ەلىمىزدىڭ ىشكى ساياسي ماسەلەسىن «شايقالتقىسى كەلەتىن» سىرتقى كۇشتەر بار

/image/2019/09/04/crop-82_2_311x414_5804bc7483bcbf8a5e9e52a4fb494a8950d932becd392-1000x_.jpg

جۇڭگو ماسەلەسى تاعى دا وزەكتەلىپ كەلەدى. جالپى، بۇل سۇراق، شىنى كەرەك، وقتىن-وقتىن، سىرتكوز بىرەۋلەردىڭ، كورىنبەيتىن ءۇشىنشى كۇشتەردىڭ نۇسقاۋى بويىنشا ورشىلەنىپ تۇراتىن ءتارىزدى.

جۇڭگو جونىندە نە بىلەمىز، ول ەلدىڭ ەكونوميكالىق ەكسپانسياسى باسقا ەلدەرگە قالاي اسەر ەتەدى؟

ەڭ ءبىرىنشى ايتا كەتەتىن ماسەلە، قىتايدىڭ ەكونوميكالىق اسەرى دامىعان دەگەن ەلدەردىڭ بارشاسىنا بەلشەدەن باتقان.

اقش-پەن قىتايدىڭ تاۋار اينالىمى 633،5 ملپرد دوللاردان اسىپ كەتكەن، بۇل بۇگىنگى دۇنيەدەگى ەڭ جوعارعى تاۋار اينالىمى بولىپ تابىلادى. قىتايدىڭ سىرتقى ساۋدا اينالىمى 4،5 تريلليون دوللارعا جەتىپ وتىر. ونىڭ باسىم كوپشىلىگى اقش، ەۆروپا، لاتىن امەريكاسى، افريكا، تىنىق مۇحيت-ازيا ەلدەرىنە تيەسىلى.

بۇگىنگى قىتايدىڭ جاعدايى، ينۆەستيسيانىڭ الەمدىك ءمونوپوليستى. وسىنداي كەزەڭدە ءبىز نە ىستەۋىمىز كەرەك؟

ەڭ نەگىزگى اسپەكت، قىتايمەن ءبىز شەكارالاسپىز، ونى سانى كوپ، ەكونوميكاسى اسپانداپ بارادى.

ساق بولۋىمىز كەرەك. «ساقتىقتا قورلىق جوق» دەپ بەكەر ايتپاعان، بۇل دۇرىس.
ءار-بىر جوبانى مەملەكەتتىك ەكسپەرتيزادان وتكىزۋ نەگىزگى مىندەت، سول ەكسپەرتيزانىڭ ءوزى اشىق، قوعامنىڭ ارالاسۋىمەن بولۋى كەرەك. اقپاراتتىڭ شىندىعى مەن اشىقتىعى وتە ماڭىزدى. ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى ەڭ ءبىرىنشى ورىندا.

ءبىراق، باسقا حالىقتارعا قارسى «قوقان-لوقى دا» جاقسىلىققا اپارمايتىندىعى انىق. بىزگە سابىر، اقىل-پاراسات، ناقتى ەسەپ ساياساتىنان باسقا جول جوق. جۇڭگو بىزدەن باسىم، بۇل وبەكتيۆتى فاكتور. وسى ءارقاشا ەستە بولۋى كەرەك.
مەنىڭ ويىمشا، «55-زاۋىتتىڭ» ماسەلەسىندە دە شيكىلىك بولۋى ىقتيمال. ءبىزىڭ ەلىمىزگە كەلەتىن ينۆەستيسيالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى ەۆروپا، اقش-قا تيەسىلى، جۇڭگو تەك قانا 4-ورىندا.

وسى جاعدايدى مەملەكەتتىك ورگاندار بىزگە دۇرىس ءتۇسىندىرۋى، ايتىپ وتىرۋى وتە ماڭىزدى. ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن دۇرىس جولعا قويۋ وتە-موتە ماڭىزدى.
ديالوگ دەگەنىمىز وسى، مەملەكەتتىك ورىندار حالىقتى تولعاندىرىپ وتىرعان ماسەلەلەرگە ناقتى، شىنايى جاۋاپ بەرۋى كەرەك.
ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرى دايەكتى، ناقتى مالىمەت بەرۋى كەرەك. جالپى،وكىمەتتىڭ وسى ماسەلە بويىنشا حالىق الدىندا ەسەپ بەرگەنى ءجون.

سونىمەن بىرگە، بۇل ەلدە ءبىزدىڭ اعايىندار تۇرىپ-مەكەندەپ جاتىر، ولار جۇڭگو مەملەكەتىنىڭ ازاماتتارى، ولاردى ەلىمىزگە كوشىرۋ ءۇشىن، ولاردىڭ سول جاقتا بەيبىت ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن، ءبىزدىڭ ىشىمىزدە تىنىشتىق بولعانى ابزال.
مەنىڭ اتا-بابالارىم سول جاقتا باسقا حالىق وكىلدەرىمەن ارپالىسىپ، ۇلت ءۇشىن كۇرەسكە تۇسكەن ادامدار. سوندىقتان، ول جاقتاعى بۇگىنگى اعايىننىڭ قان-قاقساۋى ۇرپاق رەتىندە ءبىزدى ءجاي عانا قىنجىلتىپ قويمايدى.
ولاردىڭ جاعدايى ءبىزدىڭ دە ءجۇرىس-تۇرىسىمىزعا بايلانىستى.

مەنى تولعاندىرىپ وتىرعان باسقا ماسەلە، ەلىمىزدىڭ ىشكى ساياسي ماسەلەسىن «شايقالتقىسى كەلەتىن» سىرتقى كۇشەر بار. ويتكەنى، ءالسىن-السىن، اقپاراتتىق الاڭعا وسى ماسەلەنى وت رەتىندە لاقتىرىپ وتىرادى. سىرتقى كۇشتەر دەگەنىمىز، ءىرى كورپوراسيالار، كەيبىر مەملەكەتتەر ءبىزدىڭ ەلدىڭ ىشكى ىستەرىنە قول سۇققىسى كەلەتىن ءتارىزدى.

كەشە عانا، ەل باسشىسى ق. توقايەۆ ەلگە جولداۋىن جاريالاپ، حالىقتىڭ باسىم كوپشىلىگى سول قۇجاتقا ءوزىنىڭ ىرزاشىلدىعىن ءبىلدىردى.
پرەزيدەنتتىڭ كۇشەيىپ كەتۋىنەن دە قاۋىپتەنەتىن كۇشتەر بولۋى دا مۇمكىن.
بۇل انىق، ويتكەنى، ول كىسىنىڭ پەكينگە ساپارى الدىندا وسىنداي شۋدىڭ شىعۋى بەكەردەن بەكەر ەمەس ەكەندىگى انىق. گاپ قايدا، وسىنى سارالاپ-ويلاپ كورسە دۇرىس بولار ەدى...

ەرلان سايروۆتىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىنان الىنعان

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار