان ەشقانداي جاقسى سيپات، جاقسى قاسيەت كورمەيدى.
- كوڭىل ساباسىنا تۇسپەي − ءومىر ساباسىنا تۇسپەيدى.
