وتكەن تۇندە الماتى قالاسىنىڭ بىرنەشە اۋداندارىندا لاي تاسقىنى ءجۇرىپ، جۇرت ابىگەرگە سالىنعاندىعى جايىندا «قامشى» پورتالى وسىعان دەيىن دە جازعان بولاتىن. ءتۇن ورتاسىندا باسپانالارىن تاستاپ باس ساۋعالاي كەتكەن حالىقتىڭ  جاي كۇيىمەن «قامشىنىڭ» ءتىلشىسى تانىسىپ قايتتى.

اۋەلى تاسقىننان زارداپ شەككەن جۇرتتىڭ جاعدايىن سۇراپ  ناۋرىزباي اۋدانىنا قاراستى تاۋسامالى ىقشاماۋدانىنا (كامەنكا) باردىق. قالا كوشەلەرىندە كولىك تۇگىلى جاياۋ اياق الىپ جۇرە المايتىن كەپتەلىس. جۇرتتىڭ باسىمكوپشىلىگى باسپانالارىن تاستاپ، ءقاۋىپسىز ايماققا (قالا سىرتىنا، تۋىستارىنىڭ ۇيىنە ت.ب.) قاشۋدا.  مۇندا ەكى بىردەي كوشەنى ارنالاي اققان لاي سۋى بىرنەشە ءۇي مەن كولىكتى زاقىمداعان. تۇرعىنداردىڭ ايتۋىنشا، بۇل ايماققا سەل تۇنگى ساعات 03:00 شاماسىندا كەلگەن. ال اكىمشىلىك پەن توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى تاڭعى ساعات 06:00 شاماسىندا كەلگەن. تۇرعىنداردىڭ ايتۋىنشا، سەل اپاتىنىڭ بولاتىنىن ەشبىر قۇزىرلى ورگاندار تاراپىنان ەسكەرتپەگەن. قاتتى تاسقىن شۋىنان شوشي ويانعان تۇرعىندار جان-جاققا باس ساۋعالاي قاشقان. تاۋسامالى ىقشاماۋدانى، گروزنىي كوشەسىنىڭ تۇرعىنى ليۋدميلا گريگورييەۆنانىڭ ايتۋىنشا، جەگرىلىكتى اكىمشىلىكتەن ارنايى ادامدار كەلىپ، جۇرتتىڭ جاعدايىن سۇراماعان. تەك تاڭعا جۋىق، ۋچاسكەلىك پوليسيا قىزمەتكەرلرى دابىل قاعىپ، جۇرتتى قالا سىرتىنا ەۆاكۋاسيالاۋدى باستاعان.

ليۋدميلا گريگورييەۆنا، قالا تۇرعىنى:

-مەنىڭ جاسىم الپىستا. مەن زەينەتكەرمىن. ءۇيىمنىڭ ءىشىن تولىقتاي لاي باسىپ قالدى. ءوز جانىمدى ارەڭ امان الىپ قالدىم. تاڭەرتەڭگىسىن جەرگىلىكتى ناۋرىزباي اۋداندىق اكىمشىلىگىنە بارىپ كومەك سۇراپ ەم، ولار ماعان ەشقانداي دا زاقىمدانعان ءۇيدىڭ شىعىنى وتەلمەيتىندىگىن ايتتى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، مەنىڭ ءۇيىمنىڭ قاتتى زاقىمدانباعان ەكەن. كۇلكىلى عوي مىناۋ. مەنىڭ ءۇيىم 1965 جىلى سالىنعان. ەسكى، قابىرعالارى شىتىناپ كەتتى. ەندى، اكىمشىلىك ەشقانداي كومەك كورسەتپەيمىز دەپ وتىر. كىمگە بارىپ، كىمنەن كومەك سۇراۋىم كەرەك مەنىڭ؟ ەي، سوندا ءبىز نە ءۇشىن سالىق تولەپ وتىرمىز. ءبىزدىڭ شىعىنىمىزدى وتەپ بەرۋگە مىندەتتى ەمەس پە ولار؟ ءۇيىمنىڭ قۇجاتتارى بار، جىل سايىن زاڭدى سالىعىمدى تولەپ كەلەمىن. ودان وزگە بارلىق كومۋنالدىق جۇمىستارعا دا ۋاقىتىلى تولەپ كەلەمىن.

الماگۇل ۋسمانوۆا، قالا تۇرعىنى:

-مەن وسى اۋداننىڭ تۇرعىنىمىن. ءبىز تۇنگى ساعات 03:00 شاماسىندا قاتتى شۋدان وياندىق. ەسىكتىڭ الدىمەن شىعۋ مۇمكىن بولماي، ءۇيدىڭ ارتىمەن قاشتىق. بىزگە ەشكىم ەسكەرتەپدى. ادەتتە تەلەفونمەن كەلەتىن ەسكەرتپەلەر دە جوق. ال قۇتقارۋ قىزمەتكەرلەرى تاڭعا جۋىق كەلدى. ولاردىڭ وزدەرى تەك كوشەلەردى عانا تازالاپ كەتەدى. ال اۋلانى تازالاۋ ءۇشىن قوسىمشا اقشا سۇراپ وتىر.

مۇنداعى جاعدايدىڭ اۋانىن بىلگەن سوڭ،  قاراعايلى جانە شاپاي اۋىلدارىنا اتتاندىق. ايتپاقشى، ءبىزدى وقيعا وشاعىنا «قازقۇتقارۋ قىزمەتى» ماماندارى جەتكىزىپ سالدى. مۇندا جاعداي تىم اۋىر ەكەن. قاتتى سەل ادام بويىنان اساتىن تاستاردى اۋىلدىڭ ىشىنە اعىزىپ اكەلگەن. ءتىپتى، مۇندا سەل تۇنگى ساعات 02:00 شاماسىندا باستالعان. تۇرعىندار سىرتقا شىعىپ ۇلگەرە الماي،ۇيلەرىندە قامالىپ قالعان. تاڭعا جۋىق وقيعا وشاعىنا كەلگەن تجد قىزمەتكەرلەرى تۇرعىنداردى ءقاۋىپسىز ايماققا شىعارعان. ال اۋىل كوشەلەرىمەن تاسىپ جاتقان لاي سۋىنىڭ ارىنى باسىلعانىمەن،  ءالى توقتاماعان.  مۇندا، ق ر توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى قىزمەتكەرلەرى، «قازقۇتقارۋ» باتالونى، ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتى ماماندارى، ق ر شەكارا قىزمەتى ساربازدارى مەن جەدەل جاردەم قىزمەتكەرلەرى قۇتقارۋ جانە بۇزىلعان ۇيلەردى لايدان اراشالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە. ءتىپتى، ۇيلەردىڭ ىشىنە دەيىن كىرگەن لاي سۋى تۇرعىنداردى قاتتى ۇرەيلەندىرگەن. ايتپاقشى، تاۋسامالى شاعىناۋدانىمەن سالىستىرعاندا مۇندا جەرگىلىكتى اۋىلدىڭ اكىمى بەلۋاردان لاي كەشىپ، تۇرعىنداردىڭ اراسىندا، كومەك كورسەتۋدە.

ال اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ايتۋىنشا، تاسقىن جۇرگەن اۋىلدىڭ الاعاي دا بۇلاعايلىعىن پايدالانىپ، بۇزاقىلىقپەن اينالىسقاندار دا بار ەكەن. اۋىلدىڭ بىرنەشە ءۇيىن توناپ، دۇكەندەر مەن  جەكە ۇيلەردەگى تاۋارلاردى تالان-تاراجى ەتكەندەر قاشىپ كەتكەن. اۋىلدا سەل ءالى توقتاماعان. ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن بىلمەك بولىپ، وقيعا ورنىندا قىزمەت ەتىپ جۇرگەن قۇتقارۋشىلاردى سوزگە تارتىپ ەدىك، ەسىمدەرىن ايتۋدان باس تارتتى.

تجد قىزمەتكەرلەرى:

شاپاي اۋىلىنىڭ جوعارعى جاعىندا ورنالاسقان پلاتينا سۋى ءوزىنىڭ سىيىمدىلىق مولشەرىنەن ءۇش ەسەگە اسىپ كەتكەن. بۇعان قوسا كۇننىڭ كۇرت جىلىنۋىنان تاۋداعى مۇزدار ەرىپ، سۋ كەمەرىنەن تاسىپ تۇسكەن. سۋ قويماسى بۇزىلماعانىمەن، سەل دامبىنىڭ بويىنان اسىپ تاسىپ جاتىر. سونىمسەن قاتار، سۋ قويماسى شىتىناپ كەتكەن. ال ءقازىر ءبىز تاسىعان سۋدى اۋلالاردان شىعارىپ، ۇيلەردى تاستاردان تازالاۋدامىز. ءبىزدىڭ قولىمىزدان كەلەتىنى وسى عانا.  ال اۋىل تۇرعىندارى ءقازىردىڭ وزىندە قالادان شىعىپ، كوشىپ جاتىر.

ءيا، ءبىز تاسقىننان زارداپ شەككەن اۋىلداردى ارالاپ، ماسەلەنىڭ اۋانىن بىلۋگە اتتانعانىمىزدا، الماتى قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجان مىرزا: «تاسقىننان زارداپ شەككەندەرگە وتەماقى تولەۋگە مىندەتتى ەمەسپىز، ولاردىڭ قۇجاتتارى دۇرىس ەمەس»، دەپ قارجى ماسەلەسىنە باس قاتىرۋعا كوشىپتى. ال احمەتجان مىرزا وقيعا وشاعىنا بارىپ، شاپايلىقتاردىڭ جاعدايىمەن تانىستى مەكەن؟

(وقيعا ورنىندا تۇسىرىلگەن فوتولار مەن بەينەجازبالاردى سايتتىڭ وزگە دە ماتەريالدارىنان كورە الاتىن بولاسىزدار)

وقيعا ورىنان نۇرگەلدى ءابدىعاني ۇلى

، ،