«ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ ءجۋرناليستى قازبەك قۇتتىمۇرات ۇلىنىڭ 2017 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا باس باسىلىمدا «ورالعا كەلسەڭ، قادىردىڭ ۇيىنە بار...» اتتى ماقالاسى جارىق كوردى. سول ماقالاسىندا جۋرناليست «ارينە قادىر اقىن قاشاندا ەل-جۇرتىنىڭ قۇرمەتىنەن كەندە بولماعان. ءتىپتى كوزىنىڭ ءتىرىسىن¬دە اقىننىڭ ەسىمى تۋعان جەرىن-دەگى ورتا مەكتەپكە بەرىلىپ، ءوزى ول جەردە تالاي كەزدەسۋ وتكىز¬گەن. «دۇنيەدەن وتكەننەن كەيىن بەس جىلدان سوڭ...» دەگەن ءتارتىپ قادىرعا جۇرمەدى. ول دۇرىس تا ەدى. اقىننىڭ ەل-جۇرتپەن سوڭعى كەزدەسۋلەرى دە تۋعان جەرىندە – ورال قالاسىندا ءوتتى. شاۋ تارتقان اقىننىڭ جۇزىندە شارشاۋ مەن شاتتىق ارالاس ءجۇرىپ ەدى سول كەزدە.
دەگەنمەن، اقىنعا دەگەن ەڭ ۇلكەن قۇرمەت – ورال قالاسىندا 2015 جىلى اشىلعان قادىر مىرزا ءالى اتىنداعى مادەنيەت جانە ونەر ورتالىعى دەر ەدىك.» دەپ جازدى. وسىلايشا ورالدىقتار ۇلت تۇلعاسىن ۇلىقتاۋدىڭ وزىق ۇلگىسىن كورسەتتى.
وتكەن جىلدىڭ قازان ايى قازاق رۋحانياتى ءۇشىن وڭاي بولعان جوق. جۋرناليستيكانىڭ قارا نارى، ادەبيەتتىڭ قىزىل جەبەسى، نامىستىڭ نايزاعايى، اقيقاتتىڭ الداسپانى، شىندىقتىڭ شىراعى اتانعان شەرحان مۇرتازا كەم دۇنيەدەن كەڭ دۇنيەگە اتتانىپ كەتە باردى. اللانىڭ امىرىنە قارسى تۇرار ادام بالاسىندا دارمەن جوق ارينە. قايعىردىق، قارا جامىلدىق. ەل بولىپ، جۇرت بولىپ اتپال ازاماتتى اقتىق ساپارعا اتتاندىردىق. قارالى ميتينگتە تالاي تاماشا ويلار، پىكىرلەر، ۇسىنىستار ايتىلدى شەراعاڭ حاقىندا. ونىڭ بارلىعى ارينە ۇلت رۋحانياتىنىڭ ۇلى تۇلعاسىن ۇلىقتاۋ جايىندا بولدى. وسى تۇرعىدان العاندا حالىق جازۋشىسىنا قۇرمەت كىندىك قانى تامعان جامبىل وبلىسىنان باستاۋ السا دەگەن وي بار. ورالدىقتار جۇزەگە اسىرعان يگى ءىس ءبىزدىڭ وبلىس باسشىلارىنىڭ دا قولىنان كەلەتىنىنە سەنىمىم زور.
ماسەلەن، تاراز قالاسىنىڭ ورتالىق الاڭىندا ورنالاسقان «باسپا ءسوز ۇيىندە» بۇل كۇندە عاسىرعا جۋىق تاريحى بار وبلىستىق «اق جول»، «زناميا ترۋدا» قوعامدىق-ساياسي گازەتتەرىنىڭ، رەسپۋبليكالىق ادەبي-كوپشىلىك «جامبىل» جۋرنالىنىڭ رەداكسيالارى جايعاسقان. ال، جىل باسىندا جامبىل وبلىسى اكىمدىگى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ «وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى» مەكەمەسى دە وسىندا كەلىپ قونىس تەپتى. شەراعاڭ كوزى تىرىسىندە ەلگە كەلگەندە وسى عيماراتقا تالاي سوققان. تالاي شىعارمالارى وسى باسىلىمداردا باسىلعان. ارىپتەس ىنى-باۋىرلارىمەن تالاي اڭگىمە دۇكەن قۇرعان. بىلايشا ايتقاندا تابانىنىڭ ءىزى، قولىنىڭ تابى قالعان عيمارات. ايتپاعىم، وسى عيماراتتى ءجاي عانا «باسپا ءسوز ءۇيى» دەمەي «شەرحان مۇرتازا اتىنداعى باسپا ءسوز ءۇيى» دەسەك قانداي جاراسىمدى بولار ەدى؟! گەوگرافيالىق تۇرعىدا ورنالاسقان جەرى دە ادەمى. قالانىڭ قاق ورتاسى.
بۇل ۇسىنىستى وبلىس اكىمى اسقار يسابەك ۇلى دا قولدايدى دەگەن ويدامىن. ول كىسىنىڭ يدەولوگيا سالاسىنا جاۋاپتى ورىنباسارى سۇلۋشاش ساتبەك قىزى دا ەل مەن جەردىڭ مۇددەسىن بارىنەن جوعارى قوياتىن ازاماتشا. ونىڭ ۇستىنە ءدال وسى وناماستيكا ماسەلەسىنە جاۋاپتى باسقارمانىڭ ەكس باسشىسى رەتىندە تەرەڭىنەن تۇسىنەرى ءسوزسىز. راس، ءدال قازىرگى تاڭدا سۇلۋشاش ساتبەك قىزى وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى لاۋازىمىنا تاعايىندالعالى بەرى الگى باسقارماعا ءالى باسشى كەلگەن جوق. بالكىم وسى ەكى جەلەۋ، ءبىر سىلتاۋمەن باسقارما باسشىسىن جىلدامداتىپ تاعايىنداپ، جاڭا باسشىنىڭ العاشقى مىندەتى رەتىندە «باسپا ءسوز ۇيىنە» شەراعاڭنىڭ ەسىمىن بەرۋدى شەگەلەپ تۇرىپ تاپسىرىپ جىبەرسەڭىزدەر نۇر ۇستىنە نۇر بولار ما ەدى دەگەن وي عوي.
سىزدەر نە دەيسىزدەر؟
بەكنۇر ساتىبالدييەۆ، قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى
تاراز قالاسى
پىكىر قالدىرۋ