قازاقستاننىڭ قوس بۇيىرىنەن قىسقان قارجىلىق قيىندىق  الەۋمەتتىك ورتادا قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. جاڭا ەكونوميكالىق ساياسات – ۆاليۋتالىق ءدالىزدىڭ الىنىپ تاستالۋى مەن تەڭگە باعامىن ەركىن اينالىمعا ءتۇسىرۋ – قاراپايىم حالىقتىڭ قالتاسىنا سالماق سالعانى بەلگىلى. پرەزيدەنت نازاربايەۆتىڭ ايتۋىنشا – بۇل تەك قازاقستاندا عانا ورىن العان داعدارىس ەمەس. ەندەشە، الەم مەملەكەتتەرىندە بولىپ جاتقان «جاھاندىق داعدارىس» ءۇشىن قازاق نەگە ءوز بيلىگىنە وكپەلى؟ بىزدەگى كىرشىكسىز قالىپتاسقان  -  «اقساقال  بيلىككە» وكپەلەۋگە سەبەپ بار ما، ءوزى؟ پايىم تارازىسىنا سالىپ قارايتىن بولساق، وسى ۋاقىتقا دەيىن حالىق ساناسى ەركىن ويلاۋ ورەسىنەن تارىلىپ – ويىنشىق سانا اۋجايىنا تۇسكەنى جاسىرىن ەمەس. بىزدەگى قالىپتاسقىن ساياسي جۇيە ساياسي فيگۋرالاردى باپتاپ-دايارلاپ، قالتاسىنا قارجى سالىپ، شەتەلگە قاشىرۋدان وزگە نە تىندىردى؟ ەلدىڭ تابيعي-قازبا بايلىقتارى نەگە ەل الەۋەتىنە جۇمىس جاسامايدى؟ قازاقستانداعى ءجىو كورسەتكىشى نەگە تومەندەگەن؟ جۇمىسسىزدىق كورسەتكىشى نەگە كەمىمەيدى؟ داڭعىرلاعان داڭعازا توي-دۋماننان باسقا ەل ساياساتىندا ەلەۋلى دەپ ايتارلىقتاي نە وزگەرىستەر بولدى؟ وسىنىڭ بارلىعىنا جاۋاپتىلار كىمدەر؟ بيلىك حالىقتى بالاداي الداۋدى قاشان دوعارادى؟ حالىق يگىلىگى ءۇشىن دەگەن جەلەۋ ءسوزدى ەندى قانشا ۋاقىت تىڭداۋىمىز كەرەك؟ بۇل  ءوز بيلىگىنە وكپەسى قارا قازانداي ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن ساۋال ەكەنى امىسەگە ايان.

ەلباسىنىڭ ءوزى كۇمان كەلتىرىپ وتىرعان «تاۋەلسىزدىكتىڭ» 24 جىلىندا قازاقستاننىڭ جەلگە شاشىلعان ميللياردتاعان قارجىسىنىڭ ءبىرقاتارىن «قامشى» پورتالى تىزبەلەپ كورگەن ەدى.

1. قازىناعا قول سۇعىپ، مەملەكەت قارجىسىن قالتاسىنا باسىپ كەتكەندەردىڭ ءبىرى اكىم، كۇيەۋ بالا – ۆيتور حراپۋنوۆ. ونىڭ شەتەلدىك ەسەپ-شوتىندا – 48 ملن اقش دوللارى، 7،7 ملن ەۋرو جانە 25 328 047 تەڭگە قالعان.( www.halyk-gazeti.kz). Forbes Kazakhstan انىقتاعانداي، ءلايلا جانە ۆيكتور حراپۋنوۆتاردىڭ يەلىگىنە تيەسىلى – الماتى قالاسىندا 27 جىلجىمايتىن مۇلىك، شۆەيساريادا 14 پاتەر انىقتالعان. سونداي-اق، قۇنى 32 ميلليون فرانك تۇراتىن ۆيللا دا حراپۋنوۆتار ەنشىسىنە بۇيىرعان.
2. اتىراۋ وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى بەرگەي رىسقالييەۆتىڭ شوتىندا – 100 ملن ەۋرو انىقتالعان بۇل تۋرالى باس پروكۋراتۋرا مالىمدەگەن.
3. ال ەكس-بانكير مۇحتار ءابلازوۆ 14،5 ملدر دوللاردى جىمقىرىپ كەتكەن. بۇل تۋرالى قازاقستاندىق جانە رەسەيلىك ب ا ق از جازباعان.
4. پرەزيدەنتتىڭ تاعى ءبىر كۇيەۋبالاسى – ەكس-ەلشى راحات الييەۆتىڭ اۆسترياداعى شوتىندا 113 ملن ەۋرو بارى انىقتالعان.
5. ەلدى توناپ قاشقان قازاقستاندىق شەنەۋنىكتەردەن وزگە پرەزيدەنت جانە پالامەنت سايلاۋلارىن وتكىزۋ ءۇشىن بيىلعى جىلى  -  قازىنادان 5،5 ملرد تەڭگە جۇمسالىندى.
6. ۇلتتىق بانك تەڭگە باعامىن ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن – 28 ملرد دوللار جۇمساعانىن ق ر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن  باس بانكير كەلىمبەتوۆ مالىمدەدى.
7. 2010 جىلى ەقىۇ ءسامميتىن وتكىزۋ ءۇشىن قازىنادان – 11 ميلليون ەۋرو جۇمسالدى.
8. 2011 جىلعى «ازيادا ويىندارىن» وتكىزۋ ءۇشىن مەملەكەت بيۋدجەتىنەن – 768 200 000 اقش دوللارى ءبولىندى. ال جالپى قورىتىندىدا بۇل سوما 1،65 ملرد دوللاردى قۇرادى.
9. بۇنىڭ سىرتىندا قۇنى – 958،9 ملن دوللار جانە 1597،648 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن  نازاربايەۆ اشىپ، قايتا جابىلعان جوبالار قانشاما؟ (http://old.qamshy.kz/؟p=4671)
10. ءيا، ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى – استاناداعى پيراميدانىڭ الدىندا ايگىلى «ايدا» وپەراسىن قويۋ ءۇشىن – 150 ملن تەڭگە شاشقان. بۇل قارجى ءمينيستردىڭ قالتاسىنان ەمەس، مەملەكەت قازىناسىنان قارجىلاندىرىلدى.
11. ايتپاقشى، ءبىزدىڭ ەلدى ءبىر سۋرەتتىڭ باعاسىنىڭ ءوزى – 130 ملن تەڭگەدەن اسىپ جىعىلادى. ءمينيسترى ۇلتتىق مۇراجايعا قويىلاتىن ۇلت باسشىسىنىڭ سۋرەتىن وسىنداي قارجىعا سالعىزىپ جاتقانىن مالىمدەگەن.

بۇل تەك قاراپايىم حالىق پەن باق-قا بەلگىلىلەرى عانا. ال مۇنىڭ سىرتىندا ەشكىمگە بەيمالىم تۇردە شاشىلىپ جاتقان ىسىرىپ قارجىنىڭ  وتەمى كىمدەردىڭ موينىندا قالماق؟

وسىلاردى ەسكەرە كەلە – حالىقتىڭ ءوز بيلىگىنە وكپەلەۋگە سەبەبى بار ما، جوق پا دەگەن سۇراقتىڭ جاۋابىن اڭعارۋعا ابدەن بولاتىن سەكىلدى.  تۇسىنە الماي دال بولدىق. ءجا،  پرەزيدەنتتىڭ ءوزى باستاپ مەملەكەتتىڭ تاۋەلسىزدىگىنە كۇمانمەن قاراپ وتىرسا – ەلدىڭ ەرتەڭى تۋرالى ءسوز ايتۋىدىڭ ءوزى ارتىق بولار، ءسىرا؟.. (وسىعان دەيىن ەش مەملەكەتتىڭ باسشىسى ءوز حالقىنا تاۋەلسىزدىككە ءقاۋىپ ءتونىپ تۇر دەپ ايتپاسا كەرەك-تى.)

نۇرگەلدى ءابدىعاني ۇلى